Şirketin mali tabloları ile stoklarına ilişkin hesap ve işlemlerin incelenmesi neticesinde; envanter işlemlerinin mevzuata uygun yapılmaması nedeniyle bilançoda yer alan 157 Diğer Stoklar Hesabının gerçeği yansıtmadığı görülmüştür.

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı ekinde; 15 Stoklar Hesap Grubunun; 150 İlk Madde ve Malzeme, 151 Yarı Mamuller-Üretim, 152 Mamuller, 153 Ticari Mallar ve 157 Diğer Stoklar Hesabından teşkil ettiği belirtilmiş olup anılan hesaplardan 157 no.lu hesaba ilişkin olarak ise;

“Yukarıdaki stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemler bu hesap grubunda yer alır.

İşleyişi: Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç, satıldığında,

devredildiğinde veya kullanıldığında alacak kaydedilir.” denilmektedir.

Buna göre işletmenin üretimde kullanmak veya satmak amacı dışında elde ettiği ürünlerin; elde edildiklerinde maliyet bedeli ile 157 no.lu hesaba borç, satıldığında, devredildiğinde veya kullanıldığında ise 157 no.lu hesaba alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede Şirket tarafından kültürel projeler kapsamında vatandaşlara dağıtılmak üzere edinilen kitapların, maliyet bedeli üzerinden 157 no.lu hesaba borç kaydı yapılması suretiyle muhasebeleştirildiği ancak söz konusu kitapların, önceki yıllarda ilgililerine teslim edilmesine rağmen bu hesaptan çıkarılma işlemlerinin yapılmadığı halen 27.043,00 TL tutarı ile 157 no.lu hesapta izlendiği tespit edilmiştir.

Bu durumun; bilanço esasına göre tutulması zorunlu olan envanter defterinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yer verilen hükümler uyarınca düzenlenmemesinden kaynaklandığı değerlendirilmektedir. Zira 213 sayılı Kanun’un “Envanter çıkarmak” başlıklı 186’ncı maddesinde envanter çıkarmanın, bilanço günündeki mevcutları saymak suretiyle kesin bir şekilde tespit etmeyi gerektirdiğine; 6102 sayılı Kanun’un “Envanter” başlıklı 66’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasında ise üç yılda bir fiziksel sayım yapılmasının zorunlu tutulmasına hükmedilmiştir.

Ancak Şirketin envanter defterinin noter tasdikli olmasına karşın içerisinde herhangi bir kayıt ve bilgi ihtiva etmediği tespit edilmiştir.

Her ne kadar yukarıdaki tespitler uyarınca hatalı olan muhasebe kaydının; Şirket tarafından 2020 yılında düzeltildiği bildirilmişse de 2019 yılında hataya neden olan ve sonraki yıllarda da hataya neden olma ihtimali yüksek olan envanter işlemlerinin mevzuata uygun olarak yapılmaması haline yönelik tespit devam etmektedir.

Bu itibarla envanter çıkarma işlemlerinin, mevzuat hükümleri uyarınca yapılması ve ortaya çıkan tespitler sonucunda fiziki olarak işletmede bulunmayan varlıkların muhasebe hesaplarından çıkarılması gerekmektedir.