İdarenin 2022 yılına ilişkin personel harcamaları üzerinde yapılan incelemelerde, sürekli çalışan işçilere yapılan fazla mesai ödemelerine esas olan puantajların sağlıklı olarak tutulmadığı ve ilgili mevzuatta belirtilen yıllık fazla mesai süresinin aşıldığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 41’inci maddesine göre haftalık çalışma süresi 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayılmaktadır. Diğer taraftan “İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği”nin 5’inci maddesinde olağan fazla çalışmanın bir yılda 270 saatten fazla olamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu hükmün esas amacı, fazla çalışmanın istisnai bir durum olması ve bu sebeple yıl içinde yapılacak fazla çalışmanın sınırlandırılmasıdır.

Ayrıca Cumhurbaşkanlığı’nın 30.06.2021 tarih ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleri konulu 2021/14 sayılı Genelgesi’nde; Kamu personelinin zorunlu haller dışında fazla mesai ücreti alacak şekilde istihdam edilmeyeceği, kamu kurum ve kuruluşlarının fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma giderlerini asgari seviyede tutmak amacıyla 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun da yer alan serbest zaman ve denkleştirme süresi hükümlerini öncelikle uygulaması gerektiği belirtilmiştir.

İdare ile yetkili sendika olan Genel-İş sendikası arasında 03.02.2022 tarihinde imzalanan Toplu İş Sözleşmesinin 28’nci maddesiyle haftalık çalışma süresi 40 saat, günlük çalışma süresi 8 saat olarak belirlenmiştir. Sözleşmenin 38’inci maddesinde işçiye rızası alınmak koşuluyla gündüzleri 3 saat, geceleri 2 saate kadar fazla çalışma yaptırılabileceği, fazla çalışma ücretinin normal ücretin %100 fazlasıyla hesaplanacağı düzenlenmiştir.

İşçilere yapılan harcamalara ilişkin olarak yapılan incelemede, işçilerin bazılarının bir yıllık süre zarfında yaptıkları fazla mesainin 500 saatin üzerinde olduğu, bu sürede 1000 saati aşan fazla mesai toplamına ulaşan işçiler bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, fazla mesai ödemelerine esas olan puantaj kayıtlarında, hafta içi kayıtlarının görünmediği daha sonra ilgili müdürlükçe gönderildiği ve ondan sonra işlem yapıldığı görülmüştür. Fazla mesaiye ilişkin kayıtların, çalışma saatlerini yansıtacak şekilde, günü gününe yapılması gerekmektedir.

İdare tarafından bulguya iştirak edilmiş olup fazla çalışmaya ilişkin puantaj tablolarının ve cetvellerinin doğru ve tam olarak hesaplanması için çift kayıt esası ile kontrol yapılmasına başlandığı, ayrıca fazla çalışma yapılmasını azaltmak amacıyla personel alımı yapılacağı ve

personelin etkin ve verimli çalıştırılması konusunda personel yönetimi planlanması konusunda çalışmalar yapılacağı bildirilmiştir.

İşçilerin fazla çalışmalarının sağlıklı olarak tespiti açısından, fazla çalışmalara esas olan puantajların tutulması konusunda daha dikkatli hareket edilmesi, diğer taraftan fazla çalışmanın zorunlu hallerle sınırlı tutulmak suretiyle yaptırılması gerekmektedir.