Büyükşehir Belediyesinin mülkiyeti altında bulunan taşınmazlardan; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesi kapsamı dışında kalan taşınmazlar ile tesislerin işletilmesinin ihalesiz olarak, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesi kapsamındaki bir kısım ticari ünite ve yerlerin ise süre ve bedel belirtilmeksizin bedelsiz olarak Belediye şirketlerine devredildiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Şirket Kurulması” başlıklı 26’ncı maddesinde; “… Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir.” denilmektedir.

Anılan madde hükmünde özel bir düzenlemeye yer verilerek, belirtilen alanların ihale yapılmaksızın belediyenin şirketlerine işletilmek üzere devredilebilmesine imkân tanınmıştır.

Söz konusu yerler tahdidi olarak sayıldığından, bunların dışında kalan yerlerin Büyükşehir Belediyesinin %50 sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere dahi ihalesiz olarak devri mümkün değildir.

Ayrıca, belirtilen yerlere ilişkin işletme devirlerinde belediye meclisince işletme süre ve bedelinin belirlenmesi aynı madde hükmü gereğidir.

5216 sayılı Kanun’un “Büyükşehir belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (f) bendi ile Belediye Başkanına Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” görevi verilmiş olup, Belediye Başkanının 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde hükme bağlandığı üzere sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanımını sağlamak konusunda meclislerine karşı sorumlulukları mevcuttur.

Belediyenin bedelsiz olarak şirketlerine yaptığı kiralamalar her ne kadar sosyal belediyecilik anlayışı esasında yapılmışsa da 5018 sayılı Kanun'un kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanımını sağlama amacıyla bağdaşmamaktadır. Bu nedenle “belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle” ifadesinin kanunun amacına uygun olarak yorumlanmadığı düşünülmektedir.

Yapılan incelemede; Büyükşehir Belediyesi tarafından 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamı dışında kalan; Asfalt ve Konkasör Şantiyesi Kilit Taşı Fabrikası, hizmet binaları, dükkanlar, Şanlıurfa Bilim ve Teknoloji Merkezi gibi yerlerin belediye şirketlerine işletme devirlerinin yapılmış olduğu, bu yerlerden bir kısmına ilişkin işletme devrinde bedel ve süre de belirlenmediği tespit edilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26'nci maddesi hükümleri uyarınca Belediye şirketlerine işletme hakkını bedelsiz devir yapamayacağı, bu uygulamanın 5018 sayılı kanunun kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanımını sağlama amacıyla bağdaşmadığı, bu bağlamda “belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle” ifadesinin kanunun amacına uygun olarak yorumlanmadığı düşünülmektedir.

Bu itibarla, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesi kapsamı dışında kalan ve yukarıda örnekleri ile belirtilen yerlerin, belediye şirketlerine ihalesiz olarak işletme devrinin yapılması ya da işletme devirlerinde bedel veya süre belirlenmemesi, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.