İdarenin, serbest tüketici olma hakkına sahip olmasına rağmen elektrik ihtiyacını elektrik dağıtım şirketinden ihale yapmaksızın karşıladığı görülmüştür.

4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ve Kurul Başkanlığı” başlıklı 5’inci maddesinin altıncı fıkrasının (b) bendine göre; her yılın ocak ayının sonuna kadar serbest tüketici tanımına ilişkin limitlerdeki indirimleri belirlemek ve yeni limitleri yayımlamak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun görevleri arasındadır.

Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 4’üncü maddesinde; serbest tüketicinin, Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması veya organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini haiz olduğu için tedarikçisini seçme hakkına sahip gerçek veya tüzel kişiyi ifade edeceği;

“Serbest Tüketici Kapsamı ve elektrik tedariki” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; bir önceki takvim yılında serbest tüketici limitini aşan miktarda elektrik tüketilen kullanım yerinin kullanım hakkına sahip ya da kullanım hakkını edinen tüketicilerin serbest tüketici kabul edileceği;

“İkili anlaşma kapsamında yer alan tüketicilerin hak ve yükümlülükleri” başlıklı 39’uncu maddesinin birincifıkrasında; serbest tüketicilerin, tüketim miktarı serbest tüketici limitini geçen her bir ölçüm noktası için ayrı bir tedarikçi ile ikili anlaşma yapılabileceği;

Belirtilmiştir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından her yıl Ocak ayında belirlenen serbest tüketici limiti 2023 yılı için 1.000 kilovatsaat (kwh)’tir. Bu limit her sene başında EPDK tarafından yeniden değerlendirilmekte ve uygun görüldüğü ölçüde düşürülmektedir. Bu limitten daha fazla elektrik tüketenler, serbest tüketici olarak kabul edilebilecektir.

Diğer yandan, 17.06.2011 tarihli ve 2011/DK. D 105 sayılı Kamu İhale Kurumu Düzenleyici Kurul Kararında serbest tüketici olan idarelerin elektrik ihtiyaçlarını 4734 sayılı Kanun çerçevesinde mal alımı ihalesi olarak temin etmeleri gerektiği belirtilmektedir. Elektrik alımlarında belirli bir limitin üzerinde tüketim gerçekleştiğinde serbest tüketici olma ve tedarikçisini seçme hakkı bulunmaktadır. Tedarikçisini seçme hakkı; hizmetin kalitesi, çeşitliliği, maliyeti vb. yönlerden isteklileri değerlendirme ve en uygun olanı tercih etme imkânı vermektedir.

Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; serbest tüketici olmaları halinde, kamu idarelerinin elektrik ihtiyaçlarını ihale yoluyla temin etmelerinin esas olduğu anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, İdare tarafından 2023 yılında toplamda 1.000 kwh'nin çok üzerinde elektrik alımı yapıldığı ve bu yönüyle İdarenin serbest tüketici niteliği taşıdığı ancak elektrik ihtiyacının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri kapsamında değil de tedarikçiden doğrudan alım şeklinde karşılandığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, daha önceki tarihlerde (2016, 2017, 2018, 2019) serbest tüketici kapsamına giren abonelikler için müteaddit defalar elektrik enerjisi alımı ihalesine çıkıldığı fakat elektrik piyasasındaki belirsizlik nedeniyle katılımcı olmadığından ihalelerin iptal edildiği, bu nedenle mevcut dağıtım şirketi Enerjsa sözleşme yapıldığı belirtilmiş olmakla birlikte uygulanan yöntem mevzuata uygun değildir.

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan, 13.10.2011 tarihli ve 9 no.lu Elektronik Haberleşme Hizmeti, Elektrik ve Doğalgaz Alımlarına İlişkin Genelge’de, serbest tüketici olmaları halinde, 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelerin elektrik ihtiyaçlarının ihale yolu ile temin edilmesinin esas olduğu; ancak serbest tüketici olunmaması, piyasada rekabet koşullarının oluşmaması veya 4734 sayılı Kanun’un 22'nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan limitlerin aşılmaması durumlarında, söz konusu ihtiyaçların doğrudan temin yöntemi ile karşılanabileceği ifade edilmiş olduğundan, EPDK tarafından belirlenen limit üzerinde bir elektrik tüketimi olduğu için serbest tüketici konumunda olan Belediye’nin elektrik alımlarının, 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmesi, Kamu İdaresi cevabında öne sürüldüğü üzere, piyasada rekabet koşullarının sağlanamaması durumunda ise söz konusu ihtiyaçların doğrudan temin yöntemiyle karşılanması gerekmektedir.

Sonuç olarak yukarıda açıklandığı üzere; EPDK tarafından belirlenen limit üzerinde bir elektrik tüketimi olan İdarenin, serbest tüketici olmasından dolayı elektrik alımlarını 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale usulü ile yapması gerekmektedir.