140 Kişilerden alacaklar hesabının incelenmesinde, bu hesapta Sayıştay ilamına bağlı herhangi bir alacak kaydına rastlanmamıştır.

Bergama Belediyesinin 2017 yılı hesabına ilişkin olarak Sayıştay 6’ncı dairesince düzenlenerek kuruma tebliğ edilen 08.03.2019 tarih ve 104 sayılı ilamının 1’inci maddesiyle 2.981,51 TL, 4’üncü maddesiyle 28.006,71 TL ve 21.11.2019 tarih ve 230-104 no’lu ek ilamın 1’inci maddesiyle 238.881,26 TL ve 2’nci maddesiyle 12.623,77 TL’lik tazmin hükmüne ilişkin tutarlara dair Kişilerden Alacaklar Hesabına herhangi bir kayıt yapılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 111’inci maddesinde Kişilerden Alacaklar hesabının işleyişi ve bu hesaba kaydedilecek alacaklar ile bunların kayıt, takip ve tahsiline ilişkin işlemler ve düzenlenecek belgeler ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Bu maddenin (1)/d-1 fıkrasında: “ Sayıştay’ca tazmin hükmedilen paralara ait ilamlar kuruma gönderildiğinde; ilamda yazılı miktarlardan kısmen veya tamamen daha önceden kişilerden alacaklar hesabına kaydedilmiş miktarlar bulunduğu takdirde, tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın bu paraların hesaplara alınış kaydına ilişkin yevmiye tarih ve numarası ile miktarlarını gösteren bir liste düzenlenir. Söz konusu liste, ilam suretine bağlanarak ilam tutarından bu miktar düşüldükten sonra arta kalan miktarlar yevmiye ve yardımcı defterlere kaydedilir. Daha önce hesaplara alınan ve listede gösterilen alacakların yardımcı defter kayıtlarında; ilamın tarihi, numarası, yılı ve adına tazmin hükmolunan sorumluların kimlikleri belirtilir. İlamın kesinleştiği bildirilinceye kadar, sorumlulardan icraya müracaat edilmeksizin tahsili izlenir. İlamın kesinleştiği bildirilince icra takibine başlanır.

Yargılamanın iadesi isteminde bulunmak, icrayı alıkoymaz. Sayıştay’ca temyiz, yargılamanın iadesi veya karar düzeltilmesi yoluyla alacaklardan bir kısmının veya tamamının kaldırılmasına karar verildiği takdirde, buna ait kararlar da gönderildiğinde kaldırılan miktar hesaplardan çıkartılır.” Hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin “Hesabın İşleyişi” başlıklı 112’nci maddesinin a/1 fıkrasında ise: “Bütçe giderleri hesabına borç kaydedilmek suretiyle fazla ve yersiz verildiği, gerek yılı içerisinde, gerekse yılı geçtikten sonra tespit edilenler; Sayıştay ve mahkemelerce tazmin hükmedilenler ile zamanaşımına uğratılan alacaklardan dolayı Sayıştay tarafından sorumluları adına tazmin hükmedilen tutarlar bu hesaba borç, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. “ denilmiştir.

Yukarıdaki hükümlerden de anlaşılacağı üzere, Sayıştay ilamlarının kuruma tebliğ edildiğinde Kişilerden Alacaklar Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir. İlamın kesinleşmesi beklenmeden bu işlem yapılmalı, ancak alacağın takibi işlemine ilam kesinleştikten sonra başlanmalıdır. Kesinleşen kararlardaki tazmin tutarlarında bir eksilme olduğunda, bunun hesaptan nasıl terkin edileceği de yukarıda belirtilen 111’inci madde hükmünde açıklanmıştır.

2019 yılında kuruma tebliğ edilen Sayıştay İlamlarındaki alacak tutarı olan toplam: 282.493,25 TL’nin 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedilmesi gerekirken, bu işlemlerin yapılmaması sebebiyle bu hesaplarda kayıtlı tutarlar gerçeği yansıtmamaktadır.