Didim Belediyesi 2018 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesinde; Belediye tarafından ilçe sınırları içerisinde toplanan katı atıkların, Aydın Büyükşehir Belediyesi katı atık depolama ve bertaraf tesisine aktarılması karşılığında Büyükşehir Belediyesine ödeme yapıldığı görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin 1’inci fıkrasının i bendinde Büyükşehir Belediyelerine;

“ …büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak.” görevleri verilmiştir.

Belirtilen mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere katı atıkların toplanması ve taşınması İlçe Belediyelerinin görevi iken, yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin işlemler ise Büyükşehir Belediyelerinin sorumluluğundadır.

Ayrıca Belediyeler tarafından evsel katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması, geri kazanımı ve bertaraf tesislerinin kurulması kirleten kişilere yapılan bir hizmettir. 2872 sayılı Çevre Kanunu'na göre bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınması gerekmektedir.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11’inci madde 11’inci fıkrasında ise;

“Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.”

Hükümleri yer almaktadır.

Aydın Büyükşehir Belediyesi, katı atıkların depolanması ve bertaraf edilmesi için yaptığı harcamaları 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri uyarınca kirleten kişilerden belediye meclisince belirlenen tarifeye göre tahsil etmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, 5216 sayılı Kanun’da Büyükşehir Belediyesinin görevleri arasında sayılan ve Aydın Büyükşehir Belediyesi tarafından yerine getirilen katı atıkların depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetler için katlanılan masraflar, 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri çerçevesinde kirleten kişilerden alınıyor. Dolayısıyla Didim Belediyesinden herhangi bir bedel alınmaması gerekmektedir.

Söz konusu bu hizmetlerin yerine getirilmesi nedeniyle, geçmiş yıllara ilişkin olarak Didim Belediyesinin Aydın Büyükşehir Belediyesine, anaparası (1.461.805,32 TL) ve 144 ay vadeli yapılandırma faizi (1.228.540,08) ile birlikte toplam 2.690.345,40 TL tutarında borçlandırılması ve söz konusu bu borca karşılık olarak yapılan 261.561,44 TL ödeme mevzuata aykırıdır.

Kamu idaresi cevabında; “Konu ile ilgili Aydın Büyükşehir Belediyesinden 13.08.2018 tarih ve 83372651/804.01/2830-9616 sayılı yazı ile bilgi talebinde bulunulmuş olup;gelen cevaba göre işlem yapılacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi, tarafımızca bulgu konusu edilen hususlarda ilgili idare olan büyükşehir belediyesine yazılı olarak başvurmuştur. Ancak mevzuata aykırı olan tespitlerin ortadan kaldırıldığına dair bilgi ve belge bulunmamaktadır. Bu konu müteakip denetim dönemlerinde takip edilecektir.