Yenimahalle Belediyesi 2018 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde, idare ile Tüm Bel-Sen arasında akdedilen sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin sözleşmeye toplu sözleşmenin konusu olmayan ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aykırılık oluşturan hükümlerin konulduğu görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32'nci maddenin birinci fıkrasında,

“27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna

başvurulamaz.” denilmektedir. Bu düzenlemeye göre imzalanacak toplu sözleşme sosyal denge ödenmesi ile ilgili olmalıdır. Sosyal denge ödemesini ilgilendirmeyen hükümler toplu sözleşmenin konusu değildir.

Yenimahalle Belediyesi ile Tüm Bel- Sen arasında imzalanan 01.04.2014-20.03.2019 yürürlük tarihli sözleşmenin 16’ncı maddesinde;

“…

1. Sendika, ilgili şube yöneticileri ve işyeri temsilcileri sendikal faaliyetler için imkânlar ölçüsünde işyerlerinin binek araçlarından yararlanırlar.

2. Sendika şube ve işyeri temsilcileri gerektiğinde iç ve dış görüşmeler için işyeri telefonundan ücretsiz olarak yararlandırılır.

…”

20’nci maddesinde;

“Sendika temsilci ve görevlilerine kongre, konferans, seminer, yönetim, denetim, genel kurul ve temsilciler kurulu gibi toplantılara katılmaları için, sendikanın veya şubenin yazılı talebi üzerine yılda toplam 20 işgünü geçmemek üzere ücretli izin verilir. Bu izinler her bir üye için olmayıp, tüm üyeler içindir. Böylesi durumlar için verilecek izinler yasalardan kaynaklanan izinlere mahsup edilemez ve yasalardan kaynaklanan hakları saklıdır.”

21’inci maddesinde;

…

“c) 8 Mart Dünya Kadınlar Gününde kadın çalışanlar ücretli izinli sayılır.”

22’nci maddesinde;

“a) Çalışanlardan, tedavisi yurt içinde resmi kurumlarda yapılamayan hastaların tedavi giderleri yasal hükümler çerçevesinde özel kuruluşlarda ve gerekirse yurt dışında işverence karşılanır.

b) Yılda bir kez tüm memurlara zorunlu tam teşekküllü çek-up yapılması, çek-up bulgularının olumsuz çıkması halinde daha ileri tetkiklerin yapılması işverence sağlanır.

c ) İşveren, çalışanların çalıştıkları işyeri ve muayene için sevk edildikleri hastane arasında olanaklar ölçüsünde vasıta tahsis eder.

d) İşveren, çalışanlara ilk kademe sağlık hizmeti vermek üzere Kurum Tabibi bulundurur.” hükümleri şeklinde düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerin sosyal denge tazminatı ödenmesiyle ilgisi bulunmamaktadır.

Kanun hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bunun dışında sözleşme hakkını toplu sözleşme gibi düşünmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında başkaca hükümler koymak doğru değildir. Zira 4688 sayılı Kanunun 32’nci maddesinde mahalli idarelerle imzalanan sözleşmenin Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılamayacağı açıkça belirtilmiştir.

Sonuç olarak sosyal denge tazminat ödemesine ilişkin yapılacak sözleşmenin 4688 sayılı Kanuna aykırı hükümler içermeyecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Belediyemizin 2018 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde, İdare ile Tüm Bel-Sen arasında akdedilen sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin sözleşmeye toplu sözleşmenin konusu olmayan ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa aykırılık oluşturan hükümlerin konulduğu denetim bulgularının 14’üncü maddesine konu edilmiştir.

Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesine Sözleşme Konusu Olmayan Hükümlerin Konulması hakkındaki İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünün cevabi yazısında; 2019 yılında yapılacak sözleşmenin 4688 sayılı Kanun çerçevesinde ve denetim raporunda belirlenen bulgular doğrultusunda işlem yapılacağı bildirilmektedir." demektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, 2019 yılında yapılacak sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin sözleşmede bulguda yer alan hususlar doğrultusunda işlemlerin yapılacağını belirtmiştir. Konu, sonraki denetimlerde takip edilecektir.