Kurumun 2020 yılı banka işlemleri üzerinde yapılan incelemeler neticesinde; 102- Banka Hesabı ile 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı arasında uyumsuzluk olduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102- Banka Hesabının niteliğini düzenleyen 55’inci maddesinde; bu hesabın, kurum adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya takas için verilen çeklerden, takas işlemi tamamlananlar ile düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden ilgililerine ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının kaydı için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in hesabın işleyişini düzenleyen 57’nci maddesinde ise bankaca kuruma gönderilen banka hesap özet cetvelleri ile ödendiği veya ilgili yerlere gönderildiği bildirilen çek veya gönderme emri tutarlarının bu hesaba alacak, 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedileceği ve muhasebe birimlerine ait banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenlerin bu hesaba alacak, 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır. Bununla beraber Yönetmelik’in 59’uncu maddesi uyarınca aynı muhasebe biriminin farklı hesaplarına yapılan aktarmalarda da gönderme emri düzenleneceği belirtilmiştir.

Özetle Kurumun banka hesaplarından çıkış yapabilmesi için ödeme emri belgesi veya çek düzenlemesi gerekir. Dolayısıyla 102- Banka Hesabına alacak kaydı yapıldığında 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına aynı tutarda borç kaydı yapılacağından, bu işlemler sonucunda 102- Banka Hesabının alacak bakiyesi ile 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabının borç bakiyesinin eşit olması gerekmektedir.

Kurum mali tabloları ve muhasebe kayıtları üzerinde yapılan incelemede; yukarıda bahsedilen eşitliğin gerçekleşmediği görülmüştür. 31.12.2020 tarihli mizanda 102- Banka Hesabına 4.187.077.872,38 TL alacak kaydı yapıldığı, 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına ise 1.511.574.139,07 TL borç kaydı yapıldığı ve bu hesaplar arasında toplam 2.675.503.733,31 TL tutarında uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında, söz konusu hesaplar arasındaki farkın havuz hesabındaki paranın İdarenin cari hesabına her gün otomatik olarak geçmesinden kaynaklandığını ve bankalar arası virmanlarda 103 no.lu hesabın çalıştırılmadığını ifade etmiştir. Ancak Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesi uyarınca aynı muhasebe biriminin farklı hesaplarına yapılan aktarmalarda gönderme emri düzenleneceği açık bir şekilde belirtilmiştir.

Bu durum mizanda yer alan Hazır Değerler hesap alanının belirtilen tutar kadar hatalı gösterilmesine sebep olmuştur.