Ambalaj atıklarının toplanmasına ilişkin imtiyaz hakkının çevre lisanlı bir işletmeye ihale yapılmadan ve herhangi bir bedel alınmadan verildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetki ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde “Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak” belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

Öte yandan, yürürlükte bulunan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin “Genel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve belediyelere bazı görevler yüklenmiştir. Yine aynı Yönetmelik’in, 8’inci maddesinin birinci fıkrasında, “Ambalaj atıklarının ayrı toplanmasından, 5216 sayılı Kanunun 7 nci maddesi kapsamında büyükşehir

belediye sınırları içerisinde ilçe belediyeleri ve 5393 sayılı Kanunun 15 inci maddesi kapsamında belediyeler sorumludur.” , dördüncü fıkrasında, “Belediyeler; … Ambalaj atıklarının yönetimi için toplama ayırma tesisi kurmak/kurdurmakla, işletmek/işlettirmekle, kurduğu tesislere çevre lisanslı almak/aldırmakla veya bu faaliyeti çevre lisanslı toplama ayırma tesisleri ile gerçekleştirmekle … görevli ve yükümlüdürler” denilmektedir.

Diğer taraftan 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesiyle, belediyelerin kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanun’una tabi olduğu hükme bağlanmış, “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesiyle de hakların kiralanmasının kira kapsamında olduğu belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, ambalaj atıkların toplanması hususunda belediyelerin hem yetkili hem de imtiyaz sahibi olduğu, ambalaj atıklarının ayrı toplanmasından ise bizzat sorumlu tutulduğu ve ambalaj atıklarının toplanması işini idarenin kendisinin yapabileceği gibi sözleşme imzaladığı çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesisleri ile de gerçekleştirebileceği anlaşılmaktadır. Bunun yanında, ambalaj atıklarının ilgili işletme tarafından toplanarak belli yerlere satıldığı ve dolayısıyla bu faaliyetlerden gelir elde edildiği dikkate alındığında, ambalaj atıklarının toplanması işinin 2886 sayılı Kanun hükümleri uyarınca rekabet ve eşit muamele ilkelerinin gereklerinin yerine getirildiği bir ihale ile yeterli şartları taşıyan ve en yüksek bedeli teklif eden şirkete verilmesi gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, Çayeli Belediyesi tarafından ambalaj atıklarının toplanması imtiyaz hakkının, ihale yapılmadan ve herhangi bir bedel alınmadan, bu hususta yapılan bir protokol ile çevre lisanslı bir firmaya verildiği tespit edilmiştir.

Bu itibarla, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin yerine getirilmesini ve söz konusu hakkın devrinden gelir elde edilmesini teminen, ambalaj atıklarının toplanması yükümlülüğünün işlettirme yoluyla yerine getirilmesine karar verildiğinde 2886 sayılı Kanun hükümleri kapsamında işlem yapılması gerekmektedir.