2020/337691 ihale kayıt numaralı yapım işinde kesin proje ve mahal listesi olmadan ihale edildiği, sigorta bedelinin revize edilmediği ve geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigortanın eksik yapıldığı görülmüştür.

1. Kesin Projesi ve Mahal Listesi Olmadan Yapım İşinin İhale Edilmesi

   İhale edilen yapım işinde mahal listesi ve kesin projenin hazırlanmadığı görülmüştür.

   4734 sayılı Kamu İhale Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62'nci maddesinin (c) bendinde yapım işlerinde uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamayacağı ancak ihale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği; ayrıca doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ön veya kesin proje üzerinden, her türlü onarım işleri ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabileceği ifade edilmiştir.

   Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 4’üncü maddesinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşme ve birim fiyat sözleşme tanımlanmış, aynı Şartname’nin 6’ncı maddesinde ise işyerinin ihaleye esas proje ve mahal listesine göre eksen kazıkları, someler, röperler ve benzerleri, proje sahası, güzergâh, zemin veya buna benzer yerler üzerinde kontrol edilerek yükleniciye teslim edileceği ifade edilmiştir. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak, işin bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listelerinin hazırlanacağı belirtilmiştir. Benzer şekilde Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşme’nin 8’inci maddesinde de mahal listesi ihale dokümanı arasında sayılmıştır. Buna göre yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel veya birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihaleye çıkılan işlerde mahal listesinin hazırlanmasının zorunlu olduğu açıktır. Mahal listesinin hazırlanmaması, yaklaşık maliyetin sağlıklı yapılabilmesini etkilemekte, isteklileri tekliflerini sunarken tereddüde düşürmekte, tekliflerini etkilemekte ve sözleşmenin uygulanması sırasında ihtilafların yaşanmasına neden olmaktadır.

   İşe ait sözleşmenin “Sözleşmenin türü ve bedeli” 6’ncı maddesinde sözleşmenin birim fiyat sözleşme olduğu, ihale dokümanında kesin proje ve bunlara ilişkin mahal listelerinin yer aldığı belirtilmiştir. Ancak yapılan incelemede söz konusu yapım işine ait kesin proje ve mahal listesinin bulunmadığı görülmüştür.

   Kamu idaresi tarafından,Ulaşım Dairesi Başkanlığı Şehir İçi Bisiklet Yollarının Geliştirilmesi Vizyonu kapsamında UPİ 2030’da yer almakta olan bisiklet yollarının Mahal Listesi olarak düşünüldüğü belirtililmiş olsa da, işin bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listesinin hazırlanması gerekmektedir.

   Yapım işlerinin her türlü özelliğinin idari ve teknik şartnamelerde belirtilmesi, mahal listesinin hazırlanması ve 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinde belirtilen istisnai durumlar haricinde uygulama projesi olmadan veya kesin proje olmadan ihaleye çıkılmaması gerekmektedir.

2. Yapım İşi İhalesinde All Risk (Bütün Riskler) Sigorta Bedelinin Fiyat Farkı Ödenen Durumlarda Revize Edilmemesi

   İhale edilen yapım işinde ödenen toplam hakediş tutarının fiyat farkları dahil poliçedeki sigorta bedelini aşmasına rağmen zeyilname ile sigorta bedelinin artırılmadığı görülmüştür.

   Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinde ,yüklenicinin 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 9’uncu maddesi hükümleri dahilinde, işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı “inşaat sigortası (bütün riskler)” yaptırmak zorunda olduğu; fiyat farkları dahil ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının poliçedeki sigorta bedelini aşması durumunda zeyilname ile sigorta bedelinin artırılmasının gerekli olduğu belirtilmiştir. İşe ait sözleşmenin “İşin ve iş yerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 17’nci maddesine göre de, yükleniciler Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde yer alan hükümler çerçevesinde “all risk” sigorta ve genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorundadır.

   Söz konusu yapım işine ait ödenen toplam hakediş tutarının fiyat farkları dahil 12.397.202,22 TL, poliçedeki sigorta bedelinin ise sözleşme bedeli olan 5.553.500,00 TL olarak yer aldığı görülmüştür. Böylece yapım işinde ödenen toplam hakediş tutarının fiyat farkları dahil poliçedeki sigorta bedelini aşmasına rağmen zeyilname ile sigorta bedelinin artırılmadığı anlaşılmıştır.

   Kamu idaresi tarafından, gerçekleştirilecek olan yapım ihalelerinde fiyat farkları dahil poliçedeki sigorta bedelini aştığı durumda zeyilname ile sigorta bedelinin revize edileceği belirtilmiştir.

   Fiyat farkları dahil ödenen toplam hakediş tutarının poliçedeki sigorta bedelini aşması halinde ise zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması hususunda gerekli özenin gösterilmesi gerekmektedir.

3. Geçici Kabul Tarihinden Kesin Kabul Tarihine Kadar Geçecek Süreye İlişkin Genişletilmiş Bakım Devresi Teminatını İçeren Sigorta Süresinin Eksik Yapılması

Geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta süresi 18 ay olduğu halde 6 ay olarak sigorta yaptırıldığı görülmüştür.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci fıkrasında; yüklenicinin, işyerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu yapım işinin korunmasından 43 üncü madde hükümleri dikkate alınmak şartı ile işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sorumlu olduğu, bu sebeple geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin yürürlükteki İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) Genel Şartları çerçevesinde kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorunda olduğu belirtilmiştir. İşe ait sözleşmenin “İşin ve iş yerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 17.2’nci maddesine göre yüklenici, işin geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin yüklenicinin sözleşme şartları dahilindeki yükümlülükleri kapsamında eksik ve kusurların giderilmesi amacıyla yaptığı çalışmalar sırasında sigortalı kıymetlere verdiği zarar ve ziyanlar ile bakım devresi esnasında ortaya çıkan ve inşaat devresinde yüklenicinin sorumlu olduğu bir nedene dayanan ziyan ve hasarlara karşı genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorunda olduğu ifade edilmiştir. “Teminat Süresi” başlıklı 20’nci maddesinde teminat süresi 18 ay olup, bu sürenin geçici kabul itibar tarihinden başlayacağı belirtilmiştir.

İşe ait sözleşmenin “Teminat Süresi” başlıklı 20’inci maddesinde teminat süresi 18 ay olduğu ve bu sürenin geçici kabul itibar tarihinden başlayacağı belirtilmesine karşın, yapım işine ait all risk sigorta poliçesinde bakım devresi süresi geçici kabulden itibaren 6 ay olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla all risk sigorta poliçesi, bakım devresinin geçici kabulden itibaren 6 ayını kapsamakta olup, kalan 12 ay için bakım devresi sigortasının yapılmadığı anlaşılmıştır.

Kamu idaresi tarafından, Yapım işi kapsamında All Risk Sigorta Poliçesinin genişletilmiş bakım devresinin süresi zeyilname yaptırılarak 12 ay süre ile uzatıldığı belirtilmiştir.

Bakım devresi sigortasının Yapım İşleri Genel Şartnamesine uygun olarak geçici kabul tarihinden başlamak üzere kesin kabul tarihine kadar olan süreyi kapsayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.