Adana Su ve Kanalizasyon İdaresince (ASKİ) belediye ve mücavir alan sınırları içerisindeki konutlar üzerinden tahsil edilen Çevre Temizlik Vergisi paylarının zamanında aktarılmaması sonucu oluşan gecikme zamlarının takip ve tahsil işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinde; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisinin 20.11.1981 tarihli ve 2560 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edileceği düzenlenmiştir. Mezkûr maddenin devamında; su ve kanalizasyon idareleri büyük şehir dâhilindeki her ilçe veya ilk kademe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde ödeyeceği, su ve kanalizasyon idarelerinin tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye yatırmamaları durumunda, bu tutarların 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Gelirlerin toplanması sorumluluğu” başlıklı 38’inci maddesinde; kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu oldukları hükme bağlanmış; 5393 sayılı Belediye

Kanunu’nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinin (f) bendinde ise belediye başkanı “belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” le özellikle görevli ve yetkili kılınmıştır.

Bu düzenlemelere rağmen uygulamada;

• 2018 yılına ait toplam 3.003.092,43 TL Çevre ve Temizlik Vergisi payının bir kısmının 2020 yılında gecikmeli olarak ödendiği ve söz konusu paya ilişkin olarak toplam 406.745,19 TL gecikme zammı tatbik edilmesi gerektiği halde Belediye tarafından herhangi bir gecikme zammının tatbik edilmediği,

• 2019 yılına ait toplam 3.497.846,66 TL Çevre ve Temizlik Vergisi payının Belediyeye 2020 yılının çeşitli tarihlerinde gecikmeli olarak parça parça ödendiği ve söz konusu paya ilişkin olarak toplam 687.371,29 TL gecikme zammı tatbik edilmesi gerektiği halde Belediye tarafından herhangi bir gecikme zammının tatbik edilmediği,

• 2020 yılında toplam 4.916.885,07 TL Çevre ve Temizlik Vergisi payı tahakkuk ettiği, bu tutarın 3.280.777,37 TL’sinin gecikmeli olarak ödendiği ve söz konusu paya ilişkin olarak toplam 444.631,12 TL gecikme zammı tatbik edilmesi gerektiği halde Belediye tarafından herhangi bir gecikme zammının tatbik edilmediği görülmüştür.

Yapılan Çevre ve Temizlik Vergisi payı tahsilatlarının bir kısmının gecikme zammı olarak tahsil edilmesi gerektiği halde, tahsilatların tamamının anapara olarak alındığı ve muhasebe kayıtlarına bu şekilde yansıtıldığı anlaşılmıştır.

ASKİ tarafından Belediyeye aktarılması gereken ÇTV payının zamanında aktarılmaması nedeniyle oluşan gecikme zamlarının takip ve tahsil işlemlerinin yapılmaması Belediyenin gelir kaybına uğramasına neden olmaktadır. Belediyenin gelir kaybına uğramaması adına ASKİ tarafından aktarılan ÇTV paylarının tahsilat işlemlerinin mevzuatta belirtilen süreler dâhilinde yapılması, zamanında yapılmayan tahsilatlara ise gecikme zammı tatbik edilmesi gerekmektedir.