İdarenin Devlet Malzeme Ofisinden gerçekleştirilecek alımlar karşılığı vermiş olduğu avans ve kredilerden mahsubu süresi içerisinde gerçekleştirilememiş olanlara ilişkin tutarların 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabında izlendiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 100’üncü maddesinde “13 Kurum Alacakları” hesap grubunun kurumca yasal yetkilere dayanılarak verilen borçlardan bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen alacakların izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 101’inci maddesinde ilgili mevzuatına dayanılarak vadesi bir yılın altına inmiş olanlar ile sınırlı olmak üzere nakit olarak verilen borçlardan kaynaklanan alacakların 132 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabında izleneceği, 107’nci maddesinde ise diğer hesaplar kapsamına girmeyen kurum alacaklarının ise 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabında takip edileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesi neticesinde “13 Kurum Alacakları” hesap grubunun kullanılabilmesi için İdarenin borç verebilmesine ilişkin yasal yetkisinin olması ve bu yetkiye istinaden bir borç verme işleminin gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, İdarenin Devlet Malzeme Ofisinden yapacağı alımlar karşılığında açılan kredi tutarlarının 160 İş Avans ve Kredileri Hesabında izlendiği, söz konusu alımların süresi içerisinde sonuçlandırılamadığı durumlarda ilgili tutarların bu hesaptan çıkarılarak 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabına aktarıldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu durumda İdarenin mevzuatına dayanarak vermiş olduğu borç verme işlemi bulunmadığından Devlet Malzeme Ofisi nezdinde açılan kredi tutarlarının 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabında takip edilmesi mümkün değildir. Süresi içerisinde mahsup edilemeyen avans ve krediler Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 11’inci maddesi gereğince 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına alınarak izlenmelidir.

2022 yılından aktarılan tutarlarla birlikte 2023 yılı içerisinde 160 İş Avans ve Kredileri Hesabında izlenmekte olan toplam 75.629.697,99 TL tutarındaki kredi tutarı 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabına aktarılmış, bu tutarın 54.817.042,90 TL’lik kısmının alımların sonuçlanmasını müteakiben mahsubu yapılmış, bu işlemlerden kaynaklı olarak 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabı borç bakiyesi 20.812.655,09 TL olarak gerçekleşmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti uyarınca, İdare tarafından söz konusu hatanın düzeltildiği bildirilmiş olsa da 2024 yılında yapılan işlemin 2023 yılı mali tablolarında oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, İdarenin borç verme mahiyeti taşımayan işlemleri sonucu oluşan tutarların Yönetmelik’e aykırı olarak kaydedilmesi nedeniyle 2023 yılı Bilançosunda 139 Diğer Kurum Alacakları ve 140 Kişilerden Alacaklar Hesapları itibarıyla toplam 20.812.655,09 TL hataya neden olunmuştur.