Taşınmazların, Kamu İdarelerine Ait Taşınmaz Kaydına İlişkin Yönetmelik ekinde yer alan formlara uygun olarak kaydedilmediği, taşınmaz icmal cetvelleri ile muhasebe kayıtları arasında değer açısından tutarsızlık olduğu ve bazı taşınmazların cins tashihlerinin yapılmadığı görülmüştür.

Kamu idarelerinin taşınmaz kayıtlarına ilişkin usul ve esasları, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te belirlenmiştir.

Yönetmeliğin “Kayıt Şekli” başlıklı 7’nci maddesi uyarınca İdareler, taşınmaz kayıt ve kontrol görevlileri aracılığıyla tapuya kayıtlı olan taşınmazlarını, tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlarını, orta mallarını, genel hizmet alanlarını ve sınırlı ayni hak ile kişisel hak ve tahsislerini ilgisine göre Yönetmelik ekinde yer alan formlara kaydetmelidir. İlgili formlar Mali Hizmetler Birimi tarafından konsolide edilerek taşınmaz icmal cetveli oluşturulmalıdır.

Taşınmaz icmal cetveli; taşınmazların adedi, yüzölçümü ve değerinin sütunlarda her bir taşınmaz cinsi için ayrı ayrı takip edilmesini sağlayan cetveldir. Tapu kayıtları envantere, envanter kayıtları sonucunda oluşan taşınmaz icmal cetvelleri ise muhasebe kayıtlarına esas teşkil etmektedir.

Uygulamada taşınmazların kaydına ilişkin ilgili Yönetmelik ekinde yer alan bazı formlar hiç tutulmamış veya eksik tutulmuştur. Taşınmaz formlarının konsolide edilmesi sonucu oluşturulan taşınmaz icmal cetvelleri de Ek-7’de yer alan forma uygun hazırlanmamıştır. Bu durum, muhasebe kayıtlarına da esas teşkil eden taşınmaz icmal cetvellerinin doğru bilgi içermemesine yol açmaktadır.

Ayrıca, taşınmaz icmal cetveli dışında, taşınmaz değerlerini de içeren başka bir taşınmaz listesi oluşturulmuştur. Oluşturulan bu listede 3775 taşınmaz yer almaktadır. Bu taşınmazlara ilişkin değer tespiti yapılmış olup taşınmazların toplam değeri 545.731.936,63 TL olarak belirlenmiştir. Dönem sonu bilançosunda ise taşınmazlarının kaydedildiği 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ve 252 Binalar Hesabının borç bakiyesinin toplamı 314.805.475,77 TL’dir. Taşınmaz değerlerine ilişkin fiili durum ile taşınmazlara ilişkin muhasebe kayıtları birbiriyle örtüşmemektedir.

Aynı Yönetmeliğin “Cins tashihlerinin yapılması” başlıklı 10’uncu maddesi uyarınca kamu idarelerinin mülkiyetlerinde, yönetimlerinde veya kullanımlarında bulunan taşınmazların, mevcut kullanım şekli ile tapu kayıtlarının birbirleriyle uyumlu olması gerekmektedir.

Taşınmazların mevcut kullanım şekilleri ile tapu kayıtları karşılaştırıldığında; mevcut kullanım şekli yol, otopark, su deposu, mezarlık, resmi kurum, sosyal tesis olan bazı taşınmazlar, tapu kayıtlarında arsa olarak gözükmekte olup taşınmazların cins tashihleri yapılmamıştır.

Sonuç olarak; Maddi Duran Varlıklar Hesap Grubunun tam, doğru ve güvenilir bilgi içermesi için, taşınmazların ilgili Yönetmeliğe uygun olarak muhasebe kayıtlarına alınması ve taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kayıtlarının birbirleriyle uyumlu olmadığı durumlarda, tapu kaydının, mevcut kullanım şekline uygun olarak cins tashihlerinin yapılmasının sağlanması gerekmektedir.