Karar Künyesi
SASKİ 2021 yılı mali tablolar ve eklerinin incelenmesinde;
2016-2018 döneminde Hazine veya İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanan ve işverenlerin hakedişlerinden kesilen asgari ücret destek primlerinin, hazine hesaplarına aktarılmayarak emanet hesaplarında bekletildiği; 2019-2020 ve 2021 yıllarında kesilen asgari ücret destek primlerinin işsizlik sigortası fonuna aktarılıp aktarılmayacağına ilişkin gerekli başvuruların yapılmadığı görülmüştür.
2016-2018 Döneminde Hazine veya İşsizlik Sigortası Fonu Tarafından Karşılanan ve İşverenlerin Hakedişlerinden Kesilen Asgari Ücret Destek Primlerinin, Hazine Hesaplarına Aktarılmayarak Emanet Hesaplarında Bekletilmesi
6661 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 17’nci maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 68’inci maddesi ile belli şartlar dahilinde, Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler için 2016 Ocak-Aralık döneminde toplam prim ödeme gün sayısının, günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edileceğine ve bu tutarın hazine tarafından karşılanacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
Aynı maddenin 8’nci fıkrasında; 4734 sayılı Kanun'un 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarların bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesileceği ifade edilmiştir.
Konuya ilişkin 10.02.2016 tarih ve 2016/4 sayılı SGK genelgesinde ise, bu kapsamdaki İdareler tarafından hakedişten kesilen veya emanete alınan tutarların destek tutarının
kesinleşmesinden sonra genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe müdürlüklerinin, ilçelerde ise mal müdürlüklerinin banka hesabına aktarılacağı belirtilmiştir.
2017 ve 2018 yıllarında 5510 sayılı Kanun’un geçici 71’inci ve geçici 75’inci madde hükümleri gereği, belirli şartlarla asgari ücret destek primi uygulamasına devam edilmiştir.
2017 yılına ilişkin asgari ücret destek primi Hazine tarafından karşılanmış; 2018 yılından itibaren ise, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanmaya başlanmıştır.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından 5510 sayılı Kanun’un geçici 71’nci madde hükümlerine istinaden çıkarılan 27.02.2017 tarih ve 2017/9 sayılı Genelge’de, 2016/4 sayılı Genelge’nin bu Genelge’ye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, hakedişten kesilen destek primlerine ilişkin özel düzenleme yapılmamıştır. Aynı Kanun’un geçici 75’inci madde hükümlerine istinaden çıkarılan 20.06.2018 tarih ve 2018/20 sayılı Genelge’de ise, daha önceki genelgelerde asgari ücret desteğine ilişkin olarak hakedişlerden kesilen veya emanete alınan tutarların genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe, ilçelerde ise mal müdürlüğüne aktarılması gerektiğine ilişkin düzenlemeye atıf yapılmıştır.
SASKİ tarafından 2016 yılında 119.127,42 TL, 2017 yılında 644.325,43 TL ve 2018 yılında 418.455,91 TL olmak üzere, 2016-2018 arası dönemde toplam 1.181.908,76 TL asgari ücret destek primi kesintisi yapılmış ve 333 Emanetler Hesabında bekletilmiştir.
2019-2020 ve 2021 Yıllarında Kesilen Asgari Ücret Destek Primlerinin İşsizlik Sigortası Fonuna Aktarılıp Aktarılmayacağına İlişkin Gerekli Başvuruların Yapılmaması
İdare tarafından 2019 ve 2021 yıllarında kesilen asgari ücret destek primlerinin İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılıp aktarılmayacağına yönelik tereddüt oluştuğu ve konuyla ilgili bilgi almak üzere Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne (İŞKUR) başvuru yapılmadığı görülmüştür.
2019 ve 2021 yılları için sırasıyla 5510 sayılı Kanun’un geçici 78’inci ve geçici 80’inci maddeleri ile belli şartlarda asgari ücret destek primi uygulamasına devam edilmiş ve bu dönemlere ilişkin asgari ücret destek primleri İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanmıştır.
SGK tarafından çıkarılan 22.03.2019 tarih ve 2019/8 sayılı ve 21.04.2020 tarih ve 2020/10 sayılı Genelgelerde; 2019 ve 2021 yıllarda uygulanacak ve İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak asgari ücret destek primine ilişkin 5510 sayılı Kanun’un geçici 78’inci
ve geçici 80’nci maddelerinde yer alan; “4734 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.” hükmüne atıf yapılmıştır. Anılan Genelgelerde; ihale makamlarının hakedişlerden yaptıkları kesintilerin İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılıp aktarılmayacağı ile ilgili açık bir düzenleme yapılmayarak, bu hususa ilişkin İŞKUR’a başvuru yapılmasının gerektiğinin belirtilmesiyle yetinilmiştir.
İdare tarafından 2019 yılında 324.183,25 TL, 2020 yılında 228.097,50 TL, 2021 yılında ise 504.345,00 TL olmak üzere 2019-2021 döneminde toplam 1.056.625,75 TL tutarında asgari ücret destek primi kesintisi yapıldığı ve İŞKUR’a başvuru yapılmayarak, 333 Emanetler Hesabında izlenmeye devam edildiği belirlenmiştir.
İdare verdiği cevapta; 2016-2018 döneminde hazine veya işsizlik sigortası fonu tarafından karşılanan ve işverenlerin hakedişlerinden kesilen asgari ücret destek primlerinin İdarenin mali imkânları doğrultusunda ilgili hazine hesaplarına aktarılmasının planlandığını; 2019-2020 yıllarında kesilen asgari ücret destek priminin aktarımı için ilgili kurumla yazışmalar yapıldığını ve aktarım ile alakalı 2019 yılına ilişkin alınmış herhangi bir karar bulunmadığı fakat 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin tutarların da yine İdarenin mali imkânları doğrultusunda ödenmesinin planlandığını belirtmiştir.
Sonuç olarak; 2016-2018 döneminde hazine veya işsizlik sigortası fonu tarafından karşılanan ve işverenlerin hakedişlerinden kesilen asgari ücret destek primlerinin, hazine hesaplarına aktarılması ve 2019-2020 ve 2021 yıllarında kesilen asgari ücret destek primlerinin işsizlik sigortası fonuna aktarılıp aktarılmayacağına ilişkin gerekli başvuruların yapılması gerekmektedir.