Fiilen işyeri olarak kullanılan hukuk danışmanlığı ve temsil hizmetleri, mali müşavirlik, mimarlık, mühendislik ve özel muayenehane gibi yerlerin bazılarının su aboneliklerinin işyeri üzerinden olması gerekirken konut üzerinden düzenlenip faturalandırıldığı görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Vergi Değerini Tadil Eden Sebepler” başlıklı 33/3’üncü maddesinde; bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline dönüştürülmesi vergi değerini tadil eden sebeplerden birisi olarak belirtilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 156’ncı maddesinde, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerler “işyeri” olarak tanımlanmıştır. Bu madde hükmüne göre; mükelleflerin ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetlerini sürdürdükleri yerlerin iş yeri özelliğini taşıyabilmesi için bu yerlerin faaliyetin icrasına tahsis edilmesi veya faaliyetin icra edildiği yer olma özelliği taşıması gerekmektedir.

VASKİ Genel Müdürlüğü Uygulama ve Tarifeler Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; abone grubu, aynı hizmet standardına tabi gerçek ve tüzel kişiler olarak tarif edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Abone grupları” başlıklı 8’inci maddesinde konut aboneleri, barınma gayesi ile oturulan yerlerde içme ve kullanma amaçlı su tüketen ve/veya atıksu üreten, ibadet yerlerinin lojmanları, Kur’an Kursları, resmi kurum lojmanları, yabancı ülke konsoloslukları, muhtarlık hizmet binaları, hayrat çeşmeleri ve ilgili mevzuatına göre konut tarifesi uygulanması gereken aboneler şeklinde; işyeri aboneleri ise, gelir sağlamak gayesi ile sürekli veya geçici olarak her çeşit meslek sanat faaliyeti ve zanaatın icra edildiği yerlerle diğer ticari hizmet üretilen tüm yerlerde su tüketen ve/veya atıksu üreten aboneler şeklinde belirtilmiştir.

Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde; finansal danışmanlık, hukuk danışmanlığı ve temsil hizmetleri, hukuki arabuluculuk ve temsil hizmetleri, mali müşavirlik, mimarlık, mühendislik ve 1219 sayılı Kanun’a göre açılan muayenehaneler gibi yerlerin işyeri olarak kullanıldığı, bu bağlamda bu yerlere ilişkin su aboneliklerinin işyeri üzerinden düzenlenmesi gerektiği açıktır.

Van Vergi Dairesi Müdürlüğünden temin edilen bilgilere göre; faaliyet kodları avukatlık büroları, serbest muhasebeci mali müşavirlik büroları, mühendis ve mimarlık meslek mensuplarınca açılan bürolar ile 1219 sayılı Kanun’a göre açılan muayenehaneler, özel sağlık kurumları ve tıp doktorluk hizmeti verilen toplam 1.193 adet işyerinin olduğu görülmüştür. Söz konusu yerlerden 100 tanesi abone türlerinin sorgulanması amacıyla örneklem yöntemiyle seçilmiş; ancak Vergi Dairesinde kayıtlı adresler ile VASKİ Genel Müdürlüğündeki adres bilgileri arasındaki uyuşmazlıktan dolayı taramaya esas veri 72 adet olarak gerçekleşmiştir. İdarenin veri tabanı ve saha çalışmaları neticesinde; söz konusu 72 adet işyerinden 15 adedinin fiilen işyeri olarak kullanıldığı halde su faturalarının konut tarifesi üzerinden düzenlendiği ve yapılan örneklemle sınırlı olmak üzere, fiilen işyeri olduğu halde konut tarifesi üzerinden ücretlendirilen abone oranının yani doğru tarife üzerinden ücretlendirilmeyen abone oranının

%20,83 oranında gerçekleştiği tespit edilmiştir. Detayı aşağıdaki tablodan görüleceği üzere, 1m3 su fiyatı mesken için ortalama 15,84 TL iken işyerleri için 26,90 TL’dir ve 1 m3’te mesken ve işyeri arasında yaklaşık 11 TL’lik bir fark bulunmaktadır. Yapılan örneklemin, popülasyonun tamamı için güvenilir bir sonuç çıkardığı varsayımıyla, 1.193 adet işyerinden yaklaşık 248 tanesinin (=1.193*%20,83) işyeri üzerinden faturalandırılması gerekirken konut tarifesi üzerinden faturalandırıldığı ve Kurum gelirlerinde kayba neden olduğu sonucu çıkmaktadır.

‌Tablo 9: VASKİ Genel Müdürlüğü Mesken-İşyeri Tarife Cetveli

Kurum tarafından bulguda belirtilen 1.193 işyerine yönelik detaylı saha araştırması yapılarak faturalandırılmasının yapılacağı ve geriye dönük hatalı işlemlerin de düzeltileceği belirtilmiştir.

Bu itibarla, Kurum tarafından 1.193 işyerinin detaylı saha araştırma, inceleme ve tespitlerinin yapılarak su aboneliklerinin mevzuata uygun bir biçimde yeniden düzenlenmesi ve buna göre faturalandırılması, ayrıca mevcut bilgi ve veriler çerçevesinde geriye dönük hatalı işlemlerin düzeltilmesi işlemlerine ivedilikle başlanılması gerekmektedir.