Kamu İdaresi tarafından gerçekleştirilen yapım işlerinde onay alınmaksızın alt yüklenici çalıştırıldığı, yüklenici ile alt yükleniciler arasında imzalanmış sözleşmelerin İdareye sunulmadığı görülmüştür.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde alt yüklenici; sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişi şeklinde tanımlanmıştır.

Aynı Şartname’nin “Alt Yüklenicilerin Çalıştırılması ve Sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde ise alt yüklenici çalıştırılabilmesine ilişkin esaslar, alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin kapsamı ve alt yüklenicilerin sorumlulukları düzenlenmiştir. Bu kapsamda yüklenici ile alt yükleniciler arasında tanzim edilen sözleşmelerin bir örneğinin idareye sunulmasının zorunlu olduğu ve idarece onaylanmayan alt yüklenicilerin hiçbir surette iş yerinde çalışamayacağı ifade edilmiştir.

Bu kapsamda, Kepez Sosyal Güvenlik Merkezi’nden İdare tarafından gerçekleştirilen yapım işlerinde çalıştırılan alt yüklenicilerin listesi ve yüklenici alt yüklenici sözleşme örnekleri temin edilmiştir.

Yapılan incelemede, Gülveren Mahallesi Kütüphane Yaptırılması İşi’nde altı, 9 Adet Park Yaptırılması İşi’nde iki, Pil Fabrikası Alanı İçerisinde Yer Alan Mevcut Yapının Kütüphane Olarak Düzenlenmesi İşi’nde bir alt yüklenici çalıştırılmasına dair sözleşme imzalandığı ve bu sözleşmelerin İdare onayına sunulmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, bulguda belirtilen yapım işleri ile ilgili olarak İdareye herhangi bir alt yüklenici başvurusu yapılmadığı, şantiyelerde fiilen alt yüklenici çalıştırıldığına dair herhangi bir durumla karşılaşılmadığı, İdare onayına sunulan alt yüklenici sözleşmesi bulunmadığı, söz konusu işlerin sorumluluğunun yükleniciye ait olduğu, İdareye sunulmayan alt yüklenici sözleşmeleri için damga vergilerinin takip edilmesinin mümkün olamadığı ifade edilmiştir. Ancak İdarece ihale edilen yapım işlerinde çalıştırılan alt yüklenicilerin listesi ve sözleşme örnekleri belli aralıklarla Kepez Sosyal Güvenlik Merkezi’nden talep edilerek bulgu metninde belirtilen sorunların ortaya çıkma olasılığının önüne geçilmelidir.

Kamu İdaresinin onayı alınmadan alt yüklenici çalıştırılması halinde alt yüklenicilere yaptırılan işin bedelinin tespit edilememesine, ilgililerin yasaklılık teyidinin yapılamamasına ve yapılan işlerden dolayı alt yüklenicilere sorumluluk tesis edilememesine neden olunabileceği değerlendirilmektedir. Diğer yandan yüklenici ile alt yükleniciler arasında düzenlenen sözleşmelerin İdareye sunulmaması halinde ise bu sözleşmelerden doğan damga vergisinin takip edilebilmesi mümkün olmayacaktır.

İşlerin, ihale dokümanında yer alan hususlara uygun olarak gerçekleştirilmesinin kontrolü ile mevzuat tarafından öngörülen güvencelerin sağlanabilmesi için alt yüklenicilerin İdarenin onayına istinaden çalıştırılması gerekmektedir.