Karar Künyesi
Edirne Belediyesine ait kiralamaya uygun taşınmazların önemli bir kısmının herhangi bir ihale yapılmadan önceki kiracılar tarafından işgal edildiği, bu işgalciler için tahliye sürecinin başlatılarak mezkûr yerlerden çıkarılmadığı, bunun yerine uzun süreden beri ecrimisil yönteminin kiralama işlemi gibi uygulanarak işgallerin devam ettiği, bu suretle hukuka uygun olmayan kullanımlara süreklilik kazandırılarak mevzuata aykırı hareket edildiği tespit edilmiştir.
Belediye taşınmazlarının işgalli kullanılması durumunda uygulanacak yaptırımlar, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15'inci maddesinde yapılan atıf gereği 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75'inci maddesinde yer alan düzenlemeler çerçevesinde belirlenmiştir. Anılan madde hükmü uyarınca, işgalli kullanımın tespit edilmesi halinde; beş yılı geçmemek üzere geçmiş kullanımlar için ecrimisil talep edilmesi ve bu bedelin rızaen ödenmemesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmesi ve taşınmazın en geç 15 gün içerisinde mülki amirler vasıtasıyla tahliye ettirilmesi gerekmektedir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin sekizinci fıkrasında; belediye mallarına karşı suç işleyenlerin devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı ifade edilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde;
“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.
…
İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir ...” denilmektedir.
Anılan madde hükmünden de anlaşılacağı üzere; ecrimisil geçmişe yönelik kullanım karşılığında alınan bedel, tahliye ise işgalin geleceğe yönelik olarak sona erdirilmesine ilişkin idari bir işlem olduğundan, burada birbirinden bağımsız iki farklı yaptırım mekanizması söz konusudur. Bu nedenle ecrimisilin düzenli aralıklarla tahsil edilmesi tahliye mekanizmasının işletilmemesine sebep olarak gösterilemeyeceği gibi işgalciye taşınmazı kullanma hakkı da vermeyecektir.
Edirne Belediyesinin taşınmazlarına ilişkin yerinde yapılan denetimler neticesinde, 76 adet taşınmazın kiralamaya uygun olduğu, bunlardan 9’unun 2886 sayılı Kanun’a uygun olarak kiralandığı ancak aşağıda listede gözüken 67 adet taşınmazın kira sözleşmelerinin uzun süre önce bitmiş olmasına rağmen (iki tanesi 01.01.2015, 48 tanesi 01.01.2018, diğerleri takip eden yıllarda) eski kiracı olan fuzuli şagiller tarafından işgal edildiği, Belediyenin bunları tahliye etme yoluna gitmediği gibi 4 yıldır ihale ile kiraya da vermediği, bunun yerine ecrimisil uygulamasının adeta kira uygulamasına dönüştürülerek aylık ecrimisil alındığı ve 2022 sonu itibari ile de bu işgallerin devam ettiği tespit edilmiştir.
Söz konusu eksiklikler 2022 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda da bulgu konusu olarak yer almış ancak Belediye tarafından fuzuli işgali sonlandırmaya yönelik yeterli adım atılmamıştır.
31.12.2023 tarihi itibari ile ecrimisil ödemelerine ilişkin yapılan incelemede ise 565.975,47 TL’ye varan alacak tutarının biriktiği, bu alacağın yarısının 4 adet işgalciye ait olduğu anlaşılmıştır. Her ne kadar Belediye tarafından tahsilata yönelik gerekli hukuki adımların atılması sağlanmış olsa da ecrimisil yükümlülüğünü neredeyse hiç yerine getirmeyenler ile düzenli ödeme yapmayanlar için bile Kanun’un emrettiği tahliye işlemlerinin tamamlanmadığı görülmektedir.
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler ve açıklamalar çerçevesinde, öncelikle işgale uğrayan taşınmazların tamamı için tahliye işlemlerinin tamamlanması ve bu taşınmazların ihale yolu ile kiraya verilmesi gerekmektedir.
Kamu İdaresi cevabında, işgal altında olan taşınmazların bir kısmının yeniden ihale yoluyla kiraya verilmesinin sağlandığı, sözleşme süresi sona ermiş ve fuzuli şagil durumunda bulunan 5 adet taşınmazın tahliyesi hususunda, 2886 sayılı Kanun'un 75'inci maddesi gereği gerekli girişimlerin başlatıldığı, sözleşme süresi sona ermiş olan ve Denetim Raporuna konu olan taşınmazlardan birkaçının da 10 yıl süre ile ihale edildiği ifade edilmiştir. Ancak taşınmaz işgallerinin tamamının sonlandırılamadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak; tahliye işlemi gerçekleştirildikten sonra idarece kiraya verilmesi kararlaştırılan taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihale edilerek hukuki bir zeminde yürütülmesinin sağlanması gerekmektedir.
Tablo 8: Fuzuli Şagiller Tarafından İşgal Halindeki Belediye Taşınmazları (31.12.2023 tarihi itibari ile)
Sıra No | Taşınmaz Adresi | Kul. Alan (m²) | Faaliyet Alanı | İşgal Başlangıcı | 2023 Yılı Aylık Ecrimisil Bedeli | 31.12.2023 İtibari ile Toplam Alacak |
1 | Abdurrahman Mahallesi No: 121/1-2 490 ada 43 Parsel | 35 | Büro/Lokal | 1.01.2018 | 146,01 | 2.115,04 |
2 | Dilaverbey Mahallesi Sedde Yolu sokak No:85 13 ada 44 parsel | 45 | Kooperatif Merkezi Lokal Yeri | 1.01.2018 | 1.107,02 | Borcu yoktur |
3 | Kocasinan Mahallesi Mustafa Akay Sokak No:1 | 3.072 | Lokal | 1.01.2018 | 1.824,43 | Borcu yoktur |
4 | Şükrüpaşa Mahallesi Bahriye Üçok Caddesi No:16 | 3.000 | Lokal | 1.01.2018 | 332,56 | Borcu yoktur |
5 | 1. Murat Mahallesi Haşim İşcan Caddesi No:18 | 2.000 | Lokal | 1.01.2018 | 14.094,37 | 121.156,00 |
6 | 1. Murat Mahallesi Çetin Emeç Caddesi No:1 | 2.437 | Lokal | 1.01.2018 | 6.910,58 | Borcu yoktur |
7 | Şükrüpaşa Mahallesi Şükrüpaşa Caddesi No:26 1395 ada 26 parsel | 1761 | Kafeterya-Çay Bahçesi | 1.01.2018 | 8.290,79 | Borcu yoktur |
8 | Şükrüpaşa Mahallesi Talatpaşa Cad. No: 92 480 Ada 2 Parsel | 7.275 | Çay Bahçesi- Kafeterya | 1.01.2018 | 11.055,99 | Borcu yoktur |
9 | Babademirtaş Mahallesi Talatpaşa Caddesi No: 180 | 2508 | Kafeterya-Fast Food- Alkollü/Alkolsüz İçecek-Oyun- Kahvaltı Salonu- Kahvehane | 1.01.2018 | 35.926,02 | Borcu yoktur |
10 | Karaağaç Mahallesi Lozan Caddesi No:2 818 ada 5 parsel | 880,92 | İçkili Lokanta | 1.01.2018 | 33.633,57 | Borcu yoktur |
11 | Karaağaç Mahallesi Lozan Caddesi No:4 818 ada 4 parsel | 1.774,08 | İçkili Lokanta- Kafeterya | 1.01.2018 | 33.633,57 | Borcu yoktur |
12 | Umurbey Mahallesi Sarayiçi Sokak No:1 1286 ada 1 parsel | 777 | Mantı Gözleme Salonu ve Bahçesi- İçkili Lokanta | 1.01.2018 | 15.890,31 | Borcu yoktur |
13 | Umurbey Mahallesi Sarayiçi Sokak No:1/1 1286 ada 1 parsel | 364 | Kır Kahvesi-Çay Bahçesi | 1.01.2018 | 9.438,20 | Borcu yoktur |
14 | Medrese Ali Bey Mahallesi Ayşekadın Cami Sokak No:2 | 76 | Park Düzenleme Yeri | 1.01.2018 | 2.986,10 | 25.083,24 |
15 | 1. Murat Mahallesi Zübeyde Hanım Caddesi No:50/1 | 12.939,28 | Çay Bahçesi-Büfe- Oyun Alanı-Kafe Şantan | 1.01.2018 | 13.818,79 | Borcu yoktur |
16 | Şükrüpaşa Mahallesi Bülent Ecevit Caddesi No:3 | 276 | Kafeterya-Çay Bahçesi-Pide Lahmacun Salonu | 1.01.2018 | 21.639,25 | 94.482,74 |
17 | Şükrüpaşa Mahallesi Kavgaz Tabya Sokak No:2 | 1.767 | Spor Tesis Alanı- Kafeterya | 1.01.2018 | 15.201,39 | Borcu yoktur |
18 | Şükrüpaşa Mahallesi 118. Sokak No:2 1742 ada 1 parsel | 3.283 | Spor Tesis Alanı- Kafeterya | 1.01.2018 | 15.201,39 | Borcu yoktur |
19 | Şükrüpaşa Mahallesi Arda Caddesi No:8 1955 ada 44 parsel | 1.565 | Mini Futbol Alanı- Kafeterya | 1.01.2018 | 15.201,39 | 20.803,31 |
20 | 1. Murat Mahallesi Zübeyde Hanım Caddesi No: 13 | 3.000 | Park-Çay Bahçesi- Büfe-Kafe Şantan | 1.01.2018 | 31.091,71 | Borcu yoktur |
21 | Sabuni Mahallesi Muafakathane Sokak No:1 404 ada 1 parsel | 247 | Çay Bahçesi-Büfe | 1.01.2018 | 25.150,34 | Borcu yoktur |
22 | Abdurrahman Mahallesi Eski İstanbul Caddesi No: 121 490 ada 43 Parsl | 2.400 | Park-Büfe-Çay Bahçesi | 1.01.2018 | 1.658,15 | 3.928,46 |
23 | Sabuni Mahallesi Tahmis Çarşı Sokak No:27/3 | 1.365 | Çay Bahçesi-Büfe- Kafe Şantan | 1.01.2018 | 12.714,13 | Borcu yoktur |
24 | Fatih Mahallesi Muammer Aksoy Caddesi No:17/1 1647 ada 156-137-138 parsel | 4.374 | Büfe-Çay Bahçesi- Kıraathane-Kafe Şantan | 1.01.2018 | 17.628,53 | Borcu yoktur |
25 | Fatih Mahallesi İzzet Arseven Caddesi No:1 | 147 | Park-Büfe- Kafeterya-Oyun Salonu | 1.01.2018 | 1.658,15 | Borcu yoktur |
26 | Yancıkçışahin Mahallesi Atatürk Caddesi No:1 | 70 | Büfe-Çay Bahçesi | 1.01.2018 | 4.423,34 | Borcu yoktur |
27 | Şükrüpaşa Mahallesi İlhami Ertem Caddesi No:45 1795 ada 1 parsel | 2.596 | Park-Çay Bahçesi- Kafe-Hamburger Salonu-Kahve-Büfe- Kafe Şantan | 1.01.2018 | 28.547,45 | Borcu yoktur |
28 | Fatih Mahallesi Ümran Akkan Caddesi No:13/1 | 504 | Park-Çay Bahçesi- Kafeterya- Hamburger Tost Pide Lahmacun Salonu- Büfe-İki adet İşyeri | 1.01.2018 | 28.742,25 | Borcu yoktur |
29 | 1. Murat Mahallesi Mehmet Ağırgan Caddesi No:1 1667-1668 ada 1-1-1 parsel | 44 | Açık ve Kapalı Kafeterya | 1.01.2018 | 1.658,15 | Borcu yoktur |
30 | Talatpaşa Mahallesi Saraçlar Caddesi No:141 | 45 | Büfe | 1.01.2018 | 3.456,48 | 9.047,50 |
31 | Fatih Mahallesi Arasta Sokak No:6 | 5.423 | Spor Alanı (Mini Furbol Alanı)- Kafeterya-Çay Bahçesi-Büfe | 1.01.2018 | 17.964,20 | Borcu yoktur |
32 | Babademirtaş Mahallesi Karanfiloğlu Caddesi No:74 | 26 | Büfe | 1.01.2018 | 969,22 | Borcu yoktur |
33 | Sabuni Mahallesi Talatpaşa Caddesi No:127 | 18 | Büfe | 1.01.2018 | 2.073,88 | Borcu yoktur |
34 | Sabuni Mahallesi Talatpaşa Caddesi No:13 | 11 | Büfe | 1.01.2018 | 13.334,16 | Borcu yoktur |
35 | Şükrüpaşa Mahallesi Zübeyde Hanım Caddesi No:1/4 | 92 | Büfe | 1.01.2018 | 10.089,11 | Borcu yoktur |
36 | Sabuni Mahallesi Talatpaşa Caddesi No:149 | 8 | Büfe | 1.01.2018 | 7.323,93 | Borcu yoktur |
37 | Talatpaşa Mahallesi Kırmızı Gül Caddesi No:54/1 | 38 | Büfe | 1.01.2018 | 2.765,18 | Borcu yoktur |
38 | Sabuni Mahallesi Talatpaşa Caddesi No:149/1 | 8 | Çiçekçi Barakası | 1.01.2018 | 2.485,10 | 36.838,83 |
39 | 1. Murat Mahallesi 8. Sokak No: 6 | 500 | Fidan Çiçek Satışı- Çiçek Serası Yeri | 1.01.2018 | 3.786,69 | Borcu yoktur |
40 | 1. Murat Mahallesi 8. Sokak No: 8 | 500 | Süs Bitkileri Fidanlığı-Fidan Çiçek Satış Yeri- Çiçek Serası | 1.01.2018 | 4.285,55 | Borcu yoktur |
41 | Kocasinan Mahallesi Şevki Arman Caddesi No:21 | 442 | Peyzaj Düzenleme-İç ve Dış Mekân Bitkileri Teşhir ve Satış Yeri | 1.01.2018 | 3.732,04 | 60.900,00 |
42 | 1. Murat Mahallesi 6. Sokak No:1 | 11.831m² | Kent Mobilyaları- Fidan Çiçek Satışı- Çiçek Serası | 1.01.2018 | 4.076,51 | Borcu yoktur |
43 | 1. Murat Mahallesi Haşim İşcan Caddesi No:12 | 89 | WC | 1.01.2018 | 332,56 | Borcu yoktur |
44 | Dilaverbey Mahallesi Sedde Yolu Sokak No:85 | 40 | WC | 1.01.2018 | 332,56 | 5.754,00 |
45 | Talatpaşa Mahallesi Saraçlar Caddesi Zindanaltı No:81 528 ada 19 parsel | 13 | Dükkân | 1.01.2018 | 2.487,22 | Borcu yoktur |
46 | Dilaverbey Mahallesi Sedde Yolu Sokak No:15 146 ada 3 parsel | 495,1 | Odun Kömür Deposu | 1.01.2018 | 1.658,15 | 13.928,46 |
47 | Talatpaşa Mahallesi Tarla Kapı Caddesi No:84 | 30 | Bisiklet Motosiklet Tamir Yeri | 1.01.2018 | 969,22 | Borcu yoktur |
48 | Yıldırım Hacı Sarraf Mahallesi imar plan örneğinde işaretli koordinatlı alan | 195 | Lokal | 1.01.2019 | 1.116,52 | Borcu yoktur |
49 | Kocasinan mah. 220 pafta 1949 ada 154 parsel | 1.838 | Lokal | 1.01.2019 | 1.627,27 | Borcu yoktur |
50 | Hacılareaznı Mevkii 220 pafta 1712 ada 3 parsel | 2.259,07 | Lokal | 1.01.2019 | 1.259,04 | 2.115,43 |
51 | Kavgaz Mevkii 1170 ada 1 parsel | 4.438 | Lokal-Kafeterya- İçkili Lokanta | 1.01.2020 | 1.838,69 | Borcu yoktur |
52 | Kavgaz Mevkii 220/11-12 pafta 1178 ada 1 parsel | 3.971 | Kafeterya-Çay Bahçesi | 1.01.2020 | 4.394,83 | 36.916,57 |
53 | Kavgaz Mevkii 1785 ada 1 parsel | 3.802 | Kafeterya-Çay Bahçesi | 1.01.2020 | 3.772,42 | 31.688,33 |
54 | Kirişhane Mevkii 2557 ada 1 parsel 1-2-3-4-5-6-7 nolu alanlar | Ekli imar plan örneğinde işaretli alanlar | Belediye Hizmet Alanı Keresteciler Sitesi | 8.01.2019 | 8.100,76 | Borcu yoktur |
55 | İstasyon Mahallesi Talatpaşa Caddesi | 2.100 | Açık Alan Kamyon Garajı | 1.01.2021 | 1.259,07 | Borcu yoktur |
56 | Hasanpaşa Mahallesi Tahtakale Caddesi Mahmure Sokak ve Çömlekçiler Sokak arasında kalan alan | 946 | Yol Kenarı Araç Parklanma Yeri | 1.01.2021 | 8.955,96 | 75.230,06 |
57 | Sabuni Mahallesi Gazi Sokak | 940 | Yol Kenarı Araç Parklanma Yeri | 1.01.2021 | 6.176,52 | Borcu yoktur |
58 | Türkoğlu Mahallesi | 368 | Çay Bahçesi- Kafeterya | 14.09.2021 | 4.038,48 | Borcu yoktur |
59 | Çavuşbey Mahallesi Hilmi Atakan Sokak | Krokide işaretli alan | Yol Kenarı Araç Parklanma Yeri | 20.09.2021 | 5.226,28 | Borcu yoktur |
60 | 2454 ada 2 parsel sayılı taşınmazın güneyi | 610 | Otopark | 1.01.2020 | 4.394,83 | Borcu yoktur |
61 | Yıldırım Sarıbayır 1043 ada 51 parsel | 2.575,94 | Otopark | 1.01.2022 | 4.561,13 | Borcu yoktur |
62 | Babademirtaş Mahallesi Rüştü Erdelhun Sokak | Krokide işaretli alan | Yol Kenarı Araç Parklanma Yeri | 30.06.2022 | 3.093,75 | 25.987,50 |
63 | Kocasinan Mahallesi Demirkapı Mevki | İmar Planındaki m2 | Şehirlerarası Otobüs Terminali | 20.01.2019 | 1.881.658,81 | Borcu yoktur |
64 | Ayşekadın Park Altı Dükkanları No:23-24 | 42,04 | Lokal (No:23-24) | 1.01.2015 | 1.928,99 | Borcu yoktur |
65 | Talatpaşa Mah. Alemdar Cad. No:8 Ada 506 parsel 45 | 525,5 | Açık Alan İnşaat Malzeme Deposu | 1.01.2015 | 45.683,58 | Borcu yoktur |
66 | Arnavutköy 204 pafta 133 ada 1 parsel | 28.8517,24 | Taşocağı | 31.12.2022 | 40.776,99 | Borcu yoktur |
67 | Şükrüpaşa Mahallesi Arda Caddesi | 2.729,00 | Çay Bahçesi- Kafeterya | 31.12.2022 | 4.090,75 | Borcu yoktur |