Mardin ili sınırlarında endüstriyel atıksu üreten işletmelerce alınması gereken Bağlantı Kalite Kontrol Ruhsatı almaksızın, endüstriyel atıksu üreten işletmelerin faaliyette bulunduğu ve kirletici parametre değerleri deşarj kısıtlamalarının üzerinde olan endüstri kuruluşlarından Kirlilik Önlem Payı alınması için yapılan çalışmaların yeterli olmadığı görülmüştür.

Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Atıksuların Kanalizasyon Şebekesine Bağlantı Yönetmeliği’nin 2’nci maddesinde; Bağlantı Kalite Kontrol Ruhsatı, Mardin Su Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen ve endüstriyel atıksuların kanalizasyon şebekesine bağlanma ve/veya boşaltılma koşullarını belirleyen belge; Kirlilik Önlem Payı ise atıksulardaki kirletici parametre değerleri deşarj kısıtlamalarının üzerinde olan endüstri kuruluşlarının ödemek zorunda oldukları meblağ şeklinde tanımlanmıştır.

Anılan Yönetmelik’in “Endüstriyel Atıksuların Kanalizasyon Şebekesine ve Alıcı Ortama Deşarj Koşullarını” düzenleyen IV’üncü bölümünün “Şebeke/Kuyusuyu Abonesi Durum Tespit Esasları” başlıklı 10’uncu maddesinde; Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel

Müdürlüğü sorumluluk alanı içerisinde bulunan kurulu her endüstri atıksu kaynağında, en az iki teknik elemanı tarafından durum tespit çalışmaları yaptırılacağı, anılan endüstrinin; isim, üretim, hammadde, su, atıksu, kanal durumu ve arıtma önlemleri ve benzeri açılardan inceleneceği ve sonucunda bir rapor tanzim edileceği düzenlenmiştir.

İnceleme sonucunda işyerinden endüstriyel nitelikte atıksu kaynaklandığı tespit edilirse, söz konusu işyerinin atıksu abonesi yapılması işlemlerine başlanılmalı ve dâhil olduğu endüstri kategorisi Çevre Kanunu Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde verilen sınıflandırmalar çerçevesinde tespit edilmelidir.

Sınıflandırma işleminden sonra işyerinde yapılan tespitler veya literatür bilgileri ile atıksularının kirleticiliği belirlenmeli, atıksu niteliklerinin belirlenmesini takiben işyerinin deşarj kısıtlamaları, kanalizasyona deşarj durumuna göre tespit edilmeli, atıksuyun kirleticilik nitelikleri birlikte değerlendirilerek o işyeri için esas alınacak kirletici parametre ve kirlilik katsayısı belirlenmelidir.

Yukarıdaki tespitlerden sonra firma atıksu abonesi olarak kaydedilerek, kirlilik önlem payı tahakkuku işlemlerine başlanmalıdır. Akabinde, Bağlantı Kalite Kontrol Ruhsatı düzenlenmekte ve ilgili Yönetmelik’te belirtilen iş ve işlemlerim yürütülmesine devam edilmelidir.

Anılan Yönetmelik’in “Kirlilik Önlem Payı” başlıklı 23’üncü maddesinde; endüstriyel nitelikte atıksu kaynağı olan her kuruluşun bulundukları mahalde kanalizasyon şebekesi olsun ya da olmasın, atıksularındaki kirletici parametre değerleri deşarj kısıtlamalarının üzerindeki değerlerde olduğu sürece Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından saptanan oranlar dahilinde Kirlilik Önlem Payı ödemek zorunda olduğu belirtilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere endüstriyel atıksu üreten işletmelerin atıksuları alıcı ortama deşarj koşullarını belirleyen bağlantı kontrol ruhsatı alması gerektiği ve kirletici parametre değerlerini aşan kısım için Kirlilik Önlem Payı bedeli ödeneceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede il sınırları içerisinde faaliyet gösteren Endüstriyel Atıksu Üreten İşletmelerin kahir ekseriyetinin kalite kontrol ruhsatına sahip olmadığı başta Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren endüstriyel kuruluşları olmak üzere, oto yıkama merkezleri, halı yıkama merkezleri, akaryakıt istasyonları gibi daha birçok işletmenin bu belgeyi almadan faaliyette bulunduğu ve Kirlilik Önlem Payı bedeliyle ilgi işlemlerin yapılmaya başlandığı işlemlerin başlangıç aşamasında olduğu görülmüştür.

Kamu idaresi bulgu konusu hususa iştirak etmiş olup tenkit ve tavsiyeler doğrultusunda bir kısım işlem tesis etmiş bir kısım işlemin tesis edilmesi için ise çalışmaların devam ettiğini belirtmiştir.

Sonuç olarak, Mardin ili sınırlarında faaliyet gösteren endüstriyel atıksu üreticilerinin belirlenerek bağlantı kalite kontrol ruhsatı verilmesi ve kirletici parametre değerlerini aşan atıksu üreticilerinden Kirlilik Önlem Payı bedeli alınması gerekmektedir.