İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından alınan karar uyarınca ilçe belediyelerinin sorumluluğundaki yollarının bakımında ve onarımında kullanılmak üzere İBB tarafından yapılan ve İdarece bu amaçla kullanılan asfalt hibesinin muhasebe kayıtlarına alınmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde, alınan bağış ve yardımların kamu geliri olduğu ifade edilmiş olup 40’ıncı maddesinde ise kamu idarelerine yapılan her türlü bağış ve yardımın gelir kaydedileceği belirtilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Taşınırların kaydı” başlıklı 12’nci maddesinde, kamu idarelerince bütün taşınırların ve bunlara ilişkin işlemlerin kayıt altına alınmasının esas olduğu belirtilmiş ve önceki yıllardan devren gelen taşınırlar ile içinde bulunulan yılda herhangi bir şekilde edinilen veya elden çıkarılan taşınırların miktar ve değer olarak kayıtlarda yer alması gerektiği; Yönetmelik’in 13’üncü maddesinde ise taşınır giriş ve çıkışlarının Taşınır İşlem Fişine dayanılarak yapılacağı, bağış ve yardım yoluyla edinilen taşınırların bağış ve yardımda bulunan tarafından ispat edici bir belge ile değeri belirtilmiş ise bu değer üzerinden kayıtlara alınacağı;

Belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Bağış ve yardımlar” başlıklı 17’nci maddesinde de; alınan her türlü bağış ve yardımların gelir kaydedileceği, alınan şartlı bağış ve yardımların, üst yöneticinin onayı ile gelir bütçesinde bağış ve yardımlar bölümüne gelir yazılacağı ve gider bütçesinde bu hizmetin ödeneği varsa bu ödeneğe ekleneceği, yoksa bütçede öngörülen tertibe ödenek yazılarak tahsis amacına uygun harcanacağı;

15-Stoklar Hesap Grubu ile ilgili 114’üncü maddesinde, bağış veya hibe olarak edinilen stokların varsa bilinen değeri, yoksa ilgili mevzuatına göre değerlemesi yapıldıktan sonra tespit edilen değeri üzerinden hesaplara alınacağı;

150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabının niteliğine ilişkin 115’inci maddesinde, bu hesabın, kurumlarca satılmak, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tüketilecek veya paraya çevrilecek varlıkların izlenmesi için kullanılacağı;

150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabının işleyişine ilişkin 116’ncı maddesinin birinci fıkrasının (a/2) alt bendinde; bağış ve yardım şeklinde bedelsiz olarak edinilen stokların tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedileceği;

Düzenlenmiştir.

Yine söz konusu Yönetmelik’in; 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının niteliğine ilişkin 204’üncü maddesinde de bu hesabın, yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin; geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Fen İşleri Müdürlüğünden alınan bilgilere göre yapılan incelemede; İBB tarafından 16.06.2021 tarihli ve 461 sayılı Meclis Kararı uyarınca yapılan ve İdarece de 06.09.2021 tarihli ve 2021/76 sayılı Kadıköy Belediye Meclis Kararı ile kabul edilen hibe asfaltın 1.349,81 tonluk kısmının, hali hazırda yürütülen yapım işi kapsamında kullanıldığı, 1.963,89 tonluk kısmın ise İdarenin bakım onarım ekipleri tarafından kullanıldığı; söz konusu hibe asfaltın toplam tutarının KDV dâhil 1.732.573,95 TL olduğu, ancak asfalt hibesinin muhasebe kayıtlarına alınmadığı tespit edilmiştir.

Hibe asfalt, İdare tarafından kabul edildiği zaman 150-İlk Madde ve Malzemeler Hesabının borcu karşılığında 600-Gelirler Hesabının alacağına kaydedilerek muhasebeleştirilmeli, daha sonra söz konusu asfaltın serim aşamasında serilen kısım kadar stok hesabından çıkış yapılarak 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının borcuna kaydedilmeli ve iş tamamlandığında ise ilgili varlık hesabına aktarılmalıdır. Ancak İdare tarafından söz konusu kayıtlar gerçekleştirilmemiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, İstanbul Büyükşehir Belediyesinden alınan malzemelerin birim fiyatları öğrenildikten sonra gerekli kayıtların yapılacağı ifade edilmiş olsa da, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı ile İstanbul

genelindeki her ilçeye yapılacak olan asfalt yardımının tutarı belirlenmiştir. Diğer yandan, bulguda da ifade edildiği üzere bağış ve yardım şeklinde bedelsiz olarak edinilen stokların tespit edilen değerleri üzerinden 150 no.lu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedileceği hükmü göz önüne alındığında, hibe asfalt kaydının yapılması için başkaca bir işleme gerek bulunmamaktadır. Ayrıca, hibe asfaltın kullanımına yönelik ilgili hesaplara yapılması gereken kayıtlar da gerçekleştirilmemiştir.

Söz konusu muhasebe işlemlerinin gerçekleştirilmemesi nedeniyle İdarenin 2021 yılı faaliyet sonuçları tablosunda, 600-Gelirler Hesabı 1.732.573,95 TL; İdare tarafından bizzat kullanılan hibe asfalt yönünden bilançoda 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 1.026.823.39 TL, yapım işinde kullanılan hibe asfalt yönünden de bilançoda 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 705.750,56 TL eksik tutarlarla yer almıştır.

Sonuç olarak, hibe alınan asfaltın mevzuatında belirtildiği şekilde muhasebe kayıtlarına alınması ve mali tablolara yansıtılması gerekmektedir.