Karar Künyesi
Amortismana tabi bazı maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı, bazı maddi duran varlıklar için kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı, muhasebe hesaplarında kayıtlı olmayan varlıklar için birikmiş amortisman hesabının kullanıldığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi Duran Varlıklar Hesap Grubuna ilişkin 187’nci maddesinin (ç) bendinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı; bu Yönetmelik kapsamındaki kamu idarelerince muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran varlıklardan hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş; “Tutulacak Diğer Defterler” başlıklı 18’inci bölümünün 491’inci maddesinde ise Duran Varlıklar Amortisman Defteri mahalli idareler tarafından tutulacak defterler arasında sayılmıştır.
Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi için kullanılan 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı da aynı Yönetmelik’in 202’nci ve 203’üncü maddelerinde açıklanmıştır.
Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenmiş olup Tebliğ’in 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlığın Tebliğ eklerinde (Ek-2) yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemeler neticesinde aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere; Duran Varlıklar için amortisman ayrılmadığı, kayıtlı değerlerinden fazla amortisman ayırılan taşınırlar ile muhasebe hesaplarında kayıtlı olmadığı halde amortisman ayrılan varlıklar bulunduğu görülmüştür.
Tablo 8: Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların Kayıtlı Değeri (TL) | Ayrılan Amortisman (TL) |
251.01.20.01 | Meydanlar | 858,01 | 0,00 |
252.01.01.04.99 | Diğer | 10.631.203,32 | 0,00 |
252.01.01.09.01 | Alışveriş ve İş Merkezleri | 441.877,00 | 0,00 |
252.01.01.09.99 | Diğer | 6.000,00 | 0,00 |
Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıkların Kayıtlı Değeri | 11.079.938,33 |
Tablo 9: Birikmiş Amortisman Hesabındaki Fazla Kayıtlar
Hesap Kodu | Hesap Adı | Varlıkların kayıtlı Değeri (TL) | Ayrılan Amortisman (TL) |
251.01.18.00 | Şamandıra, Dolfen ve Platformlar | 0,00 | 126.180,38 |
251.01.20.03 | Mesire Yerleri | 0,00 | 44.253,31 |
252.01.01.01.99 | Diğer | 0,00 | 167.346,23 |
252.01.01.07.01 | Kamu Konutları | 16.000,00 | 43.108,98 |
252.01.01.07.99 | Diğer Binalar | 0,00 | 239.350,58 |
255.01.05 | Hastanede Kullanılan Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar | 149,00 | 178,80 |
255.02.03 | Teksir ve Çoğaltma Makineleri | 8.687,20 | 9.009,72 |
255.03.02 | Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar | 1.511,91 | 1.814,29 |
255.03.03 | Kafeterya ve Yemekhane Mobilyaları | 1.729,00 | 2.074,80 |
255.10.01 | Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar | 750,00 | 1.500,00 |
255.10.02 | Kontrol ve Güvenlik Sistemleri | 6.676,12 | 10.822,11 |
Birikmiş Amortismanlar Hesabında Yer Alan Fazla Kayıt Tutarı | 645.639,20 |
Buna göre 2022 yılı Bilançosunda; Amortismana tabi 11.079.938,33 TL değerindeki varlıklar için amortisman ayrılmaması nedeniyle ayrılması gereken tutarlar kadar 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının eksik, ilgili maddi duran varlıkların net değerlerinin fazla, maddi duran varlıkların kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrılması ve muhasebe hesaplarında kayıtlı olmayan varlıklar için amortisman ayrılması nedeniyle 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının 645.639,20 TL fazla, Diğer taraftan 2022 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosunda da yılı amortisman giderleri 630.13 hesabı itibarıyla eksik gösterilmesine neden olunmuştur.
Maddi duran varlıklara ilişkin olarak envanter çalışmalarının yapılması ve amortismana tabi olan varlıklar için ilgili düzenlemelere uygun olarak amortisman ayrılması gerekmektedir.