Belediyenin emlak vergisi mükellef listesinde yapılan incelemede aynı binada bulunan bağımsız bölümlerin farklı sınıflardan vergilendirildiği tespit edilmiştir.

15.03.1972 tarih ve 14129 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük’ün 10’uncu maddesine göre, bina sınıfları lüks, birinci sınıf, ikinci sınıf, üçüncü sınıf ve basit inşaat olmak üzere beşe ayrılmaktadır. Binaların hangi sınıfa gireceğinin belirlenmesinde binanın yapılış tarzı, işçiliği, çeşitli kısımlarında kullanılan malzemenin cinsi, kalitesi ve benzeri hususlarının dikkate alınacağı, inşaat sınıflarının tayinine esas alınacak niteliklerin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca tespit ve ilan olunacağı ifade edilmiştir. Nitekim Bakanlık da 15.12.1982 tarih ve 17899 tarihli Resmi Gazete’de Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel’i yayınlamış, 01.03.1983 tarih ve 17974 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 14 seri no’lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile de binaların sınıflandırılmasında izlenecek yol ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Buna göre, örneğin binalar, öncelikle cetvelde belirtilen özelliklerden yarıdan fazlasını taşıdıkları sınıfa girecek, ancak anılan özelliklerden yarıdan fazlası yoksa bu defa özellikleri itibariyle en yakın olduğu sınıftan vergilendirilecektir.

Bina inşaat sınıflarının doğru tespit edilmesi binaların vergi değerinin tespitinde büyük önem arz etmektedir. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29'uncu maddesine göre, binaların vergi değeri, bina inşaat maliyet bedeli ile arsa payı değerinden oluşmaktadır. Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzüğün “İnşaat maliyet bedelinin hesaplanması” başlıklı 20’nci maddesine göre, inşaat maliyet bedeli, binanın dıştan dışa yüzölçümü ile metrekare normal inşaat maliyet bedelinin çarpılması suretiyle bulunmaktadır. Yine 20’nci maddeye göre, metrekare normal inşaat maliyet bedelleri, binaların kullanılış tarzları, inşaat nevileri ve sınıflarına göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlıklarınca birlikte belirlenmekte ve uygulanacağı bütçe yılından önce ilan olunmaktadır.

Her bütçe yılından önce Resmi Gazete’de yayımlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğ eklerinde yer verilen “Binaların Metrekare Normal İnşaat Maliyet Bedellerini Gösterir Cetveller” incelendiğinde, metrekare normal inşaat maliyet bedellerinin bina sınıflarına göre belirlendiği görülmektedir. Bina sınıfının, olması gerekenden daha düşük bir sınıf olarak belirlenmesi, inşaat maliyet bedelinin, dolayısıyla bina vergi değerinin olması gerekenden daha az miktarda hesaplanmasına, kurum tarafından daha az miktarda emlak vergisi tahakkuk ve tahsilatı yapılmasına sebep olmaktadır.

Kamu idaresi hesaplarında yapılan incelemede, aynı binada bulunan yaklaşık 3580 bağımsız bölüm için farklı sınıflardan vergilendirme yapıldığı, bu farklılığın mükellef

beyanından kaynaklandığı, farklılığa ilişkin yoklama vb gibi kontrollerin yapılmadığı anlaşılmıştır.

İkinci olarak emlak vergi mükellefleri listesinde 103 bine yakın bağımsız bina bölümü olmasına rağmen bunlardan sadece 690’ının yani %1'inden azının birinci sınıfta vergilendirildiği, lüks sınıfta ise hiç mükellefiyet tesis edilmediği tespit edilmiştir. Oysa ilçe genelinde lüks siteler, villalar ve benzerleri ile işyerlerinin bulunduğu ruhsatlardan da anlaşılmakta olup, bunların bina inşaat sınıflarının tespitine dair cetvele göre lüks veya en azından birinci sınıflarda vergilendirilmesi gerektiği açıktır. Bina inşaat sınıfının olması gerekenden daha düşük belirlenmesinin kurum tarafından tahsil edilecek vergide eksilmeye neden olduğu, mükellef listelerinin yeniden kontrol edilerek aynı binada yer alan bağımsız bölümler arasındaki sınıf farklarına ilişkin aykırılıkların giderilmesinin ve bina sınıflarının tespitinde daha özenli davranılmasının önem arz ettiği değerlendirilmektedir.