Belediyenin yetki ve sorumluluk alanındaki ambalaj atıklarının toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması hizmetleri yetkisi, 2020 yılına kadar Kütahya İli Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliğine (KÜKAB) ait iken 05.02.2020 tarihli ve 79 sayılı Meclis Kararı ile KÜKAB tüzüğünden çıkarılarak Belediyeye geçirilmiştir. Bu yetki devrinden sonra Belediye sınırları içerisinde ambalaj atıkları toplanması işi yapılamamıştır.

2872 Sayılı Çevre Kanunu’nda, atıkların üretiminin ve zararlarının önlenmesi veya azaltılması ile atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanmasının esas olduğu; atık yönetim plânlarının hazırlanmasına ilişkin esasların, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.

Kanun gereği çıkarılan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nde ambalaj atıklarının ayrı toplanmasından, 5216 sayılı Kanun’un 7’nci maddesi kapsamında büyükşehir belediye sınırları içerisinde ilçe belediyeleri ve 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesi kapsamında belediyelerin sorumlu oldukları ifade edilmiştir.

Belirtilen sorumluluk kapsamında olmak üzere belediyeler; ambalaj atıklarının ayrı toplanması için mevzuatında yer alan hususlara uygun olarak toplama sistemini kurmakla, ambalaj atığı üreticileri tarafından toplama sistemine verilen ambalaj atıklarını ayrı toplamakla veya toplattırmakla; ambalaj atıklarının yönetimi için toplama ayırma tesisi kurmak/kurdurmakla, işletmek/işlettirmekle, kurduğu tesislere çevre lisanslı almak/aldırmakla veya bu faaliyeti çevre lisanslı toplama-ayırma tesisleri ile gerçekleştirmekle; ambalaj atıklarının yetkili olmayan kişiler tarafından toplanmasını önlemek amacıyla gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler.

Mezkûr Yönetmelik’in “Belediyelerin görev ve yetkileri” başlıklı 8’inci maddesinin (5) numaralı fıkrasında, belediyelerin birlik üyesi olmaları ve birlik tüzüğünde yer alması halinde,

yönetim planının hazırlanması ve ambalaj atıklarının toplanması faaliyetlerinin, belediyeler adına üye oldukları birlik tarafından yerine getirileceği düzenlenmiştir.

Diğer yandan 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları“ başlıklı 15’inci maddesinde; “Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak.” belediyenin yetkileri ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 2020 yılı içerisinde ambalaj atıklarının toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması hizmetleri yetkisinin yeterli ve gerekli alt yapı olmadan Belediyeye devredilmesi sonucu bu hizmetlerin yerine getirilemediği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen İdare tarafından, ambalaj atıklarının toplanması, taşınması ve ayrıştırılarak geri dönüşüm tesislerine sevk edilmesi işi için 2. Tip Toplama Ayırma Tesisi Kurma/Kurdurma İşi ile ilgili ihale alt yapı çalışmalarının devam ettiği; 17.05.2021 tarihli ve 163 sayılı Belediye Meclis Kararı ile Belediye Encümenine yetki verildiği ifade edilmiştir.

Netice olarak; ambalaj atıklarının toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması hizmetlerinin Belediye tarafından yerine getirilmesi, söz konusu hizmetlerin İdarece yapılmaması veya yapılamaması durumunda, ihale mevzuatına uygun olarak kiraya verilmesi gerekmektedir.