Belediye tarafından ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere yıl içinde ihalesi yapılan gıda ve temizlik malzemesi alımlarına ilişkin görevlendirilen muayene kabul komisyonu üyelerinin yetkin kişilerden oluşturulmaması nedeniyle malların kabulünde ihale dökümanında belirtilen ürün kriterlerine yeterince dikkat edilmediği tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”

Denilmektedir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Denetim, muayene ve kabul işlemleri” başlıklı 11’inci maddesinde;

“Teslim edilen mal, hizmet, yapım veya yapılan işin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik muayene ve kabul komisyonları tarafından yapılır.”

“Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 28’inci maddesinde ise;

“Muayene ve kabul komisyonlarının başkan ve üyeleri, yapı denetim görevlileri ve ihtiyacın karşılanma sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin, görevlerini kanunî gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları gereğince disiplin cezası uygulanır. Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında ceza kovuşturulması da yapılır ve hükmolunacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyan genel hükümlere göre kendilerine tazmin ettirilir.”

Hükümleri yer almaktadır.

Mal Alımları Denetim Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmeliğin “Muayene ve kabul komisyonlarının kurulması” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“Yetkili makam tarafından biri başkan, biri işin uzmanı olmak üzere en az üç veya daha fazla tek sayıda kişi ile yedek üyelerden oluşan muayene ve kabul komisyonları kurulur. Ancak, ilgili idarede yeterli sayıda veya işin özelliğine uygun nitelikte uzman personel bulunmaması durumunda, 4734 sayılı Kanuna tabi idarelerden uzman personel görevlendirilebilir.”

Denilmektedir.

“Komisyonun görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesine göre, komisyon yüklenici tarafından idareye teslim edilen malın ya da yapılan işin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığını inceler.

Buna göre, muayene ve kabul komisyonlarında yer alan kişilerden birinin işin uzmanı olması zorunludur ve komisyon teslim alınan malları ihale dökümanında yer alan şartlara göre detaylı olarak incelemekle mükelleftir. Görev ve sorumluluklarını yerine getirmeyen komisyon görevlileri ve ilgili diğer kişiler hakkındaki yaptırımlar ise Kanun maddesinde sayılmıştır.

Yapılan fiziki inceleme ve alınan bilgiler neticesinde, komisyonda görev alan kişilerin; teslim aldıkları mallara yönelik kontrol etmeleri gereken kriterlere ilişkin bilgilere tam olarak vakıf olmadıkları, bu yönde yeterli donanımlarının bulunmadığı ve bu alanda uzmanlıklarının olmadığı , buna bağlı olarak da sözleşme ve şartnamelerde yer alan ürün şartlarına bakılmadan sadece miktar kontrolü yapılarak kabul işlemlerinin gerçekleştirildiği

anlaşılmıştır.

Örneğin, teknik şartnamelerde yüklenicilerden bazı gıda malzemelerine ilişkin yapılması gereken çeşitli analizler istenmiştir. Ancak muayene ve kabul komisyonu tarafından analizlere bakılmadan sadece miktar açısından kontrol yapılmıştır. Yine şartnamede bazı temizlik malzemelerinin ambalajına ilişkin kriterler belirlenmesine rağmen buna yeterince dikkat edilmeden kabul işlemleri gerçekleştirilmiştir.

Muayene ve kabul komisyonlarının yetkin kişiler arasından usulüne uygun olarak oluşturulması ; teslim alınan mal veya malzemenin de ihale dökümanında belirtilen niteliklerde olup olmadığının oluşturulan komisyon tarafından kontrol edilerek teslim alınması gerekmektedir.