5018 sayılı Kanun’un “Harcama yetkisi ve yetkilisi” başlıklı 31’inci maddesinde;

“Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. …”denilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“İhale yetkilisi: İdarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlilerini,” hükmü yer almaktadır.

Mezkûr Kanun’un “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dâhil olmak üzere görevlendirir.

İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir. Gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği, ilân veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.

İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.

İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri çerçevesinde; ilçe belediyelerinde bütçeyle ödenek tahsis edilen birim olan müdürlüklerin en üst yöneticisi konumundaki müdürler harcama yetkilisi ve dolayısıyla ihale yetkilisidirler. Bu doğrultuda ilgili birim müdürleri ihale komisyon üyelerini ve başkanını seçmektedir.

Kamu İdaresinin ihale işlemlerinin incelenmesi neticesinde; ihale komisyonlarının tespitinde, ihale yetkilileri tarafından belediye başkan yardımcılarının ihale komisyon başkanı olarak görevlendirildiğigörülmüştür.

Ancak bir konuda görevlendirme yapan kişi veya makamın, görevlendirilen kişi veya makama göre hiyerarşik anlamda “eşit” veya daha “üst” konumda olması gerekirken; Belediyenin yaptığı ihalelerde, ihale yetkilisi konumundaki müdür iken, ihale komisyonu

başkanı olarak görevlendirdiği kişi hiyerarşik olarak üstü konumundaki belediye başkan yardımcısıdır.

Hem ihale komisyonunun, hem de ihale yetkilisinin kararlarını alırken bağımsız ve objektif kriterleri esas alarak hareket etmeleri gerekmektedir. Söz konusu ihalelerde ihale yetkilisi konumundaki müdürlerin, amiri konumundaki Belediye Başkan Yardımcısının komisyon başkanı sıfatıyla imzasının bulunduğu bir karar karşısında; İdare Hukukunun Genel İlkeleri ve Türk Kamu Yönetiminin işleyişi ile 657 sayılı Kanun’un amir-memur ilişkilerini düzenleyen hükümleri göz önüne alındığında “objektif ve bağımsız” davranabilmesinin zorlaşacağı açıktır. Bu nedenle söz konusu görevlendirmeler İdare hukukunun ilkelerine uymamaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İhale Komisyonu” başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrası “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dâhil olmak üzere görevlendirir.” şeklinde düzenlenmiştir. İşbu kanuni düzenlemeye istinaden ihale yetkilileri tarafından ihale komisyonları oluşturulmakta olup ihale komisyonu başkanları da yine ihale yetkilisi üst yönetici tarafından görevlendirilmektedir.

Bulguda ihale yetkilisi olan müdürlerin ihale komisyonu başkanı olarak başkan yardımcılarını görevlendirmesinin ihale yetkilisinin kararlarının bağımsız ve objektifliğine zarar verebileceği hususunda görüş belirtilmiş olup bundan sonraki görevlendirmelerde bulgudaki bu tespit ve tavsiyeler göz önünde bulundurularak hassasiyetle hareket edilecektir.” denilmiştir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; bundan sonraki görevlendirmelerde bulgudaki tespit ve tavsiyeler göz önünde bulundurularak hassasiyetle hareket edileceği belirtildiğinden bu aşamada önerilecek başka bir husus bulunmamaktadır.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.