Balıkesir Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından Altıeylül Belediyesine kapatılan belediye kayıtları esas alınarak devredilen ve tahsili mümkün bulunmayan Çevre Temizlik Vergisi alacaklarının muhasebe kayıtlarında yer aldığı görülmüştür.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 1’inci maddesinde;

"Bu kanun hükümleri ikinci maddede yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel belediyelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır...",

“Vergi dairesi” başlıklı 4’üncü maddesinde;

"Vergi dairesi mükellefi tesbit eden, vergi tarh eden, tahakkuk ettiren ve tahsil eden dairedir...",

“Vergilendirme hataları” başlıklı 118’inci maddesi 2’nci fıkrasında;

“Mükellefiyette hata: Açık olarak vergiye tabi olmıyan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınmasıdır”,

“Düzeltme yetkisi ve reddiyat” başlıklı 120’nci maddesinde;

“Vergi hatalarının düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir. Bu hatalar düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir. Hatanın mükellef aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi aynı fişe dayanılarak terkin ve tahsil olunmuş ise mükellefe reddolunur…”

denilmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Vergi Usul Kanununun uygulanması”

başlıklı 102’nci maddesinde ise;

“213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen vergi inceleme yetkisi hariç olmak üzere;

1. Belediye Gelir Şube Müdürü, Gelir Şube Müdürü olmayan yerlerde Belediye Hesap İşleri Müdürü, Hesap İşleri Müdürü olmayan yerlerde Muhasebeci, Vergi Dairesi Müdürü sıfat ve yetkisini haizdir…”

denilmektedir.

Yukarıda yer verilen düzenlemelerden; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında da uygulanacağı, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 102’nci maddesine göre Belediye Gelir Şube Müdürü, Gelir Şube Müdürü olmayan yerlerde Belediye Hesap İşleri Müdürü, Hesap İşleri Müdürü olmayan yerlerde Muhasebecinin Vergi Dairesi Müdürü sıfat ve yetkisini haiz olduğu, Vergi hatalarının düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürünün karar verebileceği bu anlamda Belediye Gelirleri Kanunu uygulaması yönünden Mali Hizmetler Müdürünün Vergi Dairesi Müdürü sıfat ve yetkisine haiz olduğu anlaşılmaktadır.

6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında Balıkesir ili Büyükşehir Belediyesi olarak değişikliğe uğramış, merkezde Altıeylül ve Karesi İlçesi olarak ayrılmıştır. Bu bağlamda Balıkesir Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından belediyeye Pamukçu Belediyesinden ve Balıkesir Belediyesinden taşınır, taşınmaz, personel, borç ve alacakların aktarımı gerçekleştirilmiştir.

Yapılan incelemede, belediyeye Balıkesir Belediyesinden devredilen Çevre Temizlik Vergisi alacaklarından bir kısmının tahsilatı mümkün olmayan nitelikte olduğu tespit edilmiştir. Bu alacakların, Balıkesir Belediyesi tarafından 31.12.2003 tarihi ve öncesinde mükellefiyetleri sona eren kişilere, 31.12.2003 tarihinden sonrada Çevre Temizlik Vergisi tahakkuk ettirilmesine devam edilmesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır. 2003 yılından 2014 yılına kadar Çevre Temizlik Vergisi alacaklarına yapılan hatalı kayıt sayısının 5.790 olduğu ve bu kayıtlar sebebiyle belediye alacaklar hesap grubunun 31.12.2019 tarihi itibariyle 1.442.044,49 TL tahsili mümkün bulunmayan alacak tutarına sahip olduğu anlaşılmıştır. 2014 yılından 31.12.2019 tarihine kadar tahsilatı mümkün olmayan nitelikteki bu alacaklar belediye mali tablolarında gecikme faizi de uygulanarak yer almaya devam etmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 121 Gelirlerden takipli alacaklar hesabı ile ilgili “Hesabın niteliği” başlıklı 89’uncu maddesinde; hesabın mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen faaliyet alacaklarından takibe alınan tutarlar ile bunlardan yapılan tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiş ve hesaba ilişkin işlemlerin açıklandığı aynı Yönetmelik’in 90’ıncı maddesinin takipli alacakların terkin işlemlerinin açıklandığı “b” fıkrasında ise; hesapta kayıtlı tutarlardan terkin edilenlere ilişkin düzeltme ve iade belgeleri muhasebeye gönderildiğinde, her bir düzeltme ve iade belgesi için düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle veya düzeltme ve iade belgelerinin ekli olduğu günlük icmal listesine göre düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle yevmiye kayıtlarına kaydedileceği ve terkin edilen tutarların kayıtlardan çıkarılabileceği belirtilmiştir.

Belediye muhasebe kayıtlarında 31.12.2003 tarihinden önce mükellefiyeti sona eren Çevre Temizlik Vergisi mükelleflerine 31.12.2003 tarihinden sonra da Çevre Temizlik Vergisi tahakkuk ettirilmesi nedeniyle karşılığı bulunmayan 1.442.044,49 TL bulunmaktadır.

Yukarıda belirtildiği üzere gerçeğe aykırı olarak 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar hesabına yapılan tahakkuklar nedeniyle mali tablolarda oluşan hatanın yasal düzenlemelere uygun olarak düzeltilmesi için gerekli işlemlerin yapılması gerekmektedir.