İdare mülkiyetinde bulunan ve elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ile ilgili olan 26 adet taşınmazın ilgili kuruluşlara devrinin yapılmadığı görülmüştür.

11.09.1982 tarih ve 17808 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2705 sayılı “1312 Sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi, İki Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması, Bazı Madde, Bent ve Fıkra Eklenmesi Hakkında Kanun”un 1’inci maddesiyle 1312 Sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Kanunu’nun 3’üncü maddesine eklenen hüküm gereği, İETT bünyesinde yürütülen elektrik hizmetleri Türkiye Elektrik Kurumuna (TEK) devrolmuştur.

Yine, 2705 sayılı Kanun’un geçici 2’nci maddesi ile elektrik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak TEK’e devredilecek mal varlıklarının devir bedellerinin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve ilgili belediye veya kuruluş ile

TEK’ten seçilecek birer üyeden teşekkül edecek kurullar tarafından belirleneceği; kurulların çalışmalarını, devre ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlıklarınca hazırlanacak Yönetmelik’in yayımı tarihinden itibaren üç yıl içerisinde sonuçlandırılacağı ifade edilmiştir.

Bu bağlamda, devir kurulu kararları alınmış olmasına karşın İETT mülkiyetinde bulunan taşınmazların tapuda TEK adına tescil işlemleri gerçekleştirilmemiş dolayısıyla taşınmazların mülkiyeti İETT üzerinde kalmaya devam etmiştir. İlerleyen süreçte, 12.08.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEK’in kapatılarak yeniden yapılandırılması sonucu, iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü halinde Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) ve Türkiye Elektrik Üretim İletim AŞ (TEAŞ) kurulmuştur. 5/2/2001 tarihli ve 2001/2026 sayılı Kararname eki Bakanlar Kurulu kararı ile TEAŞ da kapatılmış yeniden yapılandırma sonucu Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) genel müdürlükleri kurulmuştur. 1982 yılından 2022 yılına kadar söz konusu taşınmazlara ilişkin zaman zaman çeşitli davalar açılmış, taşınmazın fiili durumuna göre farklılık arz eden yargı kararları söz konusu olmuştur.

Ayrıca, 06.01.2022 tarihinde 7350 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na Geçici 31’inci madde eklenmiştir. Mezkûr maddede;

“ (1) Mülga 15/7/1970 tarihli ve 1312 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Kanununun 9/9/1982 tarihli ve 2705 sayılı 1312 Sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi, İki Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması, Bazı Madde, Bent ve Fıkra Eklenmesi Hakkında Kanunla değişik 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendinde sayılan kurum ve kuruluşlar ile Etibank, Türkiye Elektrik Kurumu, Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş. ve elektrik dağıtım şirketleri adına tapuda tescil edilmiş, mülkiyet ve mülkiyetten gayri ayni haklardan elektrik dağıtım faaliyetlerine ilişkin olanlar TEDAŞ Genel Müdürlüğünün başvurusu üzerine resen bedelsiz olarak TEDAŞ Genel Müdürlüğü adına, elektrik iletim faaliyetlerine ilişkin olanlar ise TEİAŞ Genel Müdürlüğünün başvurusu üzerine resen bedelsiz olarak TEİAŞ Genel Müdürlüğü adına tescil edilir.

(2) Bu madde kapsamında yapılacak tescil işlemlerine ilişkin devir ve tashih işlemleri her türlü harç ve döner sermaye hizmet bedelinden müstesnadır.” hükmü tesis edilmiştir.

Yapılan incelemede, devir kurulu kararlarına göre İETT tarafından TEK’e devredilmesi

gereken 26 adet taşınmaz olmasına karşın söz konusu taşınmazlara ilişkin devir işlemlerinin gerçekleştirilmediği, aradan geçen sürede çeşitli davaların açıldığı, 06.01.2022 tarihinde gerçekleştirilen yasal düzenleme ile mülkiyet ve mülkiyetten gayri ayni haklardan elektrik dağıtım faaliyetlerine ilişkin olanların TEDAŞ adına, elektrik iletim faaliyetlerine ilişkin olanların ise TEİAŞ adına tescil edilmesi gerekirken bu tescil işlemlerinin de 31.12.2022 tarihi itibariyle henüz gerçekleştirilmediği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından özetle; devir kurulu kararları ile devredilecek bazı taşınmazların TEK tarafından devir alınmadığı veya alınamadığı, bu taşınmazların bir kısmının İdare ile ortak kullanılmakta olduğu, bir kısmının ise sadece TEK tarafından kullanıldığı, bu taşınmazların bir kısmı için ise İdarenin men-i müdahale ve ecrimisil davaları açtığı ve dava safahatının halen devam ettiği, davaların sonuçlanmasına müteakip gerekli işlemlerin yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, söz konusu taşınmazların 06.01.2022 tarihinde gerçekleştirilen yasal düzenleme ile mülkiyet ve mülkiyetten gayri ayni haklardan elektrik dağıtım faaliyetlerine ilişkin olanların TEDAŞ adına, elektrik iletim faaliyetlerine ilişkin olanların ise TEİAŞ adına tescil edilmesi gerekmektedir. Dava süreci devam eden taşınmazlarda hükmün kesinleşmesinin ardından, dava süreci bulunmayan taşınmazların ise ivedilikle mevzuat hükümleri gereği devir işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.