Kurum taşınmazlarına ilişkin envanter, kayıt ve değer tespit çalışmalarının yapılmadığı görülmüştür.

Taşınmazların yönetimi, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 44, 45, 47 ve 60’ıncı maddelerinde düzenlenmiştir. Kanun kapsamında olan kurum ve kuruluşların mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazların kaydına ve icmallerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere bu Kanuna dayanılarak hazırlanan “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” 13.09.2006 tarih ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuştur.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesine göre kamu idareleri, mevcutlarla birlikte, içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilen ve elden çıkarılan taşınmazlarını, miktar ve değer olarak takip etmek amacıyla kayıt altına alacaklardır. Taşınmazların hangi değerler üzerinden kayıt altına alınacağı ise yine 5’inci maddede açıklanmış olup buna göre “tapuda kayıtlı olan taşınmazların” maliyet bedeli, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenlerin rayiç değer üzerinden kayıtlara alınacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak, bu taşınmazlardan maliyet ve rayiç bedeli belirlenemeyen taşınmazlar ile tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar başlığı altında yer alan taşınmazlardan sadece ekonomik olarak değerlendirmeye konu olanlar ile kamusal ihtiyaçlarda kullanılan taşınmazların, orta malları ve genel hizmet alanları başlığı altında yer alan taşınmazların ve de Bakanlık tarafından iz bedeli ile takip edilmesine karar verilen taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı düzenlenmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Kayıt Şekli” başlıklı 7’nci maddesine göre kamu idarelerine ait taşınmazlar için, “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu”, “Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu”, “Orta Malları Formu” ve “Genel Hizmet Alanları Formu”nun düzenleneceği, Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formların taşınmaz icmal cetvelleri hazırlamak üzere mali hizmetler birimine gönderileceği, mali hizmetler birimince bu formların konsolide edilerek Yönetmelik’e uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulacağı belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde, taşınmazlar hakkında, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümleri doğrultusunda, bu maddede belirtilen esaslara göre işlem yapılacağı belirtildikten sonra, 188 ile 193’üncü maddeleri arasında taşınmaz varlıklara ilişkin işlemler açıklanmıştır.

Yapılan incelemede; Kurumda taşınmazların envanter işlemlerine ilişkin bir çalışma yapılmadığı, taşınmazların sayısının ve değerlerinin tam ve doğru olarak bilinmediği, dolayısıyla taşınmaz kayıt formlarının ve icmal cetvellerinin bu envanter çalışmasının sonuçlarına uygun olarak düzenlenmediği ve tapuda kayıtlı taşınmazların maliyet bedellerinin, maliyet bedeli belirlenemeyenler için rayiç değerlerinin tespit çalışmalarının yapılmadığı görülmüştür.

Kamu İdaresi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı bünyesinde yeni kurulan Emlak İşleri Şube Müdürlüğü tarafından, İdareye ait taşınmazların web tapu üzerinden yapılan sorgulamalarında 3230040613 vergi kimlik numarasına üç adet kayıtlı taşınmazın olduğunun tespit edildiğini, ayrıca Kuruma ait farklı unvanlar ile kayıtlı taşınmazların da mevcut olduğunu ve Kurum tarafından Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne 26.04.2024 tarihli ve E-44156809- 756.01-213266 sayılı yazı ile Ankara Ticaret Müdürlüğünde kayıtlı 0323004061300013 Mersis Numarası ve 3230040613 vergi kimlik numaralı Ankara Elektrik Havagazı ve Otobüs İşletmesi Müessesesi ismi ile ünvan tashihi talep edildiğini; Bu işlemlerin sonuçlanması müteakip bulguda yer alan tespitler doğrultusunda gerekli işlemlerin yürütüleceğini belirtmiştir."

Sonuç olarak, İdare taşınmazlarının yukarıda belirtilen çerçevede envanter çalışmalarının yapılması ve bu çalışmalar neticesinde Kuruma ait olan taşınmazların değerlemesinin yapılarak muhasebeleştirilmesi, mali tablolarda taşınmazlar hakkında doğru ve güvenilir bilgi sunulmasını sağlayacaktır.