Belediye adına kayıtlı araçlarda kullanılan ve ömrünü tamamlamış hale gelen lastiklerin depolanması ve yetkili taşıyıcılara teslim edilmesi konusunda sistematik bir sürecin işletilmediği görülmüştür.

25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği’nin “tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesine göre ömrünü

tamamlamış lastik (ÖTL), “faydalı ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılamayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastikler” olarak tanımlanmaktadır. Ömrünü tamamlamış lastik üreticisi ise, “lastiği araçlarında kullanarak ÖTL oluşumuna sebep veren gerçek ve tüzel kişiler ile ÖTL oluşumuna sebep verenin bilinmemesi durumunda ise ÖTL’leri zilyetliğinde veya mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri” ifade etmektedir.

Yukarıda sözü geçen Yönetmelik’in 5’inci maddesine göre, ömrünü tamamlamış lastiklerin geri kazanımı esastır. Geri kazanım ve bertaraf işlemlerinin, hava, su, toprak, bitki ve hayvanlar üzerinde tehlike yaratmadan, ses ve koku yoluyla çevreye herhangi bir olumsuz etkide bulunmadan ve doğal çevre ile koruma alanlarına zarar vermeden yapılması zorunludur. ÖTL’lerin hangi sebeple olursa olsun vadi veya çukurlarda dolgu malzemesi olarak kullanılması, katı atık depolama tesislerine kabulü ve depolanması, ısınmada kullanılması, gösteri ve benzeri fiilleri kapsayacak şekilde her ne amaçla olursa olsun yakılması yasaktır. Ömrünü tamamlamış taşıt söküm tesislerini işletenler, ortaya çıkan ÖTL’lerin bu Yönetmelik kapsamında geri kazanımını veya bertarafını sağlarlar veya sağlatırlar. ÖTL’lerin yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, lastik üreticileri, ÖTL üreticileri, taşıyıcılar, geçici depolama alanı işletmecileri, geri kazanım ve bertarafçılar kusur şartı aranmaksızın müteselsilen sorumludurlar.

Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği'ne göre ÖTL üreticilerinin aracının lastiklerini değiştirdiğinde eski lastiklerini, lastik dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya yetkili taşıyıcılara teslim etmesi gerekmektedir. ÖTL’ler yetkili taşıyıcılara bedelsiz olarak teslim edilmektedir. Lisanslı taşıyıcılar tarafından toplanan ÖTL’ler geri kazanım tesislerinde fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulmaktadır. Böylece ÖTL’lerin çevreye zarar vermesinin önüne geçildiği gibi, bunlar ekonomiye tekrar kazandırılmaktadırlar.

Bahsi geçen Yönetmelikten de görüleceği üzere, ÖTL’ler konusunda ÖTL üreticilerine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve İl Müdürlüklerine, Belediyelere, lastik üreticilerine, kaplamacılara, geri kazanım tesisi işletenlere, yetkili taşıyıcılara ve geçici depo işletenlere önemli görev ve sorumluluklar verilmiştir.

Belediyelerin ÖTL’ler konusunda alması gereken tedbirler, Yönetmelik’in 8’inci maddesinde açıklanmaktadır. Buna göre Belediyelerin ÖTL üretimi ve geri kazanımı konularında önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bunun yanında önemli bir ÖTL üreticisi konumundaki Belediyelerin, diğer ÖTL üreticileri gibi ÖTL’leri yetkili taşıyıcılara

teslim etmek ve geri kazanımlarını sağlatmakla yükümlüdürler. Bu kapsamda yerinde yapılan incelemede, Belediye tarafından üretilen ÖTL’lerin sistematik bir şekilde bir araya getirilip takip edilmediği, birbirinden farklı kapalı alanlarda depolandığı, açık alanlarda herhangi bir önlem alınmaksızın bekletildiği ve yetkili taşıyıcılara teslimi konusunda düzenli bir işleyişin olmadığı tespit edilmiştir.

Bu bakımdan, Belediye tarafından üretilen ÖTL’lerden başlamak üzere Belediye mücavir alanları içerisinde üretilen ÖTL’lerin Yönetmelik’e uygun bir şekilde bir araya depolanması, taşınması ve geri kazanımı konularında Belediyenin daha aktif bir rol üstlenmesi gerektiği düşünülmektedir.

Kamu İdaresi tarafından bulguya iştirak edilerek, tespit edilen eksikliklerin giderilmesi yönünde çalışma yapılacağı ifade edilmiştir.