Belediyenin kayıt ve işlemleri üzerinde yapılan incelemeler sonucu, kiralanan çeşitli yerlerden peşinen tahsil edilen yıllık kiraların 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabında takip edilmediği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin "Hesabın niteliği" başlıklı 286'ncı maddesinde; "(1) Bu hesap, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak, gelecek aylara ait olan peşin tahsil edilmiş gelirlerin izlenmesi için kullanılır." denilmektedir.

Aynı Yönetmelik'in "Hesaba ilişkin işlemler" başlıklı 287'nci maddesinde ise dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gelecek yıllara ait gelirler hesabında yer alıp tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalan peşin tahsil edilmiş gelirler bu hesaba aktarılacağı belirtilmiştir.

Yıllık olarak tahsil edilen kira gelirleri, başka bir deyişle içinde bulunulan ayı takip eden aylara ait olarak tahsil edilen kira gelirleri bir taraftan 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabına alacak, diğer taraftan 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

Ayrıca, yıllık tahsil edilen kira gelirlerinin 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabında takip edilmesi Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 5'inci maddesinde yer alan temel kavramlardan dönemsellik ilkesinin de gereğidir. Yıllık peşin tahsil edilen kira gelirleri, ilgili oldukları dönemlerin faaliyet sonuçlarına yansıtılmalıdır. Dönem ayırıcı hesapların kullanılmaması, faaliyet sonuçlarının hatalı olmasına neden olmaktadır.

Yapılan incelemelerde, 2019 yılı içerisinde yıllık olarak tahsil edilen kira gelirlerinin toplamı 668.424,20 TL olduğu ve bu tutarın 380 nolu hesap kullanılmadan doğrudan gelir kaydedildiği ancak bu tutarın 348.643,00 TL'sinin 2020 yılına ait kira gelirine ait olduğu görülmüştür.

Bu nedenle, bilançoda 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı 348.643,00 TL kadar eksik, 600 Gelir Hesabı ise aynı tutar kadar fazla görünmektedir.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda, peşin tahsil edilen kira gelirlerinin dönemsellik ilkesi dikkate alınarak Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği gereği öncelikle 380 hesaba alacak kaydedilmesi ve bu hesapta kayıtlı tutarlardan ilgili oldukları ay sonlarında gelir olarak tahakkuk ettirilenlerin bu hesaba borç, karşılığında 600 hesaba gelir kaydedilmesi gerekmektedir.