Kurum tarafından ihale yoluyla kiraya verilen taşınmaz varlıkların kira bedelleri tahsilinin zamanında gerçekleştirilemediği görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici Yasaklama” başlıklı 84’üncü maddesinde; Üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyenler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verileceği ve İhaleyi yapan idarelerin, ihalelere katılmaktan

yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili bakanlığa bildirmekle yükümlü oldukları düzenlenmiştir.

Sözleşmeler en az iki tarafı bulunan ve üzerinde anlaşılan konu hakkında ilgili taraflara hak ve sorumluluklar yükleyen, uyulmadığı takdirde kanunlarla belirlenmiş müeyyidelerin uygulanmasına neden olan karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarıyla gerçekleşen işlemlerdir. Bu beyanların hukuksal bir sonuç doğurması yine kanunlarla belirlenmiş usul ve şekillerde gerçekleşmesine bağlıdır.

Sözleşmelere ilişkin genel usuller Borçlar Kanunu ile belirlenmiştir. Borcun muaccel hale gelmesine rağmen borçlu olan tarafın yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi halinde alacaklı olan taraf Kanun’un kendisine verdiği hakları kullanarak alacağının tahsili için gerekli yasal girişimleri başlatabilir.

Ancak taraflardan biri kamu olan ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihale edilerek sözleşmeye bağlanan işlerde sözleşme hükümlerine uyulmamasının genel hükümlerin yanında ne gibi özel sonuçlar doğuracağı yine 2886 sayılı kanun tarafından belirlenmiştir. Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünde de belirtildiği gibi sözleşme hükümlerine uymayanlar hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verileceği düzenlenmiştir.

Kurumda kiralama işlemleri 1 ila 3 yıl arasında yapılmakta olup arazilere ilişkin kira bedelleri peşin olarak alınmakta diğer taşınmazların kira bedelleri ise yıllık bedel üzerinden aylık olarak tahsil edilmekte ise de, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere bazı taşınmazların kira bedelleri sözleşmenin başladığı tarihten itibaren neredeyse hiç ödenmemiştir. Kira borcu zamanında ödenmeyen 10 adet taşınmaz örnek olması amacıyla tabloda gösterilmiştir.

Tablo 13: Kirası Ödenmeyen Taşınmazlara İlişkin Örnek Liste

Sonuç olarak; Kurum tarafından ihale yoluyla kiraya verilen taşınmazların kira bedellerinin zamanında ödenmemesine karşın (bu kiracılardan bir kısmı sözleşme süresi sonunda borcunun tamamını ödeyerek yeniden ihalelere katılmaktadır) Kurum tarafından Borçlar Kanunu ve Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde herhangi bir girişimde bulunulmadığı anlaşılmaktadır.

Kamu idaresi tarafından, zamanında tahsil edilemeyen kurum alacaklarıyla ilgili olarak yasal yolların kullanılacağı belirtilmiştir.

Alacakları zamanında ve sözleşmeye uygun biçimde ödenmesini sağlamak da idarenin görev ve sorumluluğundadır. Bu nedenle idarenin, alacakların zamanında tahsil edilmesi için gerekli önlemleri alması gerekmektedir. Yasal işlemler tahsilatın gerçekleştirilmesi için gecikmeksizin yerine getirilmelidir.