Ticari taksiler için Belediye gelir tarifesinde ruhsat ve güzergah izin ücretine dair düzenleme bulunmamaktadır. Benzer şekilde tarifede şehir içi toplu ulaşım yapan taşımacılardan tahsil edilmesi gereken güzergah izin ücretine dair de bir belirleme yapılmamıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinin p fıkrasına göre “Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek” gibi faaliyetler belediyelerin yetki ve imtiyazları arasındadır. Bu kapsamda taksi ve toplu ulaşıma dair faaliyetleri icra edecek gerçek ve tüzel kişilere belediyeler tarafından izin veya ruhsat verilmekte, bunun karşılığında da belediye meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre ücret tahsil edilmektedir.

Artvin Belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içerisindeki toplu ulaşıma dair detaylar, Belediye Meclisinin 03.10.2019 tarih ve 95 sayılı kararı ile kabul edilen ve 02.09.2021 gün ve 54 sayılı kararı ile güncellenen Kara Taşıtları Ulaşım Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Bu

Yönetmelik, yolcu taşıma izni verilen (D) serisinden Dolmuş minibüslerin, (T) serisinden taksilerin, Servis taşımacılığı yapmak üzere tescil edilmiş özel plakalı (S) serisinden Personel Servislerinin, Ticari Taşımacılık yapan (M) plakalı Minibüslerin ve (C) serisinden Öğrenci servis araçlarının ne şekilde çalışacaklarını, bunların işleticileri ile verilen hizmetten yararlanan kuruluşlar arasındaki ilişkilerini, uygulamayı yürütecek ve denetleyecek olan kuruluş ve organların yetki ve sorumluluk alanlarını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Yönetmelik’in tanımlar başlıklı 3’üncü maddesinin (i) bendine göre çalışma ruhsatı, “Belediye Encümenince belirlenen güzergâhlarda çalışacak işleticilerin, ücretini (harcını) yatırarak Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünden alacakları 1 işletme yılı geçerliliği olan ve her yıl bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak yenileyecekleri belge EK-1” olarak tanımlanmıştır. Yönetmelik’in “Çalışma Ruhsatı Alacak Araç Sahiplerinin Başvuru Şartları” başlıklı 6’ncı maddesinde ise; Artvin Belediyesi sınırları içinde, kapsam kısmında adı geçen araçlara Çalışma Ruhsatı Artvin Belediye Başkanı tarafından bu yönetmelik hükümlerine göre verileceği, Artvin Belediyesi ve Mücavir alan sınırları içinde çalışacak kapsam kısmındaki adı geçen araçların Çalışma Ruhsatı almalarının zorunlu olduğu, bu belge olmadan Ticari araç çalıştırılmasının yasak olduğu, Artvin Belediyesi sınırları içinde “Çalışma Ruhsatı’’ düzenlenmesi esnasında Artvin'de Motorlu araçların tesciline yetkili olan kurum kayıtlarının göz önünde bulundurulacağı, çalışma ruhsatı için belirlenen belgelerin tamamlanarak Müdürlüğe yazılı başvuranlardan Araç Uygunluk Kontrol Formu alan araç sahiplerinin Belediye Meclisince kabul edilen gelir tarifesindeki ücretin tamamını yatırdığına dair makbuzu Müdürlüğe ibraz ettikten sonra Müdürlük tarafından çalışma ruhsatı düzenleneceği hükümlerine yer verilmiştir.

Yönetmelik’in tanımlar başlıklı 3’üncü maddesinin (j) bendine göre güzergah izin belgesi, Belediye Encümenince belirlenen güzergâhlarda çalışacak işleticilerin, araçlarına Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünden alacakları 1 işletme yılı geçerliliği olan ve her yıl bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak yenileyecekleri belge EK-2” olarak tanımlanmıştır. Yönetmelik’in 14’üncü maddesinin 6’ncı fıkrasında ise "Güzergâh izin belgelerinin geçerlilik süresi 1 yıldır. Taşımacılığa devam edecek işleticilerin her yıl Güzergâh İzin Belgelerini yenilemesi zorunludur. 1 yıl dolmadan model değişikliği yapıldığında kalan süre için belge yenilenir.” denilmektedir. Aynı maddenin 7’nci fıkrasında ise "Güzergâh İzin Belgesi ücretleri, Meclis Kararı ile belirlenen yıllık gelir tarifesine göre tahsil edilir" denilmektedir.

Konu ile ilgili yapılan incelemede tespit edilen sorunlar aşağıda sıralanmıştır:

• Belediye Meclisinin 03.12.2020 tarih ve 73 sayılı Kararının 2021 yılında uygulanacak gelir tarifesinin şehir içi ulaşım kısmında; minibüs, okul servisleri ve personel servisleri için yıllık olarak tahsil edilmesi gereken çalışma ruhsat ücretlerine ait tutarlar belirlenmiştir. Ancak gelir tarifesinde ticari taksilerin yıllık ruhsat ücretlerine ait bir belirleme yapılmadığından, taksilerden ruhsat ücreti alınmamaktadır.

• 03.12.2020 tarih ve 73 sayılı Belediye Meclis Kararı ile tespit edilen 2021 yılı gelir tarifesinde, belediye sınırları içinden belediye sınırları dışına veya belediye sınırları dışından belediye sınırları içine personel ve öğrenci servisi taşımacılığı yapanlar için güzergah izin belgesi ücreti belirlenmiştir. Bunun haricinde doğrudan belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren toplu ulaşım araçları ve ticari taksiler için güzergah izin ücreti belirlemesi yapılmadığından, söz konusu ücret tahsil edilmemektedir. Belediyenin gelir kaybına yol açan bu tür eksikliklerin giderilmesi adına Belediye Gelir

Tarifesinde gerekli belirlemeler yapılmalıdır.

Kamu İdaresi tarafından bulguya iştirak edilerek, tespit edilen eksikliklerin giderilmesi yönünde çalışma yapılacağı ifade edilmiştir.