4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nda belirtilen parasal limitlerin üzerinde olması nedeniyle, Kanunda öngörülen ihale usulleriyle yapılması gereken alımların, ihale yapılmaksızın kısımlara bölünerek doğrudan temin yoluyla yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22'nci maddesinde, bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10’uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların temin edilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Kanunun “Temel İlkeler” başlıklı 5'inci maddesinde, eşik değerlerin altında kalmak amacı ile mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez denilmek sureti ile normalde ihale konusu olacak bir işin kısımlara bölünerek istisnai bir yöntemle alınmasının mümkün olmayacağı açık bir şekilde ifade edilmiştir.

Doğrudan temin yöntemi, kanunda ihale usulleri için öngörülen kuralların uygulanma zorunluluğunun bulunmadığı, istisnai bir alım yöntemidir. Bu yöntemle, ihale komisyonu

kurma ve kanunun 10'uncu maddesinde sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilebilecektir.

Yapılan inceleme neticesinde, anılan hükümlere aykırı olarak hem yapılmış bir ihalenin konusuna girmesine rağmen ihale kapsamında yapılmayan işlerin 22/d maddesi uyarınca yapıldığı (Agrega Alımı, Fırçalı Beton Kaldırım Yapımı vb.) hem de alımların (Taşıt Kiralama, Taşıt Bakım ve Onarım, Mutfak Malzemeleri, Yedek Parça Alımları vb.) kısımlara bölündüğü tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, doğrudan temin yöntemiyle yapılan işlerin ihale kapsamında yapılması düşünülen yerlerin metrajlarının dışında yapılması gereken ve ivediliği olan işler olduğu, ayrıca söz konusu işlerin uzun süreç alması nedeniyle tercih edilmediği ifade edilmiştir.

Bu kapsamda, temin edilen alımlarda ihalenin konusunu oluşturan mevcut yerlerin dışında bulunması ve söz konusu işlerin süre bakımından uzun bir zamanı kapsamasından dolayı ivedilik arz etmesinin doğrudan temin yöntemi ile alım yapılmasının gerekçesini oluşturamayacağı, aynı zamanda benzer nitelikteki alımların 4734 sayılı Kanun’un 22/d maddesinde belirtilen tutarların altında kalmak amacıyla bölünemeyeceği değerlendirilmektedir.

Söz konusu alımların doğrudan temin yolu ile yapılmış olması, aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikte olmasından dolayı açıklanan mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmekte olup; Kamu İdaresi tarafından gerçekleştirilecek satın almalarda, aynı ihale konusu içerisinde yer alacak alımların ihale yapılmak suretiyle temin edilmesi gerekmektedir.