Bazı döner sermaye faaliyetlerinin gerekli şartları taşımadığı halde üniversite-sanayi işbirliği kapsamında gerçekleşen proje ve faaliyetler olarak değerlendirildiği dolayısıyla bu kapsamda sunulan avantajlardan faydalandırıldığı görülmüştür.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesinin (k) bendinde;“ Üniversite- sanayi işbirliği kapsamında araştırma ve geliştirme, tasarım ve yenilik projeleri ile faaliyetleri sonucunda elde edilen gelirler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır. Bu gelirlerden (b) fıkrası uyarınca yapılacak olan kesintiler de dâhil herhangi bir kesinti yapılmaz. Bu kapsamda görev yapan öğretim elemanına ödenecek gelirin yüzde 85’i, herhangi bir vergi kesintisi yapılmaksızın ilgili öğretim elemanına ödenir. Kalan tutar, (b) fıkrasında belirtilen işler için kullanılır. Bu kapsamda değerlendirilecek proje ve faaliyetlere, öğretim elemanının müracaatı doğrultusunda, üniversite yönetim kurulunun izni ile karar verilir.” denilmektedir.

Söz konusu mevzuat hükmünden de anlaşılacağı üzere, üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde yapılacak araştırma ve geliştirme, tasarım ve yenilik projeleri ve faaliyetler 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin (k) bendinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda elde edilen gelirlerden bilimsel araştırma projeleri payı ve hazine hissesi gibi kesintiler yapılmamakta ve söz konusu gelirlerin %85’inin katkıda bulunan öğretim elemanlarına dağıtılması öngörülmektedir. Bir başka deyişle; bahse konu mevzuat ile üniversite - sanayi işbirliği kapsamında gerçekleştirilecek proje ve faaliyetler teşvik edilmekte, öğretim elemanlarına söz konusu maddenin diğer bentlerindeki faaliyetlere göre daha yüksek oranda katkı payı ödenmesi sağlanmaktadır.

Bilindiği üzere üniversite-sanayi işbirliği ile üniversitelerdeki bilgi birikimi, yetişmiş insan gücü ile sanayinin deneyimi ve finansal gücünün birleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu minvalde hazırlanan Üniversite-Sanayi İşbirliğinin Geliştirilmesi Eylem Planında da söz konusu işbirliği için devlet-üniversite-sanayi olmak üzere üçlü sacayağı belirlenmiştir. Bu işbirliği ile sanayi sektörüne, üniversitenin araştırma altyapısı ve insan kaynağına erişme, yükseköğretim kurumlarının gelişmiş laboratuvar imkânlarını kullanma, üniversitelerce sağlanan sürekli eğitim faaliyetlerinden yararlanma, üniversitenin temel ve uygulamalı araştırma sonuçlarından faydalanma fırsatı verilmiştir.

Yapılan incelemelerde; üniversite ile sanayinin işbirliğine dayanmayan bazı döner sermaye faaliyetlerinin 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin (k) bendi kapsamında değerlendirildiği görülmüştür. Bu durumda; yukarıda açıklanan mevzuat ile belirlenen şartları taşımayan söz konusu faaliyetlerin ilgili madde kapsamındaki teşvik imkânlarından faydalandırıldığı anlaşılmıştır.

Üniversite cevabında, bir araştırmanın AR-GE olarak değerlendirilmesi için hali hazırda kullandıkları komisyon oluşturma şekil ve şartlarını değiştirdiğini, yeni değişiklik ile AR-GE komisyonunun bir projeyi değerlendirirken AR-GE projesi olup olmadığı yanı sıra AR-GE olarak değerlendirildi ise üniversite - sanayi işbirliği kapsamında olup olmadığını da değerlendirecek şekilde hazırladıklarını ifade etmiş olup Üniversite Yönetim Kurulunun 02.06.2023 tarih 9/20 sayılı kararıyla bu uygulamanın onaylandığı belirtilmiştir.

Bu itibarla; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58 inci maddesinin (k) bendinde belirlenmiş hükümlere uygun proje ve faaliyetlerin üniversite-sanayi işbirliği kapsamında değerlendirilmesi, proje ve faaliyetlerin ancak gerekli şartlar sağlandığı takdirde teşvik imkânlarından yararlandırılması gerekmektedir.