Şirket tarafından çekilen bazı kredilerin, anapara ve faiz ödemelerinin gerçekleştirilmeyerek ilave bir takım masraflara katlanıldığı görülmüştür.

Şirketin kuruluş sürecinde yurt dışından satın almış olduğu tren setleri için çekilen kredilerin 2020 yılından itibaren anapara ve faiz ödemelerinin gerçekleştirilemediği, aylar itibariyle taksiti gelen ödemelerin ertelenmesi için borçlanılan kuruluşa başvuruda bulunulduğu ve kredilerin ertelenmesi için ilave masrafa katlanıldığı, ödenen bu erteleme bedellerinin borcun anapara ve faizinden indirilen ödeme olmayarak borç miktarının sabit kaldığı ve ödenen bedellerin borcun belirli bir süre ertelenmesi dışında kuruma herhangi bir faydasının olmadığı, bu bedellerin katlanarak arttığı ve kurum bütçesi içerisinde önemli bir yüke sebebiyet verdiği görülmüştür. Yine yıllar itibariyle ödenemeyen ve ertelenen borçlar katlanarak büyüdüğü için önce 50.000.000 USD daha sonra 30.000.000 USD kredi çekilerek vadesi geçmiş borçların kapatıldığı ve şirketin sürekli artan borç yükü altına girdiği anlaşılmıştır.

Aşağıdaki tabloda Şirketin Dolar ve TL cinsinden 2022 yılında katlandığı kredi erteleme maliyetine yer verilmiştir.

Tablo 2: 2022 Yılı Kredi Erteleme Maliyeti

Yukarıda yer verilen tablodan görüleceği üzere şirket 2022 yılında ödemesi gereken kredileri erteleme yoluna gitmiş ve bunun karşılığında 4.418.391 USD yani 82.515.505-TL

maliyete katlanmıştır. Aynı yıl şirketin yıllık cirosu ise 280.183.218,13-TL olarak gerçekleşmiştir. Görüleceği üzere şirketin yıllık cirosunun yaklaşık %30’u kredi erteleme maliyeti olarak yansımaktadır. Bu maliyet hesabında 2020-2022 yılları arasında ertelenerek birikmiş olan kredilerin ödenmesi için çekilen 50.000.000 USD kredinin maliyeti olan 210.353.764-TL’ye yer verilmemiştir. Kredi maliyeti de dâhil edilirse şirketin 2020 yılından itibaren katlanmış olduğu toplam maliyet tutarı 347.239.985,6-TL olarak gerçekleşmiştir.

Şirketin satın almış olduğu tren setleri için 179.998.812 USD tutarlı anaparadan oluşan akreditif proje kredisi olduğu görülmektedir. Şirket 2020 yılında kredi taksit ödemesini gerçekleştiremeyerek ilk olarak kredi erteleme talebinde bulunmuş ve 3 er aylık dönemlerle bu bedelleri ertelemiştir. Sonraki yıllarda hem ertelenen kredilerin vadesi hem de normal kredi vadeleri geldiği için şirketin ödeme yükü daha da artmış ve bu kredilerin bir kısmı yine ödenemeyerek tekrar ertelenmeye başvurulmuş ve bu süreç böylece şirket borç yükü artarak devam etmiştir.

Şirketin bahsi geçen borçlarının neredeyse tamamı dolar cinsinden olduğu için şirketin ödeme kabiliyeti yıllar itibariyle ciddi derecede azalmış ve gelinen süreçte yeniden borçlanılmadan ödenemeyecek seviyeye gelmiştir. Nitekim 2022 yılında kredi vadeleri ödenemediği için şirket tarafından Vakıfbank’tan 50.000.000 dolar kredi çekilmiş ve çekilen kredi şirket faaliyetleri için değil yine borçların kapatılması ve kredilerin ertelenmesi için kullanılmıştır. Vadesi geçen borçların kapatılması için 2022 yılı sonuna doğru tekrar

30.000.000 USD kredi almak için hazırlıkların başlatıldığı görülmüştür.

Şirketin 2022 yılı faaliyet gelirlerinin toplamının 280.183.218,13-TL olduğu göz önüne alındığında 50.000.000 USD’nin yani 31.12.2022 tarihindeki kur değeriyle 934.500.000- TL’nin Vakıfbank’tan borçlanılarak vadesi geçmiş borçların ödenmesi gelinen süreçte bu ödemelerin sürdürülebilir olmadığını göstermektedir.

Şirketin mevcut faaliyetlerini sürdürmesi için ihtiyaç duyduğu personel, kira, ısınma, enerji, bakım onarım gibi faaliyet giderlerini hesaba katmadan yapılan kıyaslamada bile borçların ödenmesi için değil borçların vadesini erteleyebilmek adına toplam faaliyet gelirlerinin yaklaşık 3,5 katı büyüklüğünde tekrar borç almak durumunda olması durumun ciddiyetini göstermektedir.

Bahsi geçen durumun Şirket açısından sürdürülebilir olmadığı dikkate alınarak, Şirketin finansal dengesinin sağlanması için ana hissedarlar olan TCDD ile İzmir Büyükşehir Belediyesi nezdinde girişimlerde bulunulması gerekmektedir.