Yemekhane hesabına ilişkin mali işlemlerin, mevzuata uygun bir şekilde muhasebeleştirilmemesi nedeniyle, hesap verebilirlik ve saydamlık ilkelerini tesis edecek şekilde raporlanmadığı görülmüştür.

Devlet memurlarının yiyecek yardımı almasına ilişkin esas ve usuller, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212’nci maddesine dayanılarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nde (DMYYY) düzenlenmektedir. Yönetmelik’in 5’inci maddesinde, yiyecek yardımından faydalanacak personel sayısının asgari elli olması durumunda yemek servisinin kurulmasına imkân tanınmıştır. Yönetmelik’in devam eden maddelerinde özetle; yemek servisine bina, tesis ve demirbaş gibi gerekli taşınır ve taşınmazların sağlanacağı, yemek maliyetinin bir kısmının yemek yiyenlerden bir kısmının belediye bütçesinden karşılanacağı ve muhasebe kayıtlarının işletme hesabı esasına göre tutulacağı belirtilmiştir.

Söz konusu işlemlerin, hem hesap verme sorumluluğu ve saydamlık ilkeleri hem de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 50’nci maddesinde yer alan tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesi gerektiği şeklindeki düzenleme uyarınca muhasebeleştirilerek raporlanması gerekmektedir.

Kamu kurumlarınca yönetilen yemekhaneler, 30.12.2005 tarih ve 26039 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca İşletilen Sosyal Tesislerin Muhasebe Uygulamalarına Dair Esas ve Usuller’in 4’üncü maddesinde sosyal tesisler arasında sayılmaktadır. Bu nedenle yemekhane kapsamında yapılan mali nitelikteki iş ve işlemlerin anılan Esas ve Usuller çerçevesinde aşağıda özetlendiği şekilde muhasebeleştirilmesi gerekmektedir:

• Muhasebeleri idareden tamamen bağımsız olan sosyal tesislerin faaliyetleri, belirli dönemlerde idareden ayrı olarak raporlanmalıdır. (Madde 5)

• Tesisin tasarrufundaki varlık ve kaynaklar, gerçeğe uygun ve saydam bir şekilde muhasebeleştirilmelidir. (Madde 7)

  
  

• Gayrisafi hasılat tutarı 500.000,00 TL’yi aşmayan sosyal tesisler, işletme hesabı esasına göre işletme defteri tutabilecektir. (Madde 12)

• Faaliyet döneminin bitimini takiben mali tablolar idareye gönderilecek ve başka sosyal tesisler varsa mali tabloları konsolide edilecektir. (Madde 24)

Ancak Eyüpsultan Belediyesinde yapılan incelemelerde, 2018 yılında gayrisafi hasılatı 332.330,24 TL olan yemekhane hesabının İşletme Müdürlüğü tarafından yönetildiği, bu hesaba ilişkin mali işlemler ile varlık ve yükümlülüklerin yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde öngörüldüğü gibi müstakil olarak raporlanmadığı görülmüştür.

Bunun yanı sıra personelden kesilen yemek ücretleri, bunlara ilişkin nakit işlemleri ve yemekhane nezdindeki taşınırların Belediye hesapları dâhilinde de muhasebeleştirilmediği tespit edilmiştir. Özetle bahse konu olan işlemler ve varlıklar, muhasebe sisteminden herhangi bir şekilde takip edilememektedir. Personelden kesilen yemek ücretleri ve DMYYY uyarınca Belediye bütçesinden aktarılan paylar gibi yoğun olarak nakit hareketi ihtiva eden yemekhane işlemlerinin, mevzuatta öngörüldüğü üzere müstakil olarak veyahut Belediyenin mali tablolarında raporlanmaması, hesap verebilirlik ve saydamlık ilkelerinin zedelenmesine sebep olmaktadır.

Sonuç olarak, yemekhane hesabı kapsamındaki kamu kaynağı edinim ve kullanımları ile varlıklarının mevzuattaki düzenlemelere uygun olarak muhasebeleştirilmesi ve raporlanması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “2019 Yılı öncesi Yemekhane Hesabının kullandırılmasına ilişkin Başkanlık tarafından yetkiler İşletme Müdürlüğüne verilmiş olup yıllarca Yemekhane Hesabının sevk ve idaresi İşletme Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmiştir. Ancak söz konusu durum 2018 yılı denetim raporundaki tavsiye ve önerileriniz doğrultusunda 2019 yılında gerekli değişiklikler ve görevlendirmeler ile bu yetki tekrar mali hizmetler müdürlüğüne verilmiştir. Mevzuatta belirtilen hususlar çerçevesinde muhasebe işlemleri takip edilmektedir.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, bulgu konusu hususa iştirak edilerek yemekhane hesabının 2019 yılı itibarıyla mevzuatta belirtilen hususlar çerçevesinde yürütülmeye başlandığı ifade edilmişse de söz konusu düzeltme denetim yılı hesaplarını etkilemediğinden yemekhane hesabına ilişkin işlemlerin hesap verebilirlik ve saydamlığı sağlayacak şekilde muhasebeleştirilmediği yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.

Bununla beraber İdarenin bahse konu düzeltmelerine ilişkin eylemleri, izleyen denetim yıllarında takip edilecektir.