Belediyenin hesap ve mali tablolarında yapılan incelemede doğrudan temin ya da pazarlık usulüyle yapılan mal alımlarının ve yapım işlerinin mevzuatta öngörülen %10’luk

sınırı aşmasına rağmen aşan kısım için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun "Temel ilkeler" başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin ihtiyaçlarını öncelikle açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usulüyle karşılaması gerektiği, diğer usullerin ise Kanun'da belirtilen özel hallerde kullanılabileceği ifade edilmektedir. Bahsi geçen özel haller Kanun’un 21 ve 22’inci maddelerinde sayılmış olup bu şartların ortaya çıkması durumunda dahi idareye takdir yetkisi tanınmakta, açık ihale veya belli istekliler arasında ihale yapılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.

Bu kapsamda kanun koyucu, bu takdir yetkisine de miktar yönünden sınırlama getirmiş olup söz konusu Kanun'un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddenin üçüncü fıkrasının (ı) bendine göre 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacaktır.

4734 Sayılı Kanun'un 62’nci maddesinin (ı) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ'e göre %10 oranı hesaplanırken kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarı dikkate alınacak ve mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı hesaplanacaktır.

Karşıyaka Belediyesi hesaplarında yapılan incelemede, Belediyenin 2021 yılında mal alımları için 56.029.844,10 TL, yapım işleri için 26.307.487,43 TL tutarında ödenek ayırdığı, 2021 yılı için öngörülen limitin mal alımları için 5.602.984,41 TL, yapım işleri için 2.630.748,74 TL olduğu, 2021 yılı içinde 21 ve 22’nci madde kapsamında 10.976.239,38 TL tutarında mal alımı, 10.368.121,40 TL tutarında yapım işi yaptığı, doğrudan temin limitlerinin mal alımları için yaklaşık 2 kat, yapım işleri için yaklaşık 4 kat aşıldığı buna rağmen %10’u aşan kısım için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu husus 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da bulgu konusu olarak yer almış ancak Belediye tarafından düzeltici bir işlem yapılmamıştır.

Kamu idaresince, bulgu doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, mal ve hizmet alımları için öngörülen üst sınırın aşılmasına rağmen uygun görüş alınmaması mevzuata aykırı olduğundan Kanun’da ve Tebliğ’de emredici hüküm niteliği taşıyan düzenlemelere riayet edilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Tablo 15: Kamu İhale Kanunu'nun 21/f ve 22/d Bentlerine Göre Yapılan Alımların Üst Sınırı Aşan Tutarları