Belediyenin yetki ve sorumluluk alanındaki ambalaj atıklarının toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması hizmetlerinin çevre lisanslı özel kuruluş olan bir firmaya ihalesiz olarak devredildiği görülmüştür.

2872 Sayılı Çevre Kanunu’nda; atıkların üretiminin ve zararlarının önlenmesi veya azaltılması ile atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanmasının esas olduğu; atık yönetim plânlarının hazırlanmasına ilişkin esasların, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği; atık geri kazanım, geri dönüşüm ve bertaraf tesislerini kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve/veya tüzel kişilerin, yönetmelikle belirlenen esaslar doğrultusunda, ürün standardı, ürünlerinin satışa uygunluğu ve piyasadaki denetimi ile ilgili izni, ilgili kurumlardan almak kaydı ile Bakanlıktan lisans almakla yükümlü oldukları; ayrıca evsel atıklar hariç olmak üzere, atık taşıma ve/veya toplama işlerini yapan kurum veya kuruluşların Bakanlıktan lisans almaları gerektiği belirtilmiştir.

Diğer yandan 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları“ başlıklı 15’inci maddesinin (g) fıkrasında; katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak belediyenin yetkileri ve imtiyazları arasında sayılmış ve belirtilen hizmetin Danıştayın görüşü ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebileceği belirtilmiştir.

Buna göre Belediyeler söz konusu işleri ya bizzat kendileri yapmak ya da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından çevre lisansı almış firmalara 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihale yoluyla devretmek durumundadırlar.

2886 Sayılı Kanunu’nun, “Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler” başlıklı 45’inci maddesinde;

“Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.”

“İhalenin yapılamaması” başlıklı 49’uncu maddesinde;

“ Açık teklif usulüyle yapılan ihalelerde istekli çıkmadığı, isteklilerin belgeleri veya son

teklifleri uygun görülmediği takdirde, yeniden aynı usulle ihale açılır veya idare yararı görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş tarihinden itibaren 15 gün içinde iş 43 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen esaslar dahilinde pazarlıkla yaptırılabilir.”

“İhalenin yapılamaması” başlıklı 43’üncü maddesinde ise;

“Kapalı teklif usulü ile yapılan ihalelerde, istekli çıkmadığı veya teklif olunan bedel komisyonca uygun görülmediği takdirde, ya yeniden aynı usulle ihale açılır veya idare yararı görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş tarihinden itibaren 15 gün içinde iş pazarlıkla yaptırılır. İşin pazarlığa bırakılması halinde şartnamede belirtilen nitelik ve şartların aynen muhafazası zorunludur. Yeni ihale yapılıncaya kadar geçecek günler içinde aynı nitelikler korunarak günlük ihtiyaçlar oranında pazarlıkla mal alınabilir. Ancak ihale, şartnamede belirtilen nitelikte mal bulunmaması sebebiyle geri kalmış ise günlük ihtiyaçlar şartnameye bağlı kalmaksızın temin edilebilir.” hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemede; ambalaj atıklarının toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması hizmetleri ile ilgili olarak, Belediye tarafından “Samandağ İlçe Sınırlarında Ambalaj Atıklarının Evsel Nitelikli Atıklardan Ayrı Toplanması, Taşınması, Ayrıştırılması ve Değerlendirilmesi” işinin, 27.08.2019 tarihinde açık teklif usulü ihale edildiği ancak ihaleye katılan olmadığından 27.08.2019 tarih ve 244 sayılı encümen kararı ile ihalenin iptal edildiği,

19.11.2019 tarihinde yapılan ikinci ihaleye ise iki isteklinin katıldığı, 2886 sayılı Kanun'un 45’inci maddesine göre yapılan açık arttırma sonucu ihale üzerinde kalan firma olan Özferhanlar Hurda ve Geri Dönüşüm Tesisleri İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.’nin 28.11.2019 tarih ve 50 sayılı yazı ile sözleşme yapılması ve geçici teminatın kesin teminata dönüştürülmesi hususunda davet edildiği, ancak kanunun belirlemiş olduğu tarihlerde firmanın sözleşmeyi imzalamaması nedeniyle ihalenin iptal edildiği,

Daha sonra 02.01.2020 tarihinde Belediye ile Bora İnş.ve İnş. Malz. Taş. Geri Dönüşüm ve Atık Top. Ayırma San. İth. İhr. Tic. Ltd.Şti arasında protokol imzalanarak her ay Belediyeye 4.250,00 TL ödeme yapılması koşulu ile Samandağ Belediyesi sınırları içerisinde ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, taşınması ve ayrıştırılması işinin söz konusu firmaya verildiği,

Dolayısıyla “Ambalaj Atıklarının Toplanması ve Değerlendirilmesi” işinin, yeniden aynı usulle ihale edilmesi ya da 2886 sayılı Kanun’un 43’üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen esaslar dahilinde pazarlıkla sonuçlandırılması gerekirken, imzalanan protokol

kapsamında anılan firmaya yaptırıldığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; Belediyenin yetki ve sorumluluğunda olan ambalaj atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması ve depolanması hizmetlerinin Belediyece yapılmaması veya yapılamaması durumunda, mevzuatına uygun olarak ihaleye verilmesi kamu yararına olacaktır.