Karar Künyesi
Yapılan incelemeler neticesinde, Meram Belediyesinin kullanmış olduğu kredilere ilişkin faizlerin tamamının kredinin kullanıldığı yılda gider kaydedildiği görülmüştür.
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Faiz giderleri ve faiz gelirleri” başlıklı 36’ncı maddesinde;
“Kamu idarelerinin başka kamu idarelerinden, yurtiçindeki veya yurtdışındaki mali kuruluşlardan veya devletlerden yaptıkları borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizler, ilgili oldukları döneme gider yazılır. Kamu idarelerinin başka kamu idarelerine, yurtiçinde
veya yurtdışındaki mali kuruluşlara veya devletlere verdikleri borçlar dolayısıyla tahakkuk eden faizler, ilgili oldukları dönemlere gelir kaydedilir.” denilmektedir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 381-Gider Tahakkukları “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 290’ıncı maddesinde;
"(1) Uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içinde yer alan, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ya da içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarı ile kuponlu tahvillerin gelecek aylarda ya da takip eden yılda kupon ödemesi yapılacak işlemiş faiz tutarı bu hesaba kaydedilir. Aralık ayına ait olarak tahakkuk ettirilen faiz gideri borçlarından takip eden faaliyet dönemi içinde ödenmesi gerekenler geçici mizandan önce bu hesaba kaydedilir.
Dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında yer alıp, ödeme zamanına bir yıldan az süre kalan tutarlar bu hesaba aktarılır.
…”
Hesabın işleyişini açıklayan 291’inci maddesinde;
“(1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:
Alacak
Tahakkuk etmiş olmakla birlikte gelecek aylarda ödenecek borçlar ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.
Ay sonlarında uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki tahviller dışında kalan borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları 630-Giderler Hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.
Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan, takip eden dönemde ödenebilir duruma gelecek olanlar dönem sonunda bu hesaba alacak, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir.
…” hükümleri yer almaktadır.
Aynı Yönetmelik’in 481-Gider Tahakkukları “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 339’uncu maddesinde;
“1) Gider olarak tahakkuk ettirilmiş olup, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borçlar, ilgili olduğu dönemde ödenmek üzere bu hesapta izlenir.
(2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki hesaplarda yer alan iç ve dış mali borçlar için ay sonlarında hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenecek olan işlemiş faiz giderleri bu hesaba kaydedilir.
…”
Hesabın işleyişini açıklayan 340’ıncı maddesinde;
“(1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:
Alacak
Tahakkuk etmiş olmakla birlikte, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borç tahakkukları ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.
İçinde bulunulan yılı takip eden yılda ödenecek olanlar kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 381-Gider Tahakkukları Hesabına, içinde bulunulan yılı takip eden yıldan sonraki yıllarda ödenecek olanlar bu hesaba alacak, vade sonunda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.” hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, İdarenin mali borçlarına ilişkin ay sonlarında tahakkuk eden faizlerden sonraki aylarda ödenecek olanların 630-Faiz Giderleri Hesabına borç, 381-Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmesi, yıl içinde tahakkuk eden ancak daha sonraki dönemlerde ödenecek olanların ise 630-Faiz Giderleri Hesabına borç, 481-Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir. Ancak İdare, kredi kullanıldığı anda krediye ilişkin ödenecek toplam faiz giderini 630-Faiz Giderleri Hesabına borç, 381-481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydetmiştir. İdarenin kullanmış olduğu kredilerin taksitleri her ay tahakkuk eden faiz ile birlikte ödeneceğinden dolayı Gider Tahakkukları Hesabının kullanılmaması gerekmektedir. Kredilere ilişkin faizlerin tamamının kredi kullanıldığı anda giderleştirilmesi muhasebenin temel ilkesi olan dönemsellik ilkesine ve
mevzuata aykırılık teşkil etmekte, faiz giderlerinin ilgili oldukları dönemde gider hesaplarına kaydedilmesi gerekmektedir. 2018 yılı içinde ödenen 5.484.320,70 TL faiz giderinin kredi kullanıldığı anda gider kaydedilmesi Faaliyet Sonuçları Tablosunda yer alan 630-Giderler Hesabının bu tutar kadar eksik görünmesine, faiz giderlerinin tahakkuk etmeden bilanço hesaplarına kaydedilmesi 381-481 Gider Tahakkukları Hesaplarının gerçeği yansıtmaması sonucuna yol açmaktadır.
Sonuç olarak Meram Belediyesi tarafından faiz giderlerinin yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar uyarınca kayıt altına alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Şu ana kadar kullanılan kredilerin faizlerinin kaydında geçmişe yönelik düzeltme işlemi tesis edilememiş olup; yeni alınacak kredilerin faizlerinin muhasebeleştirilmesinde dönemsellik ilkesi göz önünde bulundurularak faiz giderleri ilgili oldukları döneme gider olarak kaydedilecektir.” denilmektedir.
Sonuç olarak Kamu İdaresi tarafından bulguda belirtilen görüşler doğrultusunda işlem tesis edileceği ifade edildiğinden, bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir. Bununla birlikte söz konusu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları yapılmadığından İdarenin 2018 yılı Mali Tablolarında yer alan 381-481 ve 630 Hesaplarının kaydı yapılmayan tutar kadar hatalı olduğu değerlendirilmektedir.