Şehir şebeke suyu haricinde, kendi imkânlarıyla kuyu ve benzeri yerlerden elde edilen suyu kullanan bazı büyük işletmelerin atıksu bedeli ödemediği görülmüştür.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü” başlıklı 11’inci maddesinin dördüncü fıkrasında; atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların bertarafının sağlandığı atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, bakımı, onarımı, ıslahı ve işletilmesinden; büyükşehirlerde su idarelerinin sorumlu olduğu;

Aynı maddenin altıncı fıkrasında ise atıksu altyapı sistemlerini kullanan ve/veya kullanacaklar, bağlantı sistemlerinin olup olmadığına bakılmaksızın, arıtma sistemlerinden sorumlu yönetimlerin yapacağı her türlü yatırım, işletme, bakım, onarım, ıslah ve temizleme harcamalarının tamamına kirlilik yükü ve atıksu miktarı oranında katılmak zorunda olduğu, bu hizmetlerden yararlananlardan, belediye meclisince ve bu maddede sorumluluk verilen diğer idarelerce belirlenecek tarifeye göre atıksu toplama, arıtma ve bertaraf ücreti alınacağı ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin atıksu ile ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir.

MARSU Tarifeler ve Abone Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Şebeke Suyu Haricinde Su Kullanan Atıksu Aboneleri” başlıklı 23’üncü maddesinde; şehir şebeke suyu haricinde, kendi imkânlarıyla kuyu ve benzeri yerlerden elde ettikleri suyu, kullanıp atan özel ve tüzel kişiler de abone türlerine göre atıksu bedeli ödemek durumunda olduklarından MARSU’ya müracaat ederek abone sözleşmesi yapmak zorunda olduğu belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Kanal Bağlantısı Olmayan Aboneler” başlıklı 24’üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde; MARSU’nun su ve kanalizasyon hizmetlerinden yararlanmamasına rağmen; su kullanan ve atıksularını doğrudan veya dolaylı olarak kanala, alıcı ortamlara deşarj eden mesken, resmi daire, tesis, işletme gibi yerler özellikleri dikkate alınarak varsa sayaçla ölçülen sarfiyat üzerinden veya 23’üncü maddedeki yöntemlerle hesaplanan su tüketimi üzerinden kullanılmış suların uzaklaştırılması bedeli alınacağı ifade edilmiştir.

Ayrıca MARSU Tarifeler ve Abone Hizmetleri Yönetmeliği’nin 24’üncü maddesinin üçüncü fıkrasının b bendinde geçen “MARSU’nun su ve kanalizasyon hizmetlerinden yararlanmamasına rağmen” ibaresinin iptaline ilişkin açılan davada, Danıştay 8’inci Dairesi 2021/1394 sayılı Kararı ile söz konusu hükmün hukuka ve mevzuat hükümlerine aykırı bulunmadığına karar vermiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden ve Danıştay Kararı’ndan da anlaşılacağı üzere alıcı ortama deşarj edilen atık suların nihai bertarafı ve uzaklaştırılması suretiyle zararsız hale getirilmesinin MARSU’nun görevi olduğu, dolayısıyla su ve kanalizasyon hizmetlerinden yararlanmayan ve kendi imkânlarıyla elde ettiği suyu kullanarak atıksu üreten kişilerin de kullanılmış sular için uzaklaştırma bedeli ödemesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede Mardin ili sınırlarında üretim yapan ve kanalizasyon sistemine bağlı olmayıp alıcı ortama atıksu deşarj eden; fosfat fabrikası, tavuk çiftliği, çimento fabrikası ve benzeri işletmelerin atıksu aboneliğinin olmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa katılmış ve konu ile ilgili çalışmaların devam ettiği belirtilmiştir.

Bu itibarla, kendi imkanlarıyla elde edilen suyu kullanarak atıksu üreten ve bu atıksuları alıcı ortama deşarj eden mesken, resmi daire, tesis, işletme gibi yerlerin özellikleri dikkate alınarak abonelikleri oluşturulmalıdır.