Kurumca özel kalem müdürlüğüne yapılan atamaların incelenmesi sonucunda, yapılan bir atamanın mevzuatın düzenleniş amacına aykırı olarak, memuriyete sınavsız girişin bir yöntemi olarak uygulandığı tespit edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun; “İstisnai memurluklar” başlıklı 59’uncu maddesinde, özel kalem müdürlüklerine, bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabileceği, bu atamanın emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmayacağı, bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemlerinin yürümeye devam edeceği belirtilmektedir. İstisnai memurluklara atanmada aranacak şartlar da söz konusu Kanunun 60’ıncı maddesinde, istisnai memurluklara atananlara uygulanacak hükümler ise 61’inci maddesinde düzenlenmiştir.

Kamu yönetiminde siyasi ve idari açıdan özellik taşıyan bazı görevlere yine belli bazı siyasi ve idari nedenlerle personel rejimine bağlı kalmaksızın memur atanabilme olanağı sağlayan bu gibi görev kadrolarına “istisnai memuriyetler” adı verilmektedir. 657 sayılı Kanun’da istisnai memuriyet olarak sayılan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünce 03.06.2009 tarih ve B.05.0.MAH.0.08.01.00/900-14626 sayılı Genelge yayımlanmış ve söz konusu kadroya yapılacak atamalara ilişkin bir takım düzenlemeler getirilmiştir. Söz konusu Genelgede; özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların, öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, memurlar arasından yapılacak atamalarda, Bakanlık izninin alınmayacağı, Özel kalem müdürlüğü kadrolarına yapılacak açıktan atamaların ise Bakanlık izni ile yapılacağı belirtilmiştir. Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 59’uncu maddesi kapsamında tanınan atama yetkisinin, sınırsız bir yetki olmadığı, bu yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yönetimi gibi kullanımına hukuken imkân bulunmadığı, bu sebeple, özel kalem müdürlüğü kadrolarına atanacakların seçiminde, belediye başkanlarının görev süresi boyunca çalışabilecekleri ehliyet ve liyakat sahibi kişileri seçmelerinin esas olduğunun altı önemle çizilmiştir. Sayıştay Genel Kurulunun 04.04.2005 tarih ve 5119/1 karar nolu Kararında; istisnai memuriyete açıktan atanıldıktan sonra, diğer memur kadrolarına atanma hususuna ilişkin 657 sayılı Kanun’da açık bir düzenlemenin olmadığı, ancak açıktan istisnai memuriyete atanan kişinin naklen diğer memur kadrolarına atabilecekleri kabul edilse bile, bu konuda açılmış sınavlara girmiş ve başarılı olmuş kişilerin atamayı bekledikleri bir durumda, bu sınavlara girmediği halde bazı kişilerin istisnai memurluklar kullanılarak diğer memurluk kadrolarına atanmaları, devlet memurluğu alımı için duyurulan sınava katılarak başarılı olmuş ve atamayı bekleyen kişiler aleyhine haksız bir durum yarattığı, ayrıca, sınavlarda başarılı olarak atanmayı bekleyenler varken, istisnai memurluk kadrolarının sınavsız devlet memurluğu teminine yönelik

uygulamaya dönüştürülmesi, bu memuriyete atanmada tanınan kolaylığın istismarı anlamına da geldiği belirtilmiştir. Bu durumun Anayasanın kişilerin kanun önünde eşitlik ve kamu hizmetine girmede eşitlik ilkelerini ihlal edici nitelikte olduğunun altı çizilmiştir.

Yukarıda yer verilen İçişleri Bakanlığı Genelgesi ve Sayıştay Genel Kurulu Kararından anlaşılacağı üzere; belediyelerde yer alan özel kalem müdürlüklerine atama yetkisinin sınırsız bir yetki olmadığı, bu kadroya yapılacak atamaların bir takım esas ve usullerinin olduğu, yapılacak olan atamalarda bu usullere riayet edilmesi gerektiği ayrıca bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir. Belediye özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, bu mümkün değilse yapılacak açıktan atamanın Bakanlık iznine müteakip yapılması gerektiği ve ayrıca belediye özel kalem müdürlüğü kadrosuna atanan özel kalem müdürünün bir seçim dönemi boyunca görev yapması amacıyla atanacağının esas olduğu açıktır.

Belirtilen bu hususlara karşın, Kurumda özel kalem müdürlüğünde görevli M.A.’nın veri hazırlama ve kontrol işletmenliği kadrosuna atanmasının ardından F.S. 23.07.2018 tarihinde Özel Kalem Müdürlüğüne açıktan atanmış, bu kadroda 7 gün kaldıktan sonra, yukarıda belirtilen 59’uncu maddenin düzenleniş amacına aykırı olarak, Lice Belediyesine Zabıta Müdürü olarak atanmıştır. Bunun ardından 01.08.2018 tarihinde M.A. özel kalem müdürlüğüne tekrar atanmıştır.

Sonuç itibariyle, özel kalem müdürlüğüne yapılan atamada; öncelikle Belediyede çalışan memurlardan ya da diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlardan olması gerektiği, bir seçim dönemi boyunca çalıştırılması esasına riayet edilmesi, bu kadronun memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılır hale gelmemesi, bu suretle kanun önünde eşitlik, kamu görevine girmede eşitlik ve liyakat ilkesine aykırı bir durumun oluşturulmaması gerektiği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; özetle, Kurumca Özel Kalem Müdürlüğüne yapılan atamalarda yasal sürecin izlenmiş olduğu, kurum dışı atamalarda Bakanlık onayının alındığı, bulguda belirtilen eşitlik ve liyakat ilkesine aykırı bir durumun oluşmamasına dikkat edileceği belirtilmektedir.

Sonuç olarak; Kurum cevabında, söz konusu atamada yasal sürecin izlenmiş olduğu belirtilmiş ise de ilgili kişinin özel kalem müdürlüğünde sadece 7 gün kalarak başka kuruma

geçmesi, bu atamada Kurumun personel ihtiyacının karşılanmasının ve bir seçim dönemi boyunca çalışmasının zaten amaçlanmadığını, Kurumun bir aşama olarak kullanıldığını göstermektedir. İçişleri Bakanlığının söz konusu Genelgesinde de belirtildiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 59’uncu maddesi kapsamında tanınan atama yetkisi sınırsız bir yetki olmayıp, bu yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yönetimi gibi kullanılmasına hukuken imkân bulunmamaktadır. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği hususu takip eden denetimlerde izlenecektir.