İmar AŞ’nin 2022 yılı Akaryakıt Mal Alımı işinde fiyat farkı hesaplamasının hatalı yapıldığı görülmüştür.

Akaryakıt Mal Alımı Sözleşmesi’nin “Sözleşmenin konusu işin/alımın tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde;

“Sözleşmenin konusu; İdarenin ihtiyacı olan ve aşağıda miktarı belirtilen ve teknik özellikleri teknik şartnamede düzenlenen Motorin ve Benzin, ihale dokümanı ile bu sözleşmede belirlenen şartlar dahilinde Yüklenici tarafından temini ve İdareye teslimi işidir.” ifadesine yer verilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Mal Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 4’üncü maddesinin (j) bendinde;

“Petrol ürünleri: 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu çerçevesinde

EPDK tarafından belirlenen ve bu Esaslar uyarınca EPDK tarafından fiyatı yayımlanan ürünleri,” şeklinde tanımlanmıştır.

Mezkur Esaslar’ın aynı maddesinin (i) bendinde ise; “…

Petrol ve LPG ürünleri fiyatı: Petrol ve LPG ürünlerinde bir önceki yıl gerçekleşen piyasa büyüklüklerine göre en büyük işlem hacmine sahip olduğu EPDK tarafından belirlenen ilk sekiz akaryakıt ve LPG dağıtım şirketince, ihalesi yapılan petrol ve LPG ürünü için EPDK'ya bildirilen ve EPDK'nın internet sayfasında yayımlanan İstanbul İli, Avrupa yakası için geçerli bayi satış fiyatlarının KDV hariç aritmetik ortalamasını, ilk sekiz dağıtım şirketinin tamamının ihalesi yapılan petrol ve LPG ürünü için fiyat bildirmemesi halinde bunlardan fiyat bildirenlerin fiyatlarının KDV hariç aritmetik ortalamasını,

…” denilmek suretiyle petrol ve sıvılaştırılmış petrol gazları ürünlerinin fiyatının tanımı yapılmıştır.

Anılan Esaslar’ın 5’inci maddesinde;

“(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

F = (M x B) x [(A2/A1)-1]

(2) Fiyat farkı hesabında;

1. F: Fiyat farkı tutarını (TL),

   
   

2. M: Birim fiyat sözleşmelerde idareye teslim edilen mal kalemi miktarını; götürü bedel sözleşmelerde ise toplam teslim yüzdesini,

3. B: Sözleşme fiyatını, ç) A1;

   1. Petrol ve LPG ürünleri için, ihale tarihinde geçerli petrol ve LPG ürünleri fiyatını,

      
      

   2. Doğal gaz için, ihalenin yapıldığı aya ait Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 402 numaralı “Gaz Üretimi ve Dağıtımı” başlıklı sütunundaki sayıyı,

   3. Elektrik için, ihalenin yapıldığı aya ait Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 401 numaralı “Elektrik Üretimi, İletimi ve Dağıtımı” başlıklı sütunundaki sayıyı,

   4. İlaç için, Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan ve ilacın ihale tarihinde geçerli depocu satış fiyatını,

4. A2;

   
   

   1. Petrol ve LPG ürünleri için, sözleşmeye göre malın teslim edilmesi gereken tarihte geçerli petrol ve LPG ürünleri fiyatını,

…” denilerek ödenecek fiyat farkının nasıl hesaplanacağı ortaya konmaktadır. Aynı Esaslar’ın 6’ncı maddesinin 10’uncu fıkrasında ise;

“(10) 5015 sayılı Kanun çerçevesinde EPDK tarafından belirlenen petrol ürünlerinden benzin türleri, gazyağı, motorin türleri, kalorifer yakıtı ve fuel oil türleri ile 5307 sayılı Kanun çerçevesinde EPDK tarafından belirlenen LPG ürünleri için fiyat farkı uygulamasına esas fiyatlar EPDK tarafından izlenerek internet sayfasında yayımlanır.” hükmüne yer verilmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar doğrultusunda, akaryakıt fiyat farkı ödenmesi öngörülen işlerde; günlük olarak tüketilen akaryakıt miktarı, yüklenicinin vermiş olduğu birim fiyat ile ihale tarihindeki Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun o gün için yayımladığı petrol ve LPG ürünlerinin bayi satış fiyatları ile malın teslim alındığı gün Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun internet sayfasında yayımladığı petrol ve LPG ürünlerinin bayi satış fiyatları dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Şirketin Akaryakıt Mal Alımı işinin Sözleşmesinde; akaryakıt türlerinin motorin ve benzin olarak belirlendiği, ancak fiyat farkı hakedişlerinde motorin yerine motorin (diğer) üzerinden hesaplama yapılarak ödemede bulunulduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine; Şirket tarafından; denetim tespiti sonrasında fiili kullanım olan “motorin (diğer)” ürününe göre hakediş düzenlemelerinin doğru bir şekilde yapıldığı ve sözleşme ve teknik şartname arasında sehven yapılan hatanın tekrarlanmaması için gerekli önlemlerin alındığı belirtilerek denetim yılında yapılan fiyat farkı hesaplamasının hatalı olduğu kabul edilmiştir.

Sonuç olarak; 2022 yılı Akaryakıt Mal Alımı İşinin Sözleşmesinde belirlenen akaryakıt türü üzerinden fiyat farkı hesaplanması ve hakediş düzenlenmesi gerekmektedir.