Menderes Belediyesi tarafından kiralanan taşınmazlara ilişkin iş tanım ve süreçleri açık olarak belirlenmediği için kirasını ödemeyen birçok kiracının bulunduğu, ancak söz konusu kiracılara gerekli takibatın düzenli olarak yapılmadığı görülmüştür.

Belediyelerin kiralanan taşınmazlarının belirli periyotlarda kontrol edilmesi ve kontrollerin sonuncunda sözleşmelerde ve 2886 sayılı Kanun’da yer alan yaptırımların uygulanması esastır. Nitekim 2886 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinde; sözleşme ve şartnamelere aykırı davranan kiracılara, idarenin, en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen bir ihtar çekmesi, aynı durumun devamında da ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedip sözleşmeyi feshederek hesabı genel hükümlere göre tasfiye etmesi gerektiği belirtilmektedir.

Belediyenin yapmış olduğu kira sözleşmelerinde; genellikle kiracının sorumluluk, taahhüt ve yükümlülükleri ayrı maddeler halinde sıralanmakta ve bunlara uygun hareket etmeme durumu, idare için “hiçbir itiraza mahal bırakmaksızın” fesih sebebi olarak belirlenmektedir. Yine bu sözleşmelerde; bahsedilen aykırılıklar sonucu idarelerin haklı fesih yetkisini kullanıp yer teslim tutanağı tutarak taşınmazın idarenin kiracıya sunduğu koşullarda tahliye edilmesi hüküm altına alınmaktadır.

Yapılan incelemede kirasını ödemeyen kiracılara ilişkin hangi sürede takip işlemlerinin başlatılacağı, hangi sürede hukuk birimine intikal ettirileceği ve hukuk birimi tarafından hangi sürede takibata başlanılacağına ilişkin iş tanım ve süreçlerinin belirlenmediği görülmüştür. Kira işlemlerini yürüten İşletme İştirakler Müdürlüğü tarafından bazı taşınmazlarda takibat işlemini bir ay içerisinde başlatırken bazı taşınmazlarda takibat işlemi ya yılları bulmakta ya da hiç başlatılmamaktadır. Bu nedenle kirasını düzenli olarak ödemeyen birçok kiracı bulunduğu halde takibat işlemleri düzenli yapılmadığından tahakkuk tahsilat oranının düşük kaldığı görülmüştür. Belediye tarafından 6.899.866,30 TL toplam kira tahakkukuna karşın 2020 yılında 2.578.363,89 TL tahsilat yapıldığı görülmüştür.

Kamu İdaresi cevabında; 79 adet dosya için Menderes İcra Müdürlüğünde kira alacak takip davası açılmış olduğu, 2020 yılı içinde toplam 15 adet kira alacağı dosyasının Hukuk Müdürlüğüne bildirildiği, Hukuk İşleri Müdürlüğüne 11.05.2021 tarih ve E.89479656- 190.04.02.9156 sayılı yazı ile kira alacağı takibi açılması ve bildirilen kira alacaklarına ilişkin hukuki işlem aşamasının bildirilmesi için yazı yazıldığı, Hukuk İşleri Müdürlüğünden alınan

11.05.2021 tarih ve E-49430847-640-9185 sayılı yazı ile kiracılar ile ilgili icra takip işlemlerine başlanıldığı, daha önce açılmış bulunan icra takip dosyaları ile ilgili olarak tahsil amacıyla borçlu kiracıların mal varlığının tespitine ve tespit edilen mal varlıklarının haczine dair cebri icra işlemlerine devam edildiği ifade edilmiştir.

Belediye tarafından iş tanım süreçleri ile ilgili düzenleme yapılacağı belirtilerek, bulguda 6.899.866,30 TL toplam kira tahakkukuna karşın 2020 yılında 2.578,363,89 TL tahsilat yapıldığı ifade edilse de 2020 yılı tahakkukunun 3.307.122,89 TL tahsilatının ise 2.597.116,89 TL olduğunu belirtilmiştir. Ancak cevap ekinde gönderilen kira alacaklarına ilişkin tahakkuk- tahsilat raporunda geçmiş yıllar tahakkuku ile 2020 yılı tahakkuk toplamının 6.899.866,30 TL olduğu, 2.597.116,89 TL tahsilatın da 1.725.904,97 TL'sinin yılı tahakkuklarından yapıldığı anlaşılmaktadır.

Belediye tarafından her ne kadar kira alacak takiplerinin yapıldığı ifade edilse de iş tanım süreçlerinin belirli olmaması ve tahakkuk tahsilat oranının düşük olması kira alacak takibinin etkinliğini azalttığı düşünülmektedir.

Sonuç olarak takip ve kontrol eksikliği, kiralamalarda tahakkuk/tahsilat oranını düşürerek etkinliği azaltmakta ve keyfiliğe yol açmaktadır. Bu nedenle kiralamalarda iş tanım ve süreçlerinin açık bir şekilde belirlenerek tahakkuk tahsilat oranının arttırılması ve bu şekilde etkinliğin sağlanması yerinde olacaktır.