Banka kredileri hesaplarına ilişkin tutulması gereken kayıtların ve dönem sonu işlemlerinin yapılmaması nedeniyle, kesin mizanda 300 ve 400 Banka Kredileri Hesaplarındaki kayıtlı tutarların gerçek durumu yansıtmadığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 300-Banka Kredileri Hesabıyla ilgili “Hesabın niteliği” başlıklı 232’nci maddesine göre; “Bu hesap, kurumca banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarlar ve bu tutarlara eklenen kur farkları ile 400-Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır.”

“Hesabın işleyişi” başlıklı 233’üncü maddesinde ise; “Banka kredileri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda belirtilmiştir. a) Alacak 1) 400-Banka Kredileri Hesabında

kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 400-Banka Kredileri Hesabına borç kaydedilir. 2) Gerek İller Bankasından gerekse diğer bankalardan alınan borç tutarlarının vadesinin bir yıl veya faaliyet dönemiyle sınırlı olması koşuluyla bu hesaba alacak, banka veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 3) İller Bankasının, kurum adına yaptığı işlemlerden doğan alacakları vadesinin bir yıl veya faaliyet dönemiyle sınırlı olması koşuluyla bu hesaba alacak, yapılan iş aktifleştirilecek bir unsur ise ilgili duran varlık hesabına veya 630- Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) İller Bankasından alınan borçlara karşılık İller Bankasınca kurum paylarından mahsubu yapılan tutarlardan anapara tutarı bu hesaba borç, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ilişkin olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıl/yıllara ilişkin olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, paylardan borç mahsubu yapıldıktan sonra gönderilen tutar 102- Banka Hesabına borç, o ayki toplam kurum payı 600- Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan faiz tutarı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835- Gider Yansıtma Hesabına alacak, payı toplamı 805-Gelir Yansıtma hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Nakit olarak ödenen anapara tutarı bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ilişkin olan kısmı 630- Giderler Hesabına, geçmiş yıl/yıllara ilişkin olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, ödeme toplamı 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak, diğer taraftan faiz tutarı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.” hükümleri düzenlenmiştir.

Mevzuat hükümlerine göre, kurumların İller Bankası ve diğer bankalardan alacakları krediler vadelerine göre 300 veya 400 Banka Kredileri Hesaplarının alacağına kaydedilecektir. Alınan kredilerden vadesi bir yılın altında olanlar veya bir yılın altına düşenler 300- Banka Kredileri Hesabının alacağında, vadesi bir yıldan uzun olanlar ise 400- Banka Kredileri Hesabının alacağında izlenecektir. Vadesi gelip borcun tamamının ya da taksitinin ödenmesi halinde ise ödenen tutarın anaparaya ilişkin kısmı 300- Banka Kredileri Hesabının borcuna kaydedilerek muhasebeleştirilecektir.

Yapılan incelemede Belediyenin kredi ödemeleri itfa tabloları ve kesin mizan kayıtları arasında farklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir. 300 ve 400 Banka Kredileri Hesaplarının anapara tutarları ile idareden alınan borç ödemelerinin itfa tabloları karşılaştırılmış, 300 ve 400 Banka Kredileri Hesaplarının ve dönem sonu işlemlerinin hatalı olduğu tespit edilmiştir.

İtfa tablosunda Belediyenin İller Bankasından kullandığı kredilere ilişkin 2021 yılında ödenecek olan anapara toplamları 17.684.167,51 TL, Ticari Bankadan kullandığı kredilere

ilişkin 2021 yılında ödecek olan anapara toplamları ise 2.556.475,47 TL olmak üzere toplam 20.240.642,98 TL’dir. Kesin mizanda 300-Banka Kredileri Hesabında 0 TL, 400-Banka Kredileri Hesabında ise 20.164.934,04 TL alacak kalanı görünmektedir.

Her iki tablo birlikte değerlendirildiğinde; 2021 yılı mizanında ödenecek anapara toplamını gösteren olan 300-Banka Kredileri Hesabının alacak bakiyesi 2.537.618,72 TL, 2021yılı sonrasına kalan anapara ödemelerini gösteren 400-Banka Kredileri Hesabı'nın alacak bakiyesi ise 17.703.024,26 TL olmalıdır. 300-Banka Kredileri Hesabı’nın 2.537.618,72 TL olması gerekirken 0 TL olması nedeniyle hesapta 2.537.618,72 eksik tutar yer almakta, 400- Banka Kredileri Hesabı’nın ise 17.703.024,26 TL olması gerekirken 20.164.934,04 TL olması nedeniyle hesapta 2.461.909,78 TL fazla tutar yer almaktadır.

Mali tabloların Belediyeye ait borçların gerçek durumunu tam ve güvenilir şekilde ortaya koyması adına gerekli çalışmaların yapılıp, kullanılan kredilere ilişkin eksik ve fazla tutarların vadelerine göre ayrıştırılması ve hesaplara girişlerinin yapılması gerekmektedir.