Büyükşehir Belediyesi tarafından elde edilen gelirden pay almak kaydıyla belediye şirketlerine ihalesiz olarak devredilen işletmelerden herhangi bir tahsilat yapılmadığı görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Şirket kurulması” başlıklı 26’ıncı maddesinde;

“Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler. Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir<span>” hükmü yer almaktadır.</span>

Yukarıda yer verilen mevzuat hükmüne göre büyükşehir belediyeleri, %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlerine veya bu şirketlerin %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarının, toplu ulaşım hizmetlerinin, sosyal tesislerin, büfe, otopark ve çay bahçelerinin işletme hakkını ihale yapmaksızın meclis tarafından belirlenen süre ve bedelle devredebilmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Aydın Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında yer alan ve almayan bazı taşınmazların işletme haklarının belirli süre ve bedellerle belediye şirketlerine devredildiği, meclis kararlarında maktu bir bedel belirlenmeyerek devredilen yerlerden elde edilecek vergi sonrası net karın %50’sinin Belediyeye aktarılması gerektiğinin yer aldığı; ancak, devir tarihinden bu zamana kadar devredilen işletmelerden hiçbir tahsilat yapılmadığı tespit edilmiştir.

‌Tablo 9: Tahsilat Yapılmayan İşletme Hakkı Devirleri

Tabloda yer alan taşınmazların tümü “devredilen yerlerden elde edilecek vergi sonrası net karın %50’si” bedelle belediye şirketlerine devredilmiştir. Ancak, yukarıda da ifade edildiği üzere devir tarihlerinden itibaren Belediye tarafından herhangi bir tahsilat yapılmamıştır.

Kamu İdaresi tarafından bulgu konusu husus kabul edilmiş olup söz konusu yerlerin işletilmesi sonucunda elde edilecek vergi sonrası net karın %50’sinin Belediyeye aktarılması için AYBEL A.Ş.’ye yazı yazıldığı ve bulgudaki tespitler doğrultusunda işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, Belediye tarafından bedel karşılığı şirketlere devredilen yerlerin işletme sonrası elde ettiği vergi sonrası net karın %50’si hesaplanarak tahsilatların yapılması uygun olacaktır.