Elektrik tüketimleri kanunlarda istisna kapsamına alınan durumlar hariç vergiye tabidir ve söz konusu vergi elektrik faturaları ile tahsil edilerek belediyelere yatırılmaktadır.

29.05.1981 tarih ve 17354 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 34’üncü maddesinde; “Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir” düzenlemesine,

35’inci maddesinde ise;

“Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle mükelleftirler. (Değişik ikinci fıkra: 9/7/2008-5784/14 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar…” düzenlemesine yer verilmiştir.

Mezkûr Kanun’un 36’ncı maddesinde bu vergiden istisna tutulan tüketimlerin neler olduğu, 37’inci maddesinde verginin matrahı, 38’inci maddesinde verginin oranları ve 39’uncu maddesinde ise beyan ve ödeme hususları düzenlenmiştir.

23.11.1981 tarih ve 17523 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un “Muafiyetler” başlıklı 21’inci maddesinde;

“a) İSKİ'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi resim ve harçtan muaftır.” hükmü yer almaktadır.

İdare gider hesapları ve elektrik faturaları üzerinden yapılan incelemeler neticesinde; yukarıda yer alan muafiyet hükmüne aykırı olarak elektrik faturaları ile birlikte elektrik ve havagazı tüketim vergisi de ödendiği tespit edilmiştir.

2560 sayılı İSKİ Kanunu, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’ndan yaklaşık 6 ay

sonra yürürlüğe girmiş daha yeni bir kanundur. Ayrıca 2464 sayılı Kanun’un belediyelerin gelirleri hususunda düzenlemeler getiren “genel hükümler içeren bir kanun” olduğu, 2560 sayılı Kanun’un ise İSKİ’nin kuruluş ve görevlerini düzenleyen “özel hükümler içeren bir kanun” olduğu görülmektedir. Bununla birlikte 2464 sayılı Kanun’da muafiyet ve istisnalara ilişkin düzenlemelerin yalnızca bu Kanun’da düzenlenmesi gerektiği yönünde bir hüküm de bulunmamaktadır. 2560 sayılı Kanun’un “Muafiyetler” başlıklı 21’inci maddesinde ise İSKİ’nin bu Kanun’a göre yürütmekte olduğu görevleri ile ilgili işlem ve faaliyetlerinin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulacağı açıkça hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 31.10.2017 tarih ve 93767041-175[35-2016/3]-42925 sayılı, Denizli Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 27.10.2017 tarih ve 51421814-175-98811 sayılı Özelgelerde Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüklerinin 2560 sayılı Kanun’un 21’inci maddesi uyarınca görevleri nedeniyle yapacağı işlemlerden ötürü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu, bu nedenle elektrik ve havagazı tüketim vergisinden de muaf tutulması gerektiği açıkça bildirilmiştir.

Yapılan incelemelerde; 2018 yılında MUSKİ’nin mükellef olarak elektrik dağıtım şirketlerine ödemiş olduğu elektrik ve havagazı vergisi tutarının 383.438,90 TL olduğu tespit edilmiştir.

MUSKİ’den tahsil olunan elektrik ve havagazı vergisi bedelleri hukuki dayanaktan yoksun olduğundan, idarece ödenen tutarların iadesine ilişkin gerekli takibatın başlatılması, gelecek dönemlerde tahakkuk edecek olan tutarlara ilişkin de gerekli girişimlerin başlatılarak fiili durumun mevzuata uyar hale getirilmesi gerektiği açıktır.

Kamu idaresi cevabında; özetle idareden 2014 yılından günümüze kadar AYDEM Elektrik Perakende Satış A.Ş tarafından fazla tahsil edilen elektrik tüketim ve havagazı vergisi bedellerinin iade edilmesi ve bundan sonraki dönemde düzenlenecek faturalara da elektrik ve havagazı tüketim vergisinin yansıtılmaması gerektiğinin bildirildiği, tahsili için gerekli çalışmaların başlatıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığı ve gerekli tahsilatların yapılmaya çalışılacağı bildirildiğinden bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetim dönemlerinde izlenecektir.