Yapılan incelemelerde 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabının mevzuata uygun kullanılmadığı ve bunun sonucunda bilançoda hataya sebebiyet verildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 160 İş Avans ve Krediler Hesabıyla ilgili olarak “Hesabın işleyişi” başlıklı 126’ncı maddesinde;

“…


  1. Alacak


    1. Verilen iş avans ve kredilerinden yapılan giderlere ilişkin kanıtlayıcı belgeler geldiğinde harcama tutarı, bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına ya da varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

    2. Verilen avans veya banka nezdinde açtırılan kredilerden nakden iade edilenler bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

    3. Bu hesapta kayıtlı bulunan avans ve kredi tutarlarından süresi içerisinde mahsup veya iade edilmeyenler bu hesaba alacak, sorumluları adına 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir.

    4. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan mahsup dönemine aktarılanlar bu hesaba alacak, 165- Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabına borç kaydedilir” denilmektedir.

Aynı yönetmeliğin “Hesabın niteliği” başlıklı 130’uncu maddesinde, 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabının kurumlarca mal ve hizmet alımı karşılığı olmak üzere, maddi duran varlık hesaplarını ilgilendirmeksizin yüklenicilere verilen avanslar; ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere verilen personel avansları ile emanetler hesabına alınan tutarlardan ilgililerine avans olarak ödenen tutarların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

“Hesabın işleyişi” başlıklı 132’nci maddesinde ise; “a) Borç

  1. Ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere verilen avans ve krediler bu hesaba borç,


    100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.


  2. Aralık ayının 15 inde yapılan maaş ve ücret ödemelerinin ertesi yıl 01-14 Ocak dönemine karşılık gelen tutarları bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

  3. İlgililer tarafından memur yolluğu olarak kurum adına yatırılarak emanete alınan paralardan, görevli memurlar veya mutemetlerine ödenen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

  4. Yüklenicilere teminat karşılığı verilen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. Diğer taraftan 910- Alınan Teminat Mektupları Hesabına borç, 911- Alınan Teminat Mektupları Emanetleri Hesabına alacak kaydedilir” denilmektedir.

    Mezkûr yönetmeliğin 165 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans Ve Krediler Hesabıyla ilgili olarak “Hesabın işleyişi” başlıklı 138’inci maddesinde;

    “(1) Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

    1. Borç


      1. Yılı bütçesinden karşılanmak üzere verilen iş avans ve kredileri ile personel avanslarından, mahsup dönemine aktarılanlar bu hesaba borç, ilgisine göre 160-İş Avans ve Kredileri Hesabı veya 161-Personel Avansları Hesabına alacak kaydedilir.

    2. Alacak


      1. Mahsup dönemine aktarılan avans ve kredilerle ilgili harcama belgeleri muhasebe birimine geldiğinde, tutarı bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına ya da varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 834-Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabına borç kaydedilir.

      2. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan nakden yapılan tahsilat bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

      3. Bu hesapta kayıtlı tutarlardan süresi içerisinde kapatılmayanlar bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir.” Hükümleri yer almaktadır.

Yapılan inceleme neticesinde kesin mizanın 162.99 detay kodunda Diğer Bütçe Dışı


Avanslar hesap adıyla 8.568.761,16 TL tutarına bir kayıt bulunduğu görülmüştür. Söz konusu kaydın daha önce Devlet Malzeme Ofisine itfaiye aracı alımı için verilen avans olduğu ve 160 hesabında kayıtlı olduğu, ancak 21.12.2018 tarihli ve 44664/1 yevmiye numaralı muhasebe kaydı ile alımın henüz gerçekleşmemesi ve kurumca süre uzatımı verilmesi sonucu ilgili tutarın 160 hesabından çıkarılarak 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına aktarıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, kurumca herhangi bir iş için 160 hesabı kullanılarak avans veya kredi verilebileceği, ancak süresi içerisinde işin gerçekleşmemesi veya ilgili avans ya da kredinin mahsup edilmemesi sonucunda eğer izleyen bütçe yılının mahsup dönemi içerisinde işin gerçekleşmesi mümkünse söz konusu avans veya kredinin 165 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans Ve Krediler Hesabına aktarılması gerektiği aksi takdirde verilen avans veya kredinin yıl bitmeden kapatılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, itfaiye alımı için verilen avans işinde, Devlet Malzeme Ofisi tarafından süresi içerisinde işin gerçekleştirilemeyeceğinin belirtilmesi, buna göre kurumca süre uzatımı verilmesi ve ilgili tutarın 162 hesabına aktarılması sonucunda 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabında 8.568.761,16 TL tutarında hataya sebebiyet verilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; “Bulgu konusu işlem; itfaiye aracı alımı için Devlet Malzeme Ofisine verilen avanstan kaynaklanmakta, yıl sonunda kapatılamayan avansın 162 hesabına aktarılması sonucunda oluşmuş olup münferit bir işlemdir. İdaremizce benzer iş ve işlemlerde bulguda belirtilen hususlar doğrultusunda işlem yapılacaktır.” denilmiştir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında, İdarenin “Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabının Yanlış Kullanılması”na ilişkin bulgu konusu hususa katıldığı anlaşılmasına rağmen gerekli düzeltme işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmaktadır.

Bu nedenle Antalya Büyükşehir Belediyesi 2018 yılı mali tablolarında yer alan 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabının tam ve doğru bilgileri yansıtmadığı düşünülmektedir.

Kararla ilgili sorunuz mu var?