Konya Büyükşehir Belediyesi 2020 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde, imar mevzuatı gereğince, bazı ilçe belediyelerince tahsil edilen otopark gelirlerine ilişkin büyükşehir belediyesine ait olan payların aktarılmadığı tespit edilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 27’nci maddesinin son fıkrasında; “İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler, tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılır. Büyükşehir belediyeleri bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanır. Bu gelirler bu fıkrada belirtilen amaç dışında kullanılamaz.” denilmektedir.

03.05.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Otoparklar” başlıklı 37’nci maddesinde;

“İmar planlarının tanziminde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçlar gözönünde tutularak lüzumlu otopark yerleri ayrılır.

Otopark ihtiyacı bulunan bina ve tesislere lüzumlu otopark yeri tefrik edilmedikçe yapı izni, otopark tesis edilmedikçe de kullanma izni verilmez.

Kullanma izni alındıktan sonra otopark yeri, plana ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket edildiği takdirde ilgili idarece yapılacak tebligat üzerine en geç üç ay içerisinde bu aykırılık giderilir. Mülk sahibi tebligata rağmen müddeti içerisinde gerekli düzeltmeyi yapmaz ise, belediye encümeni veya il idare kurulu kararı ile bu hizmet ilgili idarece yapılır ve masrafı mal sahibinden tahsil edilir.” denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde 3194 sayılı İmar Kanunu kapsamında Otopark ihtiyacı bulunan bina ve tesislere lüzumlu otopark yeri tefrik edilmedikçe yapı izni, otopark tesis edilmedikçe de kullanma izni verilmeyeceği, mülk sahibi tarafından otopark yeri tesis edilmediği takdirde bu hizmetin idare tarafından yapılacağı ve masrafının mal sahibinden tahsil edileceği belirtilmiştir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 27’nci maddesinin son fıkrasında ise İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirleri, tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılacağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemelerde Konya Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde yer alan 31 ilçe belediyesinden 23 ilçe belediyesinin, sözü edilen otopark gelirlerine ilişkin paylara dair yürütülen yazışmalara rağmen herhangi bir aktarımda bulunmadıkları görülmüştür.

İdare, bulgu konusu hususa iştirak etmiş olup ilgili ilçe belediyeleri ile yazışmalar yapılarak, geçmiş yıllardan hak edilen payların tahakkuk ve tahsilatlarının yasal yetkiler çerçevesinde takip edileceğini belirtmiştir. Konu, yılı denetiminde takip edilecektir.

Sonuç olarak anılan mevzuat hükümleri uyarınca, ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilen otopark gelirlerine ilişkin büyükşehir belediyesi paylarının, tahakkuk ve tahsil süreçlerinin yasal yetkiler çerçevesinde takip edilmesi gerek mevzuat gerekse kurum gelirleri açısından önem taşımaktadır.