Karar Künyesi
Belediye taşınmazlarının kayıt altına alınmasında aşağıda ayrıntıları açıklandığı üzere “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” hükümlerine göre gerekli işlemler yapılmamaktadır.
Taşınmazların Değer Tespitinin Yapılmaması
Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazların değer tespiti yapılmamıştır.
Taşınmazların yönetimi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 44, 45, 47 ve 60’ıncı maddelerinde düzenlenmiştir. 5018 sayılı Kanun kapsamında olan kurum ve kuruluşların mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazların kaydına ve
icmallerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere bu Kanun’un 44, 45 ve 60'ıncı maddelerine dayanılarak Maliye Bakanlığınca hazırlanan “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” 13.09.2006 tarih ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuştur.
Yönetmelik’in 5’inci maddesinde, tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenlerin ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınacağı düzenlenmiştir. Maddenin devamında belirtilen a,b,c,ç ve d bentlerindeki durumlarda da taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı belirtilmiştir.
Yönetmelik’e göre, taşınmazların rayiç değerinin; maliki kamu idaresince, başka bir kamu idaresinin yönetiminde veya kullanımında olanların ise bu idarelerce tespit edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, taşınmazların kayıtlara alınan değerinin Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre güncellenmesi gerekmektedir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesine göre, maddi duran varlıklar hakkında, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in ilgili hükümleri ile bu maddede geçen hükümlere göre işlem yapılmaktadır. Maddeye göre, edinilen maddi duran varlıklar, maliyet bedeli ile hesaplara alınması, bu Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olup hesaplarda yer almayan maddi duran varlıklardan envanter ve değerlemesi yapılanların ise muhasebe birimlerince ilgili maddi duran varlık hesabı ve net değer hesabına kaydedilmek suretiyle hesaplara alınması gerekmektedir.
Diğer taraftan, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 08.01.2018 tarihli ve 2018/11321 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Yönetmelik ile değiştirilen ve 01.01.2018 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren “Maddi duran varlıkların kayıt değerleri” başlıklı 26’ncı maddesine göre, gerek yatırım ve gerekse kullanım amacıyla edinilen maddi duran varlıkların maliyet bedeliyle muhasebeleştirilmesi, herhangi bir maliyet yüklenilmeksizin edinilen maddi duran varlıkların ise gerçeğe uygun değeriyle muhasebeleştirilmesi, varlığın gerçeğe uygun değeri bilinemiyorsa idarece tespit edilen değerinin esas alınması gerekmektedir.
Yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümlerine göre, kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazların rayiç değerlerinin belirlenerek ilgili maddi duran varlık hesaplarına kaydedilmesi gerekmektedir. Ancak Belediyeye ait taşınmazların rayiç değer tespitleri yapılmamış ve muhasebe kayıtlarına alınmamıştır. Belirtilen eksiklikler mali tablolarda yer
verilen 250-Arsa ve Araziler, 251-Yeraltı ve Yerüstü ve 252-Binalar Hesabı ve 500 Net Değer Hesabındaki tutarların hatalı olmasına neden olmuştur.
Taşınmazların Tapu Değeri ile Muhasebede Kayıtlı Değerlerinin Uyuşmaması
Taşınmazların muhasebe sisteminde kayıtlı değeri ile tapu değeri arasında farklılık bulunmaktadır.
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in 7’nci maddesine göre; kamu idaresi taşınmazları için, Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu, Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu, Orta Malları Formu ve Genel Hizmet Alanları Formunun düzenlenmesi gerekmektedir.
Yine aynı yönetmelik hükümlerine göre; kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formlar taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilir. Mali hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek bu Yönetmelik’in ekinde (Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.
Kurum taşınmazları üzerinde yapılan inceleme neticesinde İmar Şehircilik Müdürlüğü verilerine göre Kurumun taşınmazlarının toplam değerinin 257.734.514,74 TL olduğu Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan muhasebe verilerine göre kayıtlı olan taşınmazların toplam değerinin ise 371.587.346,67 TL olduğu görülmüştür. Bu nedenle 250-Arsa ve Araziler, 251- Yeraltı ve Yerüstü ve 252-Binalar Hesabı ve 500 Net Değer Hesabındaki tutarlar mali tablolarda 113.852.831,93 TL hatalı olarak yer almıştır.
Taşınmazların Cins Tashih Değişikliklerinin Yapılmaması
Belediyenin cins tashihi yapılmayan taşınmazları bulunmaktadır.
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde cins tashihi: “Binalar, arazi ve arsalar ile yer altı ve yer üstü düzenlerinin mevcut kullanım şekilleri ile tapu kayıtlarının farklılık göstermesi durumunda tapu kayıtlarının mevcut kullanım şekli dikkate alınarak düzeltilmesi işlemi” şeklinde tanımlanmaktadır.
Aynı Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde kamu idarelerinin mülkiyetlerinde, yönetimlerinde ve kullanımlarında bulunan taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda, tapu kayıtlarında cins tashihinin yapılması için
gerekli işlemlerin yapılması gerektiğinden bahsedilmektedir.
Belediyeye ait bazı bina ve tesisler tapu kayıtlarında halen arsa veya tarla olarak görülmektedir. Dolayısıyla tapuda kayıtlı taşınmazların, mevcut kullanım şekli ile tapuda yer alan bilgileri örtüşmemektedir.