İşçilerin yıllık izinlerinin Kanuna uygun şekilde kullandırılmadığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53 üncü maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği, 56 ncı maddesinde yılık iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu, 59 uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği, 60 ıncı maddesinde yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı, yıllık izninin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması

konusuna ilişkin usuller ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şekli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği belirtilmiştir.

Söz konusu düzenleme gereğince 03.03.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği'nde de Kanuna uygun olarak yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. 4857 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinde yıllık iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu hükmüne göre yıllık iznin kullandırılması gerekmektedir.

Nitekim 4857 sayılı Kanun’un ‘Yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık’ başlıklı 103 üncü maddesinde, “Yıllık ücretli izni bu Kanunun 56 ncı maddesine aykırı olarak bölen veya izin ücretini 57 nci maddenin üç ve dördüncü fıkralarında belirtilen usule aykırı olarak ödeyen veya eksik ödeyen veya 59 uncu maddedeki hak edilmiş izni kullanmadan iş sözleşmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen veya 60 ıncı maddede belirtilen yönetmeliğin esas ve usullerine aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için ikiyüzyirmi Türk Lirası idari para cezası verilir.” düzenlemesi mevcuttur.

Bu düzenlemeler çerçevesinde görülmektedir ki, işçi yıllık izin hakkını kullanmaya zorlanamaz. Ancak, uzun yıllar yıllık izin kullanılmadan iş hayatının devam etmesi de hayatın normal şartlarına uygun olmamaktadır. İşçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği izin alacağı ücrete dönüşmektedir. Ödeme de son ücret üzerinden yapılacağından kurum bütçesine önemli bir yük getirmektedir. Kullanılmayan izinlerin son ücret üzerinden ödenmesi işçilerin izin kullanmaktan feragat edebilmelerine neden olmaktadır. Ancak kurum veya birim yetkililerin buna izin vermemesi, Anayasal bir hak olan izni işçilere kullandırması gerekir.

Kurumda işçilere genellikle yıllık izinlerinin kullandırılmadığı görülmektedir. Bu durumun çalışma düzenine ve iş verimine olumsuzluğu olacağı gibi emekliliklerinde ödenen izin ücretleri de bütçeye önemli bir yük getirmektedir

Kamu idaresi cevabında; 4857 sayılı İş Kanunu’nda işçi izinlerinin zorunlu kullandırılmasına ilişkin hüküm bulunmamaktadır. Ayrıca işçilerin, memurlar gibi, bir önceki yıl hariç, kullanılmayan izinlerinin silinmesi şeklinde bir düzenleme de bulunmamaktadır. Belediyemizde, işçilerin izinleri yapılan iş planlamasına uygun olacak şekilde kullandırılmaktadır. Aynı zamanda yapılan işe göre işçi mevcudumuz yetersiz kalmaktadır.

İzinler, iş planı ve işçi mevcudu dikkate alınarak işçilerce yapılan talebe göre değerlendirilmektedir. Haliyle zorunlu izin uygulaması mevzuata uygun değildir. İşçi izinlerinin kullanımı konusunda 4857 sayılı Kanuna uyarlı hareket edilmeye özen gösterilmektedir.

Sonuç olarak Belediyede 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri esaslarına göre istihdam edilen ve çalıştırılan işçilerin hakları olan yıllık izinleri kullandırılmamakta, bunun sonucunda emeklilikte ödenen izin ücretleri nedeniyle belediye bütçesine önemli bir yük getirilmektedir. Kurum cevabında, işçiler için, mevzuatta zorunlu izin uygulamasının bulunmadığı belirtilmiştir. İş Kanununda zorunlu izin uygulaması yoktur. Emekli olunurken kullanılmayan izinler, ücrete çevrilerek ödenmektedir. Ödenen izin ücreti nedeniyle, uzun yıllar hiç izin kullanmamış görünen işçiler bulunmaktadır. Bu durum ise hayatın olağan akışına uygun olmayıp, çalışma verimini düşüreceği gibi bütçeye de önemli ölçüde yük olmaktadır. Bunun yerine, kurumun izin planlaması yaparak çalışanları izin kullanmaya yönlendirmesi daha uygun olacaktır.