İdare tarafından elde edilen su satış gelirlerinin kaydında, 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının tahakkuk aşaması yerine tahsilat aşamasında kullanıldığı görülmüştür.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Vergiyi doğuran olayın meydana gelmesi” başlıklı 10’uncu maddesinde; vergiyi doğuran olayın su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi anında meydana geleceği ifade edilmektedir.

26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “Ç-Vergiyi Doğuran Olay” başlıklı bölümünde; 3065 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinde vergiyi doğuran olayın hukuki şartları, vergiye tabi işlemlerin özelliklerine göre ayrı ayrı tayin ve tespit edilmiştir. Su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri enerji dağıtım veya kullanımlarında bunların ilgili müesseselerce bedellerinin tahakkuk ettirilmesi halinde vergiyi doğuran olayın meydana geldiği belirtilmektedir.

Aynı Tebliğ’de; Kanun’un (2/3) üncü maddesi uyarınca su, elektrik, gaz, ısıtma, soğutma ve benzeri dağıtımların mal teslimi sayılacağı, ancak bu tür malların teslimi önceden gerçekleştirildiği halde bu aşamada vergilendirilmesi mümkün olmadığından Kanun’un bu maddesine dayanılarak vergilendirmenin, bunların bedellerinin hesaplandığı anda yapılacağı ifade edilmektedir. Ayrıca vergiyi doğuran olay bu malların bedellerinin tahakkuk ettirildiği, yani bedel hesaplanarak tahsil edilebilir hale geldiği anda meydana gelmiş sayılacağı, bu mükelleflerin mal bedellerini tahsil edip etmemelerinin vergiyi doğuran olay açısından önemli olmadığına yer verilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının niteliğini açıklayan 293’üncü maddesinde de, teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tutarları ile bu tutarlardan mahsup edilen ve ödenen tutarların izlenmesi için kullanılacağı hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde su, elektrik, gaz ve benzeri enerji dağıtım ve kullanımlarında bunların bedellerinin ilgili kurumlarca tahakkuk ettirilmesi anında katma değer vergisi açısından vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir. Dolayısıyla söz konusu gelirin tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın mal bedeli tahakkuk ettirildiğinde yani bedel hesaplanarak tahsil edilebilir hale geldiği anda (su abonelerinin sayaçlarının belediye görevlileri tarafından okunarak su fatura bildirimi düzenlendiğinde) katma değer vergisi açısından vergiyi doğuran olay meydana geldiğinden 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının da bu aşamada kullanılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Kamu İdaresinin su satışı gelirlerinde 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının, gelirin tahakkuk aşaması yerine tahsilat aşamasında kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu durumda su satışı gelirlerine ilişkin katma değer vergisi geliri tahakkuk ettiği dönem katma değer vergisi beyannamesine dahil edilmesi gerekirken gelirin tahsil edildiği dönem beyannamesine dahil edilmekte, bir başka deyişle İdarenin vergi dairesine verdiği beyannameleri de hatalı düzenlenmektedir.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususta gerekli işlemlerin yapılmaya başlanacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, su dağıtım ve kullanımlarında bunların bedellerinin tahakkuk ettirilmesi anında katma değer vergisi açısından vergiyi doğuran olay meydana geldiğinden söz konusu gelirin tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın mal bedeli tahakkuk ettirildiğinde yani bedel hesaplanarak tahsil edilebilir hale geldiği anda 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının kullanılması gerekmektedir.